İyi huylu prostat büyümesi bph

Prostat nedir?
Prostat her erkekte doğuştan itibaren bulunan bir organdır.

Prostat vücudumuzun neresinde bulunur? 
 

Prostat erkeklerde idrar kesesinin (Mesane) altında yer alır. İdrar kesesinden çıkarak penisin içinden geçip dışarı açılan idrar yolunu (Üretra) çepeçevre sarar. Testislerin içinde bulunduğu torbanın (Skrotum) gerisinde, son barsağın (Rektum) önünde bulunur.

Prostat ne işe yarar?



Prostatın görevi meni salgısını yapmaktır. Cinsel ilişki esnasında testislerden gelen sperm hücreleri ile birleşen bu sıvı boşalma anında penisten dışarı atılır. Prostat üreme işlevinde görev alan önemli bir organdır.

Prostatın hastalıkları nelerdir?
Prostatın diğer organlarda da olduğu gibi birçok hastalığı vardır. En sık görülen hastalıkları genç erkeklerde Prostat İltihabı  (Prostatit), 40 yaşın üzerindeki erkeklerde ise İyi Huylu Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi = BPH) ve Prostat Kanseri'dir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) nedir?40 yaşın üzerindeki erkeklerde vücudun hormonal dengesinin değişmesi sonucu prostat bezi içinde Adenom denilen iyi huylu bir ur oluşur ve gittikçe büyür. Büyüme hızı oldukça yavaş olup her erkekte farklıdır. Salgı yapan prostat dokusu azalır ve prostat hacmi artar. Bunun sonucu olarak, hem meni miktarı azalır, hem de prostatın içinden geçip dışarı açılan Uretra büyüyen prostatın yaptığı baskı ile daralır ve idrar yapmada zorluk ortaya çıkar. Mesane de yukarı kaldırıldığı için tam boşaltılamaz, idrar yapma sonrası içinde idrar kalır.

BPH 40 yaşın üzerinde gittikçe artan oranlarda görülür. 80 yaşın üzerindeki erkeklerde görülme sıklığı % 80 i bulur. Bu arada, Prostat Kanseri görülme sıklığı da gittikçe artar. Bu nedenle, 40 yaşından itibaren her erkeğin senede bir defa, şikayeti olmasa bile, ürolojik muayene yaptırması gerekir.

BPH'nın belirtileri nelerdir?
Hastada gittikçe artan idrar yapma şikayetleri ortaya çıkar. İdrar basıncı azalır, yavaş ve ince idrar yapma, çatallanma görülür. İdrarın başlaması gecikir, süresi uzar. Durup tekrar başlama gibi kademeli idrar yapma olabilir. İşeme sonrası tam boşaltamama hissi olur, bu da sık işeme ihtiyacını ortaya çıkarır. Gece uykudan uyanıp idrara kalkma görülür, sıklığı zamanla artar.

Özellikle kış mevsiminde veya soğuğa maruz kalma, üşütme durumunda bu şikayetler çoğalır. Sık olarak idrar yollarında iltihaplanma, işeme esnasında yanma hissi, bazen kanama görülür.

BPH tanısı nasıl konur? 



Yukarıda belirtilen şikayetleri olan hastalarda makattan parmak ile yapılan rektal muayene ile barsağın son kısmının hemen önünde bulunan prostat bezinin büyüklüğü, kıvamı, iyi veya kötü huylu olup olmadığı anlaşılır. Ayrıca idrar ve kan tahlilleri de yapılmalıdır. Kanda PSA (Prostat Spesifik Antijeni) bakılarak kanser olup olmadığı araştırılır. Ultrasonografi ile prostat hacmi tam olarak ölçülür. Böylece büyüme derecesi anlaşılır. Ayrıca, mesanenin tam olarak boşalıp boşalmadığı, böbrekler ve idrar yollarında değişiklik olup olmadığı da saptanır.

BPH tanısı konan bir hasta nelere dikkat etmelidir?
Prostatın iyi huylu büyümesi saptanan bir hasta  soğuktan çok iyi korunmalıdır. Vücudunun özellikle belden aşağı olan kısmı daima sıcak tutulmalıdır. Soğuk zemine basmamalı, soğuk yere oturmamalıdır. Klima altında, soğuk esintili yerde kalmamalı, denize veya havuza girdikten sonra ıslak mayo ile oturmamalıdır. Sıcak olan her şeyin faydası vardır. Sıcak oturma banyoları, hamam, sauna, kaplıca çok iyi etki yapar.

BPH'lı bir hasta alkol ve baharatlı yiyecekleri fazla tüketmemelidir. Çok fazla hayvansal yağ ve et yememeli, sağlıklı beslenmeye dikkat etmelidir. Faydalı olan yiyecekler domates, nar, brokoli, kabak çekirdeği ve diğer kuru yemişler, taze meyve ve sebzelerdir.

Ayrıca, idrarı fazla bekletmemeli, mesanesini sık olarak boşaltmalıdır. Çok uzun süre aynı yerde devamlı oturması, prostatın şişmesine ve şikayetlerinin artmasına neden olur. Uzun araba yolculuklarında sıklıkla durup yürümeli ve mesanesini boşaltmalıdır.

Doktorunun önerdiği ilaçları kullanmalı, senede iki defa ürolojik muayene yaptırmalıdır.

BPH tedavisi nasıl yapılır?
BPH tedavisi ameliyat veya ilaç tedavisi şeklindedir. Kesin tedavisi ameliyattır. Bu da kapalı veya açık ameliyat şeklinde olabilir. Ameliyat çok gerekli değilse ilaç tedavisi de uygulanabilir.

BPH'nın ilaçla tedavisi mümkün müdür?
BPH tedavisi cerrahidir, ilaçlarla BPH tedavi edilemez. İlaçlar sadece prostatın mesane ve idrar yolu üzerindeki baskısını azaltarak idrar yapmayı kolaylaştırır, hastanın şikayetlerini azaltır. Bazı ilaçlar prostatın büyüme hızını azaltabilir. Prostat büyümesini durduran veya büyümeyi ortadan kaldırarak normal haline döndüren ve bu şekilde tam tedavi sağlayan hiçbir ilaç yoktur. Kimyasal ilaçların yanı sıra, bazı bitkisel kökenli ilaçlar da kullanılarak destek tedavi sağlanabilir.

BPH ne zaman ameliyat edilmelidir?
İdrar yapma şikayetleri olan ve BPH saptanan her hasta, hastalığın her evresinde ameliyat edilebilir. Hasta hemen ameliyat olmak istemiyorsa ve hastalığın başlangıcında ise, değişik ilaçlar kullanılarak şikayetleri azaltılır, rahat idrar yapması sağlanır. Mutlaka altı ayda bir gerekli tetkikler yapılarak hasta takip edilir. Prostat bu süre içinde büyümeye devam edeceği için, ilaç tedavisine rağmen hastanın şikayetleri artacaktır. Bu arada idrarın tam olarak boşaltılamaması sonucu mesane ve böbreklerde bazı olumsuz etkiler ortaya çıkar. Bu durumda, ameliyat kaçınılmaz olacaktır. Hastanın yaşının ilerlemesi sonucu ameliyatı engelleyebilecek bazı durumların ortaya çıkmasından önce ameliyat yapılmalıdır. 

Ameliyatın ne tür olacağına nasıl karar verilir?
Çok büyük olmayan prostatlarda anestezi altında idrar yolundan girip prostatın içerden kesilip çıkartılması şeklinde yapılan kapalı ameliyatlar (TUR, TUİP, Mikrodalga, Laser, Holmium, Greenlight, Redlight) uygulanabilir. Her operatöre göre değişen belli bir sınırın üzerindeki büyük prostatlarda ise en iyisi karnın alt bölgesinde yapılan ufak bir kesi ile açık ameliyat yapmaktır.

Ameliyat sonrasında nelere dikkat etmelidir?
Ameliyat sonrası ilk günlerini problemsiz geçirerek taburcu edilen ve sondası çıkartılan hasta başlangıçta idrar yaparken bazı zorluklar yaşayabilir. Bunlar birkaç gün içinde düzelir. Dokuların tam iyileşmesi üç hafta süreceği için, bu süreyi sıcak bir ortamda istirahat ederek ve verilen ilaçları kullanarak geçirmeli, bol sıvı alıp sık idrara çıkarak idrar yollarının yıkanmasını sağlamalıdır. Prostatın idrar yolu üzerindeki baskısı ortadan kalktığı için başlangıçta idrar tutmakta zorluk çekebilir. İdrarı tutmayı sağlayan kası çalıştırıcı egzersizlerle bu problem ortadan kalkar.

Kapalı veya açık, bütün ameliyatlardan sonra prostat kapsülü içeride kaldığı için burada daha sonra kanser gelişebilir. Prostat ameliyatı olmak, hastayı prostat kanseri olma riskinden kurtarmaz. Bu nedenle, prostat ameliyatı geçiren kişilerin altı ayda bir yapılan ürolojik kontrollere gitmesi gerekir.