Jinekolojik muayene

Çok kısa bir zaman almasına sadece 1-2 dakika sürmesine rağmen jinekolojik muayene pek çok kadında heyecan ve korku uyandırır. Bu endişeler özellikle ilk defa muayene olacak kişilerde doruk noktasındadır. Düzenli jinekolojik muayene kadın sağlığının vazgeçilmez bir öğesidir. Herhangi bir şikayeti olsun yada olmasın cinsel yönden aktif olan her kadının yılda bir defa muayene olması son derece önemlidir. Bu sayede kanser dahil pek  çok hastalık erken devrelerde fark edilebilir ve çok kolay yöntemler ile tedavi edilebilir.

Muayeneden önce hastadan iç çamaşırlarını çıkartması, jinekolojik masaya uzanması ve bacaklarını masanın bacaklıklarına yerleştirmesi istenir. Bu aşamada hastaya bir hemşire ya da bayan hastabakıcı eşlik etmelidir. Bu çoğu hastada endişe ve korkuyu azaltır. Bu muayene pozisyonuna "jinekolojik pozisyon" ya da "lithotomi pozisyonu" adı verilir. Bu pozisyon hem fiziksel hem de ruhsal açıdan gerçekten de rahatsızlık verici bir pozisyondur ancak jinekolojik muayene için en uygun yöntem budur.

Yıllık muayenenin amacı dış genital organlarla birlikte üreme sistemini oluşturan tüm organların pozisyon ve sağlık durumlarını değerlendirmektir. Muayene esnasında aklınıza takılan yada merak ettiğiniz soruları doktorunuza yöneltmekten çekinmeyin.

Jinekolojik muayene 3 adımdan oluşur. Bunlar sırası ile dış genital organların muayenesi, spekulum incelemesi ve bimanuel muayenedir.

Dış genitallerin muayenesi

Bu aşamada hekim eldivenlerini giyerek dış genital organları inceler. Kızarıklık, irritasyon, akıntı, kist veya kitle, genital siğil (kondilom) ya da herhangi başka bir anormallik olup olmadığını araştırır. Muayenenin bu kısmı birkaç saniye alır. Bu aşamada ağrı duyacak herhangi bir işlem olmaz.

Spekulum incelemesi

Rahim ağzını ve vajinayı incelemek için kullanılan metal ya da plastik alete spekulum adı verilir. Alet ördek gagasına benzeyen bir şekildedir. Kapalı olrak vajinaya yerleştirilir ve yavaş bir şekilde açılır. Bu sayede rahim ağzı spekulumun iki kaşığı arasında belirir. Pek çok hekim spekulumu takmadan önce ısıtmayı ya da kayganlaştırıcı kullanmayı tercih ederler. Spekulum takılırken vajinada bir dolgunluk hissedebilirsiniz. Eğer bu aşamada ağrı duyarsanız doktorunuza belirtin. Daha küçük boy bir spekulum kullanılması şikayetleri azaltabilir.

Spekulum muayenesi esnasında vajina duvarları muhtamel lezyonlar, kızarıklıklar ve akıntı açısından incelenir. Aynı şekilde rahim ağzında herhangi bir yara olup olmadığı, akıntı varlığı, renk ve şekil değişikliği ve diğer anormal durumlar değerlendirilir.Enfeksiyon varlığı araştırılır. Eğer smear alınacak ise bu aşamada alınır.

Bimanuel muayene

Spekulum incelemesi ve smear alınmasından sonra spekulum vajinadan çıkartılır ve elle muayeneye geçilir. Burada doktorunuz eldiven giydiği eli ile iki parmağını vajinaya yerleştirir. Diğer eli ise karnınızın alt kısmında kasıklara yakın olarak bulunur. Buna bimanuel (iki elle) maueyene adı verilir. Vajinadaki el ile iç genital organlar yukarıya doğru ittirilirken yukarıdaki el ile aşağı doğru bastırılır ve bu sayede organlar iki el arasında hissedilmeye çalışılır.

Bu muayenenin amacı

Rahim üzerine baskı uygulamak genelde ağrı veren bir işlem değildir. Bazı hastalar yumurtalıkların değerlendirilmesi esnasında ağrı duyabilirler ancak bu ağrı sadece işlem esnasında duyulan kısa süreli bir ağrıdır.

Dikkat edilmesi gereken noktalar

• Eğer spekulum takılırken ağrınız olur ise büyük olasılıkla bu kendinizi fazla kasmanıza bağlıdır. Gevşemeye çalışın. Eğer hala daha ağrı devam ediyor ise altta yatan bir problem olabilir.

• • Rahimin (uterus) büyüklüğünü, şeklini, hareket kabiliyetini değerlendirmek.

  •  Enfeksiyon belirtisi olan hassasiyet varlığını saptamak.

  • Yumurtalıklarda kist ya da kitle olup olmadığını, eğer var ise yapısını değerlendirmek.

  • Pelvis içinde yer dolduran kitle olup olmadığını anlamak var ise yapısını değerlendirmektir.

  • Muayenenin hatalı sonuç ve yorumlara mahal bırakmaması açısından, vajinal kayganlaştırıcıların, spermisidlerin, fitillerin 1-2 gün öncesinden itibaren kullanılmaması gereklidir. Eğer cinsel ilişkide bulunulacak ise kondom kullanılmalıdır.

  • Menses esnasında ve özellikle ilk gününde muayene mecbur olmadıkça muayene yapılmamalıdır.

  • Menses esnasında ya da kanama varsa smear alınamaz.

  • Muayene sırasında sakin ve gevşek olmaya gayret edin.

  • Muayene öncesinde ve sırasında aklınıza takılan her soruyu doktorunuza sorun.