Terleme vücudun ısı kontrolünü yapmak için meydana gelen fizyolojik bir olaydır. Hiperhidroz ise terin vücut sıcaklığını normale döndürecek miktardan fazlasının üretimidir. Hiperhidrozda ekrin ter bezlerinin hiperaktivitesine bağlı olarak deri yüzeyine salınan ter miktarı artar. Etkilenen kişileri sosyal açıdan oldukça rahatsız edici bir durumdur. Bölgesel aşırı terleme özellikle koltuk altı, avuç içi, ayak tabanı ve daha nadir olarak baş-boyun bölgesinde görülebilir.
Bölgesel aşırı terlemenin nedeni tam anlamıyla bilinmemekle birlikte sinir sisteminin uygunsuz çalışması, hastalığın temel nedeni olarak görülmektedir.
Belli bir nedene bağlı olmayan aşırı terlemeye primer hiperhidroz denir. Hem kadın hem de erkeklerde eşit oranda görülür. Ortalama başlangıç yaşı genellikle 25 yaş civarıdır. Ancak el terlemesi ve ayak terlemesi daha erken başlayabilir. Primer bölgesel hiperhidrozun tanısının konulabilmesi için hastada en az 6 ay süren istirahat halinde de olan bölgesel aşırı terlemenin olması gerekir.
Aşırı terlemesi olan hastadan detaylı bir öykü almak esastır. Belli bir nedene bağlı olduğu düşünülmeyen primer bölgesel hiperhidrozda ek testlere gerek yoktur. Ancak genel hiperhidroz varsa hastaya ek tetkikler yapılır.
Aşırı terleme genel vücut terlemesi şeklinde ise nedeni araştırılır ve nedene yönelik tedavi yapılır. Primer bölgesel terlemede cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi seçenekleri vardır. Cerrahi olmayan tedavide bölgesel uygulanan veya ağızdan alınan ilaçlarla terlemenin azaltılması sağlanabilir. Topikal tedavilere yanıtsız hastalarda Botoks ve iyontoforez, kullanılan diğer tedavi yöntemleridir.
İyontoforez tedavisi özellikle el-ayak terlemesi vakaları için uygundur. Bu tedavide hastalar ellerini içinde musluk suyu ve elektrotlar olan plastik bir kabın içine koyar. Başlangıçta tedavi 2-3 gün boyunca günde 10 dakika uygulanır. Verilen elektrik enerjisi yavaş yavaş artırılır.
Botoks tedavisi hem el ve ayak terlemesi hem de koltuk altı terlemesi için uygulanmaktadır. Botoks çok ince uçlu iğnelerle terleyen bölgeye sık aralıklarla uygulanır. Ter bezlerinden aşırı ter salgısını belli bir süreliğine durdurur. Tedaviden 4 gün ile 2 hafta kadar değişen sürelerde terlemede azalma olur. Etki süresi yaklaşık 4-12 aydır.
Özellikle koltuk altında geçmeyen terleme durumunda koltuk altı sinirlerine yönelik cerrahi tedavi uygulanabilir ya da koltuk altındaki ter bezleri cerrahi olarak çıkarılabilir. Günümüzde bu cerrahi yöntemler endoskopik olarak da yapılabilmektedir.
Aşırı terleme etkilenen bireylerde fiziksel problemlerin yanısıra utanma, kendine güvensizlik gibi psikolojik sorunlara neden olmaktadır. Bu hastalar sıklıkla günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorlanır, sosyal ilişkileri bozulur.
Primer hiperhidroz hastalığının tedavisi, nedeninin tam olarak bilinememesi nedeniyle güç olmakla birlikte, topikal ve sistemik ilaçlar, iyontoforez, botoks uygulamaları ve cerrahi girişim gibi birçok tedavi seçeneği uygulanmaktadır. Seçilen tedavi hasta tarafından kabul edilebilir olmalı, hastanın beklentilerini karşılayabilmelidir.
