1.HAFTA

Gebelik süresi ortalama 40 hafta, 280 gündür. Gebelik hesaplaması son adetin ilk gününden itibaren hesaplanır. Aslında gebeliğin başlangıcı olan döllenme son adet tarihinden iki hafta sonra olsa da zamanlamanın doğru yapılabilmesi için son adetin ilk günü gebeliğin başladığı tarih olarak kabul edilir. Yumurtanın ne zaman parçalandığı ve spermle ne zaman birleştiği kesin olarak bilinmediği için pratik olarak hesaplama son adetden itibaren yapılır.

Gebeliğin 1. haftasında, vücudun gebeliğe hazırlık sürecini izleriz. Bu dönemde, içinde yumurta hücresi bulunan yumurta keseciği (folikül) büyümeye başlar ve östrojen hormonu salgılayarak rahim iç zarını (endometrium), gelip buraya yerleşecek olan embriyo için hazırlar. Beyinden tetiklenen bir mekanizma ile yumurta hücresi çatlar ve karın boşluğuna atılır.

Adetin ilk gününden sonraki 10. ve 16. günler kadının gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönemlerdir. Eğer gebelik planlanıyorsa, çiftler özellikle bu günlerde her gün veya günaşırı birliktelik yaşamalıdırlar. Her bir adet döneminde çiftlerin gebe kalma şansı %20’dir. Bu yüzden eğer ilk ay birliktelikde gebelik oluşmamışsa, çiftlerin morallerini bozmadan birlikte olmaya devam etmelerini öneririz.

Ortalama 14. gün gelişen yumurta keseciği çatlayarak içindeki yumurta hücresi annenin karın boşluğuna çıkar ve ardından tüp tarafından yakalanarak tüpün içine alınır. Yumurtanın döllenmek için sadece 12- 24 saati vardır.

Eğer döllenme olursa (iki hücrenin birleşmesi ve tek hücre olarak çoğalmaya başlaması) gebeliğin ilk aşamasına geçilir. Döllenme olmazsa, yumurta ölür ve bunu takiben bir sonraki adet kanaması gelişir.

2.HAFTA

2. haftada döllenmiş yumurtanın gelişimi devam etmektedir, hormonlar hızla çalışmaya başlamıştır. Bu arada rahim iç duvar tabakası da yani endometrium da kalınlaşmaya başlar. Böylece döllenme meydana geldikden sonra oluşacak olan embryo rahatlıkla rahme tutunması için uygun ortam oluşturulur. Bu etki progesterone hormonundaki artış ile sağlanır. Kalınlaşma sırasında bögenin kanlanması da artar.

2. haftanın sonunda yumurta çatlar ve yumurtalıkdan dışarı atılır. Her adet döneminde kadında yumurtalıklarından sadece bir yumurta atılır. Çoğul gebeliklerde farklı olarak iki veya üç tane yumurta atılır. Eğer bu yumurtaların hepsi de döllenirse ikiz veya üçüz gebelik gelişecektir. İşte her ay adet görülmesinin nedeni de oluşabilecek gebelik için rahim iç duvar tabakasının yenilenmesidir.

Bu dönemde çatlayan yumurta (oosit) tüpten aşağıya inerken spermle birleşir. Buna "döllenme (fertilizasyon)" denir. Yumurta sadece tek bir spermi içine alır. Eşinizin X kromozomu taşıyan spermi yumurta hücrenizi döllerse çocugunuz kız, Y kromozomlu sperm döllerse erkek olacaktır. Yani genetik cinsiyet döllenme sırasında belirlenir.

İçeri giren sperm ile yumurtanın genetik materyalleri birleştikten sonra hücre çoğalmaya başlar ve pronukleus adı verilen yapılar ortaya çıkar. Pronukleuslardan biri annenin, diğeri de babanın kromozom materyalini taşıyan yapılardır. İşte gerçekte gebelik bu aşamada başlar. Ancak bu dönemde anne adayı henüz bir değişiklik hissetmediğinden gebeliğinin farkında değildir

3.HAFTA

Bebeğinizin yeni hayatı başladı!

Hergün bebeğinizin hücre sayısı iki katına çıkmaktadır. Oluşan hücre rahim iç tabakasından geçip, Zigot, Blastomer, Morula aşamalarından geçip ortalama dört gün sonra, içinde sıvı dolu bir boşluk olan "Blastosist" aşamasında rahim içinde kendine uygun bulduğu alana yerleşir (implantasyon) ve burada çoğalmasını sürdürür. Bu sırada rahminizin iç zarı gelişmekte olan embriyoyu beslemekte ve ileride bebeği besleyecek olan plasentanın ilk hücreleri buraya yerleşmektedir.

Her geçen gün bebeğiniz sizden daha çok vitamin, mineral ve protein desteğine ihtiyaç duyar. Bu yüzden gebelik planlamadan eaz üç ay öncesinde günde 0.4 mg Folik asit tedavinize başlayarak, bebeğinizde gelişebilecek bazı anomalileri önlemiş olursunuz.

4.HAFTA

Bu hafta adet olmanız gerekirken gecikme mi oldu?. Eğer adet görür gibi birkaç gün ya da kısa süreli kanamanız olursa endişelenmeyin çünkü bazen rahim içine doğru büyüyüp gelişen plasenta rahim içindeki küçük damarları yırtarak, hafif damlama şeklinde bir kanamaya neden olabilir. Halk arasında "üstüne görme" olarak tanımlanan bu kanama bazen beklenen adet gibi algılanabilir.

Bir gebelik testi yaptırarak veya evde uygulayarak sonuca göre hamileliğinizi onaylayabilirsiniz. Eczaneden aldığınız testle yapacağınız, idrarda gebelik testi negatif geldiğinde sonuç çok güvenilir olmayabilir. Çünkü bu testler kandan idrara geçen beta HCG hormonu belli bir seviyeye ulaşmadan pozitif sonuç vermeyebilirler. İdrar testlerinin negatif sonuçları çok güvenilir olmasa da pozitif bulguları oldukça yüksek doğruluk oranlarına sahiptir. Kanda bakılan gebelik testleri gebeliğin ilk gününden itibaren kesin sonuç vermektedir. Eğer testiniz pozitif ise doktorunuzu aramalısınız ve onunla gebeliğinizin diğer dönemleri hakkında konuşup bilgi almalısınız.

Eğer bu süreç içerisinde ilaç alıyor veya herhangi bir rahatsızlığınızdan dolayı tedavi görüyorsanız, hamileliğiniz süresince bu ilaçların sizi ve bebeğinizi nasıl etkileyeceğini mutlaka ve mutlaka bir uzmana danışın. Çünkü gebeliğin ilk haftaları en kritik dönemdir. Bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Bu arada döllenmiş yumurta hücresi hızla çoğalır ve gelişen yumurta fallop tüplerinde aşağıya doğru olan yolculuğunu tamamlayıp, uterus (rahim) iç duvar tabakasına yerleşir. Burada ikiye bölünür. Bu parçalardan biri uterus duvarına yapışarak burada plasentayı oluşturur. Diğer yarıyı desteklemek ve gelişimine yardımcı olmak yani hücreyi beslemek misyonlarını yüklenir. Diğer yarı ise bebeği oluşturacaktır.

Bu haftada bebeğin beyninin oluşacağı bölüm meydana gelir ve sinirler oluşmaya başlar. Amnion sıvısı toplanmaya başlamıştır. Bu sıvı diğer haftalar ve aylar boyunca bebeğin, içinde rahat olabileceği bir ortam hazırlamış olacaktır

5.HAFTA

Sizde olan değişimler: Annede hala çok büyük değişiklikler yoktur. Sabah yorgunluğu, bulantı (ve bazen kusma), aşerme (istah değişiklikleri), meme uçlarının koyulaşmaya başlaması ve memede gerginlik, sık idrara çıkma gibi bazı erken gebelik bulguları yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar. Ancak annede hiçbir değişiklik olmadan gebelik devam edebilir. Buna karşılık erken dönemde bile tedavi gerektiren bulantı ve kusmalar görülebilmektedir.

Rahim büyümeye ve mesanenize baskı yapmaya başladığından mesanenin az miktarda dolması bile idrar yapma ihtiyacının uyanmasına neden olabilir. Bu yüzden daha bu gebelik haftasında bile sık sık idrara çıkma şikayetleriniz başlayabilir.

Gebeliğin tüm belirtileri adet dönemindeki belirtilerle aynıdır. Sadece gittikçe yoğunlaşır.

Bu arada rahminizdeki embriyo, büyük bir süratle büyüyor. Şu an vücudu üç tabakadan oluşuyor – ektoderm (iç deri), mezoderm (orta deri), endoderm (dış deri) – bunlar sonraları organ ve dokuların formlarını oluşturacaklar.

Bebeğinizin beyin, omurilik, omurga ve sinirlerinin filizleneceği Nöral Tüp (Sinir Yolu), ektoderm denilen en üst tabakada gelişmeye başlar. Bu tabaka aynı zamanda onun deri, saç, tırnak, meme, ter bezi ve diş minelerinin gelişimini sağlar. Kalp ve dolaşım sistemi, orta tabaka yani mezodermde şekillenmeye başlar. (Hatta bu hafta bebeğinizin minik kalbi haznelere bölünmeye, atmaya ve kan pompalamaya başlıyor.) Mezoderm aynı zamanda bebeğinizin kas, kıkırdak, kemik ve deri altı dokularını da şekillendirir. Üçüncü tabaka yani endoderm ise, bebeğinizin akciğer, bağırsak, tam gelişmemiş idrar sistemi, karaciğer, tiroit ve pankreas gibi organlarını şekillendirir. Bu bölümde akciğerler , bağırsaklar ve idrar yolları gelişecektir.

Aynı anda bebeğin gelişiminde bunlar olurken plasentada da değişimler ve yeni oluşumlar meydana gelmektedir. Bebeği besleyecek ve oksijenin bebeğe ulaşmasına yardımcı olacak, koryon villüs adı verilen doku ve kordon bağı fonksiyonları da başlamıştır.

6.HAFTA

Bebeğinizin beyin ve sinir sistemi hızla gelişmektedir. Beyinin 3 farklı bölümü ayrışmaya başlamıştır. Başın her iki yanında ileride göz olacak olan göz vezikülleri oluştuğu gibi ayrıca bu esnada orta kulağın temel gelişimi başlar.

Bebeğin kalp atışları bu sıralarda başlar, hatta ultrasonografi ile görünür hale gelir. Solunum ve sindirim sistemi gelişmeye başlar ve kol bacak tomurcukları belirir. Emriyoda bacaklar dizden kırılmış olarak durduğundan emriyonun boyunu ultrasonografi ile ölçerken bacaklar hesaba katılmadan sadece baş-popo mesafesi ölçülmektedir. Bu haftada emriyo 2-5 mm kadardır.

Tamamen amniotik kese içinde bulunan emriyo bu noktada artık üç boyutlu ve kompleks bir yapıya sahiptir.

Plasenta hızla gelişmeye devam etmektedir. Ancak gebeliğin devamını sağlayan ve 10-12. haftaya kadar yumurtalıktan sağlanan progesteron adlı bu hormonun plesantadan salgılaması başlamamıştır. Bu hormonun plesantadan sağlanması yaklaşık 10-12. haftalardan sonra başlamaktadır.

7.HAFTA

Bu hafta bebeğinizin gelişen kol ve bacaklarında el ve ayaklarının ortaya çıkar ancak bunlar şu an için bir yüzgeçe benzeyen organlardır. Bebeğiniz teknik olarak hala bir embriyodur ve kuyruk kemiğine bağlı bir eklenti gibi gözüken küçük bir kuyruğu vardır. Bu kuyruk 5 hafta içinde yok olur. Bebeğiniz geçen haftaya göre iki kat büyüklüğe ulaştı ve şu an boyu 1cm oldu.

Yüzün karakteristik yapıları şekillenmektedir. Gözlerde koyu benekler oluşmaya başlar. Eğer rahminizden içeriye bakabilseydiniz; onun minicik gözlerini (şu an renkleri bellidir) kaplayan göz kapağı çukurlarını, burnunun ucunu ve kağıt kadar ince olan derisinin altından geçen minik damarlarını görebilirdiniz. Burun delikleri ve kulak bölgelerinde çukurlaşma başlar.

Beyninin hızla her iki tarafı da gelişiyor ve ilik kemiği şekillenip alyuvarları üretmeye başlayana kadar, karaciğerleri bu görevi üstleniyor. Kapanan beyin-omurilik kanalı içerisinde beyin ve omurilik gelişir. Şu anda sindirimine yardımcı olacak insülin hormonunu üretecek olan pankreası ve apandisi de var. Kalpte sol ve sağ odacıklar oluşur.

Küçük bedenine besin ve oksijen taşıyan bağımsız kan damarı gibi olan, göbek bağına bağlanmış bağırsaklarında bir düğüm vardır.

Artık siz de vücudunuzda bazı değişiklikler hissedersiniz. Uyku hali, sabah yorgunluğu ve aşerme gibi erken gebelik bulguları gelişir. Meme uçlarınız daha belirgin hale gelir.

Memelerde dolgunluk ve gerginlik artar. Kabızlık ve hazımsızlık beraberinde karında gerginlik olabilir. Bu arada rahim ağzında da değişiklikler olmaktadır. Sümüksü bir akıntı (mukus plağı) rahim ağzını kapatarak rahim içini korumaya alır.

Çevrenin de etkisi ile aşırı yemek yememeye çalışın. Gebelikteki tüm beslenme desteği anne içindir. Bebek anneden tüm ihtiyacı olan maddelerden ihtiyacı kadarını alır. Bu haftalarda gebelik henüz çok küçüktür ve annede bebeğin ihtiyacı olan her şey yeterince vardır. Annenin aşırı beslenmesi hiçbir şekilde bebeğe yaramayacaktır. Bu nedenle normal yeme düzeninde ani değişiklikler yapmak için henüz erkendir. Sadece dengeli beslenmeye, az az sık sık yemeye çalışmalısınız. Bulantı ve kusması olanlar asla kendini zorlamamalıdır. Daha çok midenin rahat ettiği şekilde beslenmelidirler.

Bulantı neden olur?

Bulantı tüm gebeliklerin %30-50'sinde görülmektedir. Genellikle 12-14 hafta civarında kendiliğinden kaybolur. Yükselen gebelik hormonları neden olarak gösterilebileceği gibi psikolojik faktörler de bulantıda etkili olabilir. Bazen bulantıya kusma da eklenebilir. Kusma genellikle sabah saatlerinde sıklıkla olsa da günün her saatinde görülebilir.

Bulantıyı önlemek için ne yapmalısınız?

Sabah yataktan kalkmadan önce kraker ya da bisküvi gibi gıda maddelerinden birkaç adet atıştırın ve bunları yedikten sonra yataktan kalkın. Günlük öğününüzü üç öğünde değil, beş ya da altıya bölerek alın. Sıvıları yemekler arasında alın. Yemekler esnasında fazla sıvı alarak midenizi doldurmayın. Midenize ve bağırsaklarınıza dokunan yiyeceklerden uzak durun.

8.HAFTA

Bebeğinizin göz kapakları, kulak kepçesi oluşmaktadır ve burun ucu görülebilir. Gözler daha da belirginleşir ve gözün retina tabakasında renk (pigment) oluşumu başlar. Kol ve bacaklar uzamıştır ve kollar dirsekten bükülmüş olarak görülür. El ve ayak parmakları avuç ve ayaklardan yumrular halinde çıkıntılar yapar bu hafta. Kalpde dört odacık oluşmuş ve bebeğin vücudunda kan akımı başlamıştır.

Bağırsaklar göbek fıtığı şeklinde henüz karın dışındadır.Yavaş yavaş nefes borusu genişlemeye başlar. Beyinin hızlı gelişiminden dolayı baş oldukça büyük olarak görülür. Beyninde, sinir yollarını şekillendiren sinir hücreleri oluşmaya ve kollara ayrılmaya başlar.

Yumurtalık ya da testisi oluşturacak hücreler bölgelerine doğru göç ederler, ancak henüz dış genital organları belirginleşmemiştir. Siz her ne kadar hissedemeseniz de bebeğinizin gelişen kasları kasılmaya başlar, artık bebeğiniz hareket ediyor ve yer değiştiriyor.

Bulantı ve kusmalarınız şiddetliyse biraz kilo kaybetmiş olabilirsiniz. Mide bulantılarınız ve kusmalarınız da sizi güçsüz kılar. Kasıkta, karnın alt kısımlarında gerilmekte ve büyümekte olan rahmin zaman zaman kasılması sonucu kramp tarzında ağrılar olabilir. Hormonal değişimler özellikle progesteronunuzun yükselişi sizi daha da bitkin yapabilir.

Gebelik hormonlarınızın etkisiyle bu haftalarda çeşitli cilt değişiklikleri olabilir. Gebelikte cildin yağ salgısı arttığından cildiniz sivilce oluşumuna elverişli hale gelmiştir. Bu cilt değişiklikleri sıklıkla birinci üç aylık dönemden (trimester) sonra kaybolur.

Hormon seviyelerinizdeki yükseliş nedeniyle meme dokunuzda duyarlılık artışı ve büyüme hissedeceksiniz. Bunların hepsi emzirme dönemine hazırlıktır. Hamileliğiniz boyunca da göğüsleriniz büyümeye devam edecektir

9.HAFTA

Şu anda bebeğiniz yaklaşık olarak 2- 3 cm boyunda ve ortalama 2-3 gr ağırlığına ulaşmıştır. Bebeğinizin hemen hemen tüm organları, kasları ve sinir sistemi tamamlanmaya yaklaşmaktadır. Gözleri tamamen oluştu ama göz kapakları şu an tamamen kapalı ve 27. haftaya kadar da açılmayacak. Göz kapakları gözün şeklini alır, burun profilden görülür hale gelir. Şu anda bebeğinizin küçük kulak memeleri, ağzı, burnu ve burun delikleri hepsi yerli yerinde yalnız biraz birbirinden uzaklar.

Bebeginizin kol-bacak ve vücut hareketleri ultrason altında görülebilir. Parmak uçları biraz daha şişkince ortaya çıkmış, baş biraz daha dik durumdadır ve ense oluşmustur. Bebeğinizin kalbinin dört ayrı bölmeye ayrılması tamamlandı ve kapakçıkları da oluşmaya başladı. Bebeğinizin organları, kasları ve sinirleri tam olarak çalışıyor.

Dış cinsel organları şu anda yerli yerinde ancak kız ya da erkek olduğunu anlayabilmeniz için birkaç hafta daha beklemelisiniz. Plasenta, hormon üretimindeki kritik görevini yerine getirecek kadar yeterli gelişimine ulaştı. Sindirim sistemi gelişmeye devam eder. Testis veya yumurtalıklar şekillenmeye başlar.

Sizde ağlama, sıkıntı gibi adet öncesi gerginliğe benzer duygusal değişiklikler olabilir. Bunlar çok normaldir. Duygusal sallantılarınız şimdi daha sıklaşmıştır. Biraz kendinizi akışa bırakmanızda fayda var. Hazımsızlık, gaz ve mide yanması olabilir.

Bu haftanın aktivitesi olarak birçok psikolog, anne adaylarına gün içinde 5 ile 10 dakikalık periyotlarla bebeklerini düşünmeyi ve hayal etmeyi öneriyor. Uyandıktan hemen sonra ya da yatağa gitmeden hemen önce, bunu uygulamanızın sizin için çok daha iyi olacağını iddia ediyorlar. Bu süreç içerisinde sessizce bir yere oturun ve elinizi nazikçe göbeğinizde gezdirin. Nefes alışlarınıza odaklanın ve bebeğinizi düşünmeye başlayın. (Hayalleriniz, umutlarınız gibi). Bağlanma sürecine alışmanız ve nasıl bir ebeveyn olacağınızı planlamanız için çok güzel ve etkili bir yöntemdir.

10.HAFTA

Bebeğinizin gelişiminin en tehlikeli ilk dönemini atlattınız!

Bebeğiniz artık insan görünümdedir. Embryo artık fetus olarak adlandırılır. Bebeğin tüm hayati organları oluşdu. Plasenta gelişimini hızlandırarak bebeğiniz için gerekli besinleri sağlar. Baş-popo uzunluğu 3-4 cm, ağırlığı yaklaşık 5- 6 gramdır. Bu haftanın sonunda el ve ayak parmakları tamamen ayırtedilebilir haldedir.Göz kapakları birleşmiştir ve 25-27. haftalara kadar böylece kalır. Bebeğinizin alnı, gelişen beyni ile birlikte geçici olarak biraz şişkindir ve kafasının biraz yukarısındadır. Neredeyse vücudunun uzunluğunun yarısı kadardır. İlerleyen haftalarda, uzunluğu yaklaşık ikiye katlanacak.Dış genital organlar görülmeye başlar, dış kulak ve üst dudak tamamen oluşmuştur.

Bebeğiniz şu an sıvı yutabiliyor. Böbrekleri, barsakları, karaciğeri ve beyni gibi tüm hayati organları oluştu ve işlemeye başladı. Hamileliğiniz boyunca da gelişmeye devam edecekler. Ayakları da vücudunun önüne çıkabilecek kadar büyüdü artık. Omurgasının ana hatları teninden belli oluyor ve bel kemiği sinirleri, omuriliğinden uzanarak gelişiyor.

Gebelikte kan hacmi %40-50 oranında artar. Bu yüzden başta hızlı gelişim gösteren memelerde ve vücut ağırlığınıza maruz kalan ayaklarınızda olmak üzere vücudunuzun çeşitli bölgelerinde toplardamarlar belirginleşmeye başlayabilir. Bu haftalardan itibaren sabah yorgunluğu bir miktar azalabilir. Diş etlerinde şişmeler başlayabilir. Dişler en az günde iki kez fırçalanmalı, şayet dişlerde çürük gibi sorunlar varsa mutlaka tedavisi yapılmalıdır.

Gebelik hormonlarının etkisiyle bazı anne adaylarında kolay sinirlenme, huzursuzluk, keyifsizlik gibi ruhsal belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar geçici ve normal belirtilerdir. Form durumunuza göre, hamileliğiniz boyunca çeşitli aktivitelere katılabilirsiniz. Yürüyüş ve yüzme, tüm 9 ay boyunca yapabileceğiniz en iyi seçenekler arasında. Yapacağınız egzersizler, kaslarınızı güçlü, dirençli ve dayanıklı hale getirerek, hamileliğiniz boyunca aldığınız kiloları taşıyabilmenize, fiziksel yorgunluklara dayanabilmenize ve doğumdan sonra daha çabuk forma girmenize fayda sağlar.

Orta bölgenizdeki kalınlaşma, genelde hafifçe kilo almanızla ve şişkinliğinizle alakalıdır. Giydiğiniz pantolon ya da eteklerin bel kısımlarının elastik olmasına ya da bel kısımlarının göbeğinizin altına doğru gelmesine dikkat ederseniz, kıyafetleriniz içinde kendinizi daha rahat hissedebilirsiniz

11.HAFTA

ebeğiniz şu anda 4 cm'e ulaştı ve 8-9 gr civarındadır. Gözün iris tabakası şekillenmeye başlar. Karaciğer, beyin, akciğer ve bağırsaklar kendi fonksiyonlarını yapmaya başlarlar. Karın dışında gelişen bağırsaklar karın içine doğru çekilmeye başlar, dış cinsel organlar vardır ancak ayırım oldukça güçtür. Saçlar ve el ayak tırnakları gibi detaylar gelişime eklenir.

Elleri yakın bir zamanda açılarak yumruk haline dönüşecek, diş etlerinin altında minik dişlerinin yerleri oluşmaya başlayacak ve bazı kemikleri giderek daha çok güçlenecek. Baş hemen hemen vücudun tamamı kadar bsüyüktür, bu dönemde baş gelişimi yavaşlamaya başlar.

Artık vücudu oldukça hareketli. İlerleyen zamanda vücudu büyüdükçe, bu küçük hareketleri de daha gelişkin ve etkili olmaya başlayacak.

Karnınızı ellediğinizde, karın alt kısmında rahim ele gelebilir. Diş etleri, tırnaklar ve ciltte değişiklikler olabilir. Bu aralar mide bulantılarınız biraz daha azalmış olabilir ve kendinizi daha enerjik hissedebilirsiniz. Bulantılar azalmaya başladığından iştah düzelmesi ile birlikte kilo alımı başlar. Bel ağrısı şikayetleri yaşayabilirsiniz.

Yalnız kabızlık size biraz sıkıntı yaratmaya başlamış olabilir (Sindirimi yavaşlatan hormonal değişimler yüzünden olur) bir de midenizde yanmalar oluşabilir (Bu da yine hormon değişimlerinden kaynaklanır). Dişetlerinizle ilgili sorunlar yaşayabilirsiniz. Bu nedenle diş doktorunuzla görüşmenizde fayda var.

Bu haftanın en önemli olayı 11-14 hafta tarama testi olarak da bilinen ikili tarama testinizi yaptırmalısınız. Bu testle bebeğinizin ense kalınlığı da ultrasonda ölçülüyor ve beraberinde kanda ölçülen bazı parametrelerle Down sendromu riski belirleniyor

12.HAFTA

Bebeğinizin baş-popo uzunluğu 6-7 cm, ağırlığı 10-15 gr'dır. Bebeğinizin refleksleri gelişiyor. Artık parmaklarını açıp kapayabilecek, ayak parmaklarını kıvırmaya başlayabilecek, göz kasları gelişecek ve ağzı emme hareketini yapmaya başlayabilecek. . Bebeğin yutmaya başladığı amniotik sıvı, bağırsaklar tarafından emilir ve idrar olarak böbreklerden süzülmeye başlar. Hızla gelişen bağırsakları, göbek bağından karın boşluğuna doğru harekete geçecek ve böbrekleri mesanesine doğru idrar salgılamaya başlayacak. Bu haftada plasenta hormon üretmektedir.

Eller tamamen gelişmiştir. Dil tomurcuğu belirginleşmiş, ses telleri oluşmuştur. Yüz tam bir insan görünümünü alır. Bu hafta sinir hücreleri de hızla çoğalmaya başlarken, bebeğinizin beyin sinapsları da büyük ölçüde oluşmaya başlıyor. Yüzü gittikçe bir insana benzemeye başlıyor bile. Gözleri kafasının yanlarından ön kısma doğru gelmeye başladı ve şu an kulakları da olması gereken yere geldi. Gelişiminin tamamına yakın bölümünü tamamlayan bebek, hızla büyümekte ve güçlenmektedir.

Bu hafta içerisinde mide yanmaları yaşayabilirsiniz. Göğüs kafesinizin altından boğazınıza kadar yayılan bir yanma ve ekşime hissi duymanız normaldir. Hamileliğiniz boyunca plasenta, mideyi yemek borusundan ayıran kapakçıkları rahatlatmaya da yarayan progesteron hormonu üretir. Özellikle uzandığınız ya da yattığınız zaman, mide asitleri boruya kaçar ve bu da sizde bir yanma hissi olur. Giderek büyüyen rahminiz mideniz üzerinde böyle bir basınç yaptığı için de bu sorun oluşur. O yüzden birçok kadın bu problemi hamileliğinin geç dönemlerine kadar çok da fazla hissetmeyebilir.

Bu haftalarda kan hacminin artmasına bağlı olarak baş ağrısı şikayetlerinizde artış ortaya çıkabilir. Linea nigra denen karında koyu renkli çizgi belirmeye başlayabilir. Bu zamana kadar yaklaşık 1-1,5 kg almış olabilirsiniz. Uterus artık pelvisten (pelvis uterusun ve diğer genital organların bulunduğu kemik çatınızdır), yukarı doğru hareket etmeye başlar. Böylece mesane üzerindeki baskı ortadan kalkar ve sık idrara çıkma şikayetleriniz hafifler

13.HAFTA

Saçlar oluşmaya başlamıştır. Bu dönemde renksiz olan tüylere lanuga denir. Bu tüyler doğumdan hemen önce dökülünceye kadar vücudun hemen hemen tamamını kaplar.

Bebeğin cinsel organları tamamiyle gelişmiştir. Ancak ultrasonografi ile görülebilmesi henüz bu dönemde kolay değildir. Tiroid bezi gelişmiş ve tiroid hormonları oluşmaya başlamıştır.

Bebeğiniz bu hafta gözlerini kısabilir, kaşlarını çatabilir, yüzünü ekşitebilir, çişini yapabilir ve büyük bir ihtimalle baş parmağını bile emmeye başlayabilir. Beyin uyarıları sayesinde yüzünde küçük mimikler oluşturabilir ve yüzü bir ifadeden başka bir ifadeye bürünebilir. Bebeğinizin böbrekleri idrar üretmeye başladı. Bu dönemde bebek idrarını, etrafını saran su kesesine bırakır ve bu doğuma kadar böyle devam eder. Artık çişini bile tutabilir. Eğer bu aralar bir ultrasona girerseniz, muhtemelen bebeğinizi baş parmağını emerken göreceksiniz.

Bebeğinizin boyu gittikçe uzuyor ve şu anda başından poposuna kadar boyu tam 8.75 cm, yani bir kivi kadar oldu bile. Vücudu kafasına göre daha çok büyüyor ve boynu da bedeninden giderek ayrılmaya başladı. Bu haftanın sonu itibariyle, kolları vücuduna göre orantılı bir uzunluğa ulaşacak. (Bacaklarının biraz daha uzaması gerek.) Tüm vücudunu kaplayacak olan, lanugo denilen çok ince, yumuşak bir tüy tabakası oluşmaya başladı. Karaciğerleri de safra üretmeye başladı ki bu her şeyin doğru çalıştığına bir işarettir ve dalağı da alyuvarların üremesine katkı sağlamaya devam ediyor. Elleri ve ayakları ne kadar esnek ve aktif olmaya başlasa da, siz henüz onun küçük tekmelerini ve kıpırdanmalarını hissetmeyebilirsiniz

14.HAFTA

Baş-popo uzunluğu 8-11 cm, ağırlığı yaklaşık 90 gr'dır. Kulaklar başın arkasından daha öne ve yanlara doğru gelir. Ense daha da uzar ve çene belirginleşir. Artık bebeğin bir parmak izi vardır. Dışarıdan yapılan uyarılarla kıvrılıp doğrularak yer değiştirir. Kendi kendine amniotik sıvı içerisinde dolanır ve ortalama her üç saatte bir yer değiştirir. Nadiren bu dönemdeki bebeğin hareketleri anne tarafında göbek etrafında çarpıntı gibi hissedilebilir. Ancak bu hareketler en iyi 18-22 haftalarda hissedilir. Saçlar oluşmaya başlamıştır. Bu dönemde renksiz olan tüylere lanuga denir. Bu tüyler doğumdan hemen önce dökülünceye kadar vücudun hemen hemen tamamını kaplar. Bebeğin cinsel organları tamamiyle gelişmiştir. Ancak ultrasonografi ile görülebilmesi henüz bu dönemde kolay değildir. Tiroid bezi gelişmiş ve tiroid hormonları oluşmaya başlamıştır.

15.HAFTA

Bebeğinizin Baş - popo uzunluğu 10.75 – 11.5 cm, ağırlığı 140 gr kadardır. Bacakları daha bir gelişti, kafasını eskisine nazaran daha fazla dik tutabiliyor ve gözleri de yüzüne doğru iyice yakınlaştı. Ayak ve el tırnaklar tam olarak oluşmuştur. Başta ince kıllar ve tüyler (lanugo) daha da belirginleşmiştir. Sinir sistemi gelişimi büyük ölçüde tamamlanmıştır. Sinir uyarıları ve bunlara kasların
yanıtı sonucu art arda ince el, kol, bacak, vücut hareketleri görülür. Hareketler daha koordinelidir. Kulakları da olması gereken yerine geldiler. Gözler birbirlerine yaklaşır, yüz öne doğru çıkar. Yüz kasları geliştiğinden göz kırpma, kaş çatma hareketleri belirginleşir. Ayak tırnakları bile oluşmaya başlasa da içeride oluşacak daha çok şey var. Barsaklarda mekonyum adı verilen dışkı birikmeye başlamıştır. Dolaşım sistemi tam olarak çalışmaya başladı. Ultrasonografi ile emme hareketi gözlenebilir. Artık cinsiyet rahatlıkla ayırt edilebilir haldedir.

Artık rahim büyüyerek, legen (pelvis) kemiği çukurluğundan, bağırsakların dolaştığı karın boşluğuna doğru yer değiştirdiğinden idrar torbası (mesane) üzerindeki basınç azalarak ilk haftalarda görülen sık idrara çıkma düzelmeye başlar. Bu haftadan sonra göğüs kafesinin altında veya midede yanmalar olabilir. Bunlar mide içerisindeki asitin gevşemiş olan yemek borusuna doğru geriye doğru kaçarak tahriş etmesine bağlıdır.

Damarlarınızdaki toplam kan miktarı tüm gebelik boyunca, gebelik öncesine göre %40-50 oranında artar. Bu artış gebeliğin en erken dönemlerinde başlar ve 16. haftada hızlanır. Kan miktarının bu kadar artmış olması burun tıkanıklığı ve burun kanaması gibi belirtilere neden olabilir. Artan kan hacmi büyüyen bebeğinizin ihtiyaçlarının karşılanması açısından önemlidir. Bu nedenle kalbiniz daha çok çalışır.

Bir Down Sendromu tarama testi olan üçlü tarama testi 16-20. gebelik haftası aralığında yapılır. Bu hafta aralığında bebeğin baş çevresi usg ile ölçülerek anneden alınan kan örneği birlikte değerlendirilerek bebeğin Down Sendromu olma riski belirlernir. Üçlü tarama testi yaptırmak için doktorunuzdan randevu almayı unutmayın!

16.HAFTA

Ultrasonografi ile emme hareketi gözlenebilir. Artık cinsiyet rahatlıkla ayırt edilebilir haldedir.

17.HAFTA

Bebeğinizin bu haftada baş - popo uzunluğu 11 - 12 cm, ağırlığı 180 gr kadardır. Bebeğinizin iskeleti, yumuşak kıkırdaktan kemiğe doğru dönüşmeye başlıyor ve yaşam bağı olan göbek kordonu da gittikçe güçlenip kalınlaşıyor. Bebeğinizin ciltaltı yağ dokusu giderek dolmaya başlamıştır. Bu yağ doğumdan sonra bebeğinizin ısı düzenlenmesi için kullanılacaktır. Bebek içerisinde yüzdügü sıvı başlangıçta bebek cildi ve plesenta - kordon zarlarından sızarak oluşurken, artık akciğerlerden salınan sıvılar ve böbrekten atılan idrardan oluşmaktadır. Bu sıvı bebğiniz tarafından yutulup akciğerler ve mide barsak sisteminden dolaşıma geçerek, böbrekler tarafından idrar şeklinde tekrar kese içine atılır.

Gebelik ilerledikçe çocugun içinde yüzdüğü sıvının büyük bir kısmını kendi idrarı oluşturacaktır. Artık bebeğin karaciğeri bazı görevlere başlar (kan yapımı, safra yapımı). Saç, kaş ve kirpikleri belirginleşmiştir.

İştahınız gittikçe düzelecektir. Vajinal salgıda ve dolayısıyla vajinal akıntıda artış olur. Yüzde koyu renkli lekelenmeler ortaya çıkmaya başlar. Buna kloasma denir. Burun, alın, üst dudak ve yanaklarda görülür. Kalıcı değildir. Doğum sonrası kaybolur.

Göğüsler süt salgısı için hazırlandığından iyice büyürler. Rahim göbek seviyenize ulaşmak üzere ve bunu elinizle hissedebilirsiniz.

Bebeğiniz bu haftadan itibaren önceki haftalara göre daha hızlı kilo almaya ve gelişmeye başladığından muhtemelen siz de biraz daha hızlı kilo almaya başlayacaksınız. Bu döneme kadar anne adayları ortalama olarak 2.5-5 kilo alırlar. Artık gebeliğiniz dışarıdan farkedilebilir. Eklemlerinizde gevşeme artarak devam etmektedir

18.HAFTA

Baş - popo uzunluğu 12,5-14 cm, ağırlığı 220 gr kadardır. Kollarını ve bacaklarını git gide daha rahat esnetebiliyor ve siz de zaten önümüzdeki günlerde hareketlerini bir hayli hissedebileceksiniz. İnce teninden bebeğinizin artık kan damarları da görülebiliyor ve kulakları her ne kadar başından çok azıcık uzak olsa da son yerlerine geldiler.

Sinirlerinin etrafı miyelin denilen koruyucu bir örtü ile kaplanmaya başladı ve doğumundan sonra da bir yıl itibariyle bu oluşum devam edecek. Eğer bir kızınız olacaksa, rahmi ve fallopian (kordon) tüpleri şimdiden oluştu ve yerine yerleşmiş durumda.

Refleksleri artar, esner, gerinir, surat asar. Tat duyusu gelişir; acı ve tatlıyı ayırt eder. Yutar ve hıçkırır. Gözler yüzün ön bölümüne yerleşir, retina ışığı algılamaya başlar. Karından tutulan çok güçlü ışığa karşı gözlerini korur. Hala kıkırdak şeklinde olan kemikler, kemikleşmeye başlar.

İlk kemikleşenler, bacak ve köprücük kemikleridir. Kulaklar son yerini alır. İç kulak kemikleri ve sinir uçları gelişmeye başlar. Yakında annenin kalp atışlarını ve göbek kordonundaki kan akımının çıkardığı sesleri duymaya başlayacaktır. Yüksek seslerden irkilebilir.

Artık bundan sonra uzanacağınız ve yatacağınız zaman tek bir tarafınıza yana doğru yatmanızda fayda var. Düz olarak sırt üstü uzanırsanız, rahminiz damarlarınıza baskı yapabilir ve bu da kalibinize giden kanın oranının düşmesine neden olur. O yüzden rahatınız için arkanıza, kalçanızın ya da bacaklarınızın altına bir yastık koymayı deneyin.

Bebeğin hareketlerini hissedebilirsiniz. Ancak ilk gebeliklerde 20. haftaya kadar hissedilmeyebilir.

Hissedilen hareket baş ya da kol-bacakların "gerilmesi" şeklinde, vücudun "dönmesi" şeklinde, ya da "tekmeleme" şeklinde olabilir. Uyku-uyanıklık durumuna göre bebek saatte 8-40 arasında hareket yapar. Bunların yalnızca bir saniyeden uzun süren ve güçlü olanları anne tarafından hissedilir. Her bebek baştan itibaren kendine özgü bir hareket etme alışkanlığı geliştirir. "Bebek hareketlerinin azalması" anne tarafından "bebeğin hareket etme alışkanlıklarının" değişmesidir. Bebeğin uyuması 20 dakika kadar kısa 2 saat kadar uzun olabilir ve bu dönemde hareketler oldukça azalır. Ancak önceden oldukça iyi oynayan bir bebeğin bir saat boyunca hiç oynamaması anormal kabul edilmeli ve anne adayı sakin bir köşeye çekilerek bebeğinin hareketlerini tekrar değerlendirmeli, gerekli durumlarda doktoruna danışmalıdır.

Eğer ikinci dönem ultrasonunuza hala girmediyseniz, büyük bir ihtimalle çok yakın bir zamanda gireceksiniz. 18. ve 24. hafta ayrıntılı ultrasonografi görüntülemeleri sayesinde, belirli doğum kusurlarının tespitine, plasenta ve doğum kordonlarını inceleyerek doğum yapacağınız tarihine kadar birçok konuda bilgi sahibi olabilirsiniz

19.HAFTA

Baş - popo uzunlugu 13 -15 cm , ağırlığı 270 gr kadardır. Kolları ve bacakları artık birbirleriyle orantılı hale geldiler. Böbrekleri idrar üretmeye devam ediyor ve kafa derisinde de saçları filizlenmeye başladı. Amniyotik sıvıda meydana gelen herhangi bir sorundan onu korumak için vücudu verniks kazeoza denilen balmumuna benzeyen bir madde ile kaplanmaya başladı.

Doğum sonrası ısı ayarı için gereken yağ bebeğinizde birikmeye devam etmektedir. Süt dişi tomurcuklarının altında kalıcı dişlerin tomurcukları gelişmeye başlar. Üreme organları hızla gelişmeye devam eder, neslin devamı için hazır hale gelmektedir. Kız bebeklerde rahim, erkek bebeklerde testis açıkca görülebilir hale gelmiştir.

Cildinizde de bazı değişkiklikler görebilirsiniz. Bu durum fazla östrojenden olur. Pigmentleriniz arttığı için bazı bölgelerinizde kahverengi lekelerin oluşması da normaldir. Bu koyu lekeler dudaklarınızın üstünde, yanaklarınızda ve alnınızda olabilir, bunlara kloazma denir ya da “hamileliğin maskesi”. Ayrıca bu koyulaşmayı; meme uçlarınızda, dış genital bölgenizde, uyluklarınızda, koltuk altlarınızda da görebilirsiniz. Göbek deliğinizden kasık kemiklerinize kadar uzanan bir çizgi oluşması da normaldir.

Bu koyu beneklerin dağıldıktan sonra renkleri solabilir. Bu aralar, pigmentlerinizi yoğunlaştıracağı için güneşe fazla çıkmamaya gayret edin. Dışarıdayken şapka takın, güneş gözlüğü takın ve koruyucu giysilerden giyin.

Karında bazı anne adaylarında kalçaların büyümesine bağlı olarak bu bölgelerde çatlaklar oluşmaya başlayabilir. Çatlak olan cilt alanlarında kaşıntılar da sıktır. Cildinizin kuru olması kaşıntı şikayetini artırır. Badem yağı ya da diğer özel bazı kozmetik ürünlerle çatlak oluşan bölgelerde cildinizin kurumasını ve kaşınmasını önleyebilirsiniz.

Gelecek haftalarda bedeniniz daha hızlı bir gelişim gösterecektir. Sonuç olarak karnınızın alt bölgesinde kimi ağrılar hissediyor olabilirsiniz hatta yorucu bir günün sonunda ya da pozisyon değiştirdiğiniz zamanlarda, karınızın tek ya da her iki tarafında kısa süreli, sanki bir şeyler saplanıyormuş gibi sancılar hissedebilirsiniz. Bu ağrılar daha çok yuvarlak bağlarınızın ağrısıdır. Bu bağlar ağırlığın artmasıyla rahminizin esnemesini sağlar. Bu normal bir durumdur, ancak ağrılarınız keskinleşir ve dinlenirken bile devam ederse, doktorunuzu bir aramanıza fayda var.

Rahimin mideye baskı yapması nedeniyle mide yanmaları görülebilir. Besinlerden daha fazla yararlanmak için sindirim sistemi yavaşlar ve emilim için daha uzun süre bağırsakta kalırlar. Bu da anne adayında kabızlığa yol açar. Bu değişiklikler gebelik hormonları ve gebeliğin mekanik etkileri sonucu oluşurlar

20.HAFTA

Gebeliğinizin tam ortasındasınız!

Bebeğinizde olan değişimler Baş - popo uzunluğu 14 -16 cm , ağırlığı 320 gr kadardır. Bebeğiniz bu aralar yutkunma hareketini çok sık yapar, zaten bu onun sindirim sisteminin gelişmesi için iyi bir pratiktir. Aynı zamanda bebeğinizin sindirim sistemi, mekonyum (ilk dışkı) denilen siyah, yapışkan bir madde de üretir. Bu yapışkan madde bağırsaklarda tutulur ve dışarı atılmaz, ancak bebeğinizin doğduktan sonraki ilk bezinde bu maddeye rastlayabilirsiniz.

Bebek artık sesleri duymaya başlar. Konuşmalarınızı, kalp ve barsak seslerinizi hatta vücudunuzun dışından gelen sesleri duyabilir. Yakınınızda oluşan yüksek seslere irkilerek, hatta elleriyle kulaklarını kapatarak tepki gösterir. Artık daha fazla hareket etmektedir. Döner, kıvrılır, yumruk ve tekmeler atar. Yeni doğan bir bebek gibi uyku ve uyanıklık dönemleri yaşar. Kız bebeklerin yumurtalıklarında yaklaşık 6 milyon yumurta hücresi vardır. Vajinası oluşmaya başlamıştır. Saç ve tırnakları uzamaya devam eder.

Bu haftada gebeler daha enerjik ve aktiftirler. Kendilerini daha iyi hissederler. Sırt ağrılarınızı azaltmak için ergonomik koltuk veya arkalıksız bir tabure kullanabilirsiniz. Uzun süre ayakta kalmayın! Yatarken belinize küçük bir yastık koymanız faydalı olacaktır.

Gecenin bir yarısında sıcak basabilir ve terlemiş olarak uyanabilirsiniz. Metabolizmadaki ve hormonlardaki değişimler, ayrıca alınan ekstra kilolar yüzünden, birçok hamile kadın aynı sorundan şikayetçi olur. Odanızı serin tutup, üstünüze de çok kalın kıyafetler giymemeye özen gösterin.

Bacağınıza giren ani kramplar sizi uykunuzdan uyandırabilir. Bacaklarınızı dimdik uzatarak, topuklarınızın üzerine kalkıp ayak parmaklarınızı esneterek ya da birkaç dakika yürüyerek, bu kramplardan kurutabilirsiniz.

Midenizin ekşimesi ve hazımsızlık, uzandığınız zaman sizi rahatsız edebilir. Mide ağrılarınızı tetikleyen gıdalardan uzak durmaya, yatmadan iki ya da üç saat önce yediklerinizi sindirmiş olmanıza, rahat ve yarı dik bir pozisyonda uyumaya ve gerekirse üst bedeninizi ekstra yastıklarla desteklemeye gayret etmeniz, size daha rahat bir uyku uyumanıza yardımcı olacaktır

21.HAFTA

Bebeğinizin baş - popo uzunluğu 18 cm, ağırlığı 390 gr kadardır. Bebeğinizin kaşları ve göz kapakları da görünmeye başladı ve eğer o bir kızsa, vajinası da yavaş yavaş oluşmaya başladı. Vücut ısısını korumak için sürekli olarak cilt altında yağ depolanmaktadır. Büyüme ilk aylara göre yavaşlamakla beraber iç organlardaki gelişme hızla devam etmektedir. Kalıcı dişler oluşmaya başlamıştır.

Barsaklar gelişmeye devam etmekte, yuttuğu sıvıdan az miktarda şeker emilimi olmaktadır. Fakat yine de bebeğin beslenmesi tamamen plasenta tarafından karşılanmaktadır. 21. haftaya kadar bebeğin kan hücrelerinin yapımı bebeğin karaciğer ve dalağı tarafından yapılmaktadır. (Karaciğerdeki üretim doğumdan birkaç hafta önce sonlanırken, dalaktan olan üretim gebeliğin 30. haftasında durmaktadır). Gelecekte kan hücrelerinin tamamını yapacak olan kemik iliği 21. haftada oluşmaya başlamıştır. Siz de her geçen gün bebeğinizin tekmelerini daha bir hisseder olmuşsunuzdur.

Artmış gebelik hormonları (özellikle progesteron) nedeniyle gevşeyen idrar yollarında idrar akım hızı yavaşladığından daha kolay idrar yolu enfeksiyonu olaylar gelişir. Gebeliğin bu aşamasına kadar anne adayları ortalama 5-7.5 kilogram alırlar.

Bu gebelik haftasından itibaren özellikle akşamları ayak ve ayak bileklerinizde şişmeler hissedebilirsiniz. Bu şişmelerin nedeni büyüyen uterusun (rahimin) kanı bacaklarınızdan kalbe geri götüren toplardamarlara bası yapmasıdır.

Eğer ayak şişliklerinin aksine ellerde ve yüzdeki şişlikler varsa bu durum gebeliğin normal bir bulgusu olarak kabul edilmez ve ileri inceleme gerektiren durumlardır. Bu konuda daha DİKKATLİ olmanızı öneririz.

Cildinizdeki yağ üretiminin fazlalaşması, akne problemlerini de beraberinde getirmiş olabilir. Eğer böyle bir durum yaşıyorsanız, günde 2 kere yüzünüzü hassas bir sabunla veya bir temizleyici ile yıkamaya dikkat etmelisiniz. Cildiniz için kullandığınız nemlendiricilerin ve makyaj malzemelerinin de yağsız olmasına özen göstermelisiniz.

Hamilelik sürecinizde, bacak damarlarınıza baskı artar. Çünkü progesteron hormonunun artması damar duvarlarınızın rahatlamasına neden olur ve bu durumu kötüleştirir. Zaten aile üyelerinizde varis problemi varsa, sizde de varis görülme olasılığı artar. Bu varisler, her hamile kaldığınızda ve yaşınıza da bağlı olarak giderek artabilir. Varisi önlemek ve aza indirebilmek için günlük olarak egzersiz yapın, ayaklarınızı ve bacaklarınızı mümkün olduğu kadar havaya kaldırın, sol tarafınıza doğru uzanın ve hamile çorapları giymeye dikkat edin.

Bu haftalarda, cildinizin yüzeyine yakın yerlerde örümcek damarlar diye de adlandırılan özellikle ayak bileğiniz, bacaklarınız ya da yüzünüzde ortaya çıkan incecik damarlar da fark edebilirsiniz. Bu tip varisler genelde doğumdan sonra kaybolacaktır.

22.HAFTA

Bebeğinizin baş - popo uzunluğu 19 cm, ağırlığı 450 gr kadardır. Gözleri de hemen hemen oluşumunu tamamladı ama irislerinde (Gözün renkli olan tabakası) hala pigment bulunmuyor. Eğer rahminizin içini görebiliyor olsaydınız, onun o tüm vücudunu kaplayan lanugo denilen tüylerini ve tenindeki derin kırışıklıklarını da görebilirdiniz. Kasları güçlenmeye devam etmektedir. Kaş ve kirpikleri oluşmuştur. Bebeğin hareketleri daha anlamlı hale gelmiştir. Seslere hareketle yanıt verir ve güzel sesleri ayırt eder. Karnının içinde, bazı önemli hormonları salgılamaya yarayan pankreasın da gelişimi devam ediyor.

Bebeğinizle konuşabilir, hatta ona şarkılar söyleyebilirsiniz. Doğumdan sonra aynı seslerle bebeği daha kolay sakinleştirebilirsiniz. Erkek bebeklerde testisler karın boşluğundan aşağıya doğru inmeye başlar. Kızlarda rahim ve yumurtalıklar yerini almış, vajina oluşmuştur. Dilde tat tomurcukları oluşmaya başlar. Dokunmayı hissedebilecek kadar beyin ve sinir uçlarındaki gelişme gerçekleşmiştir. Vücudunun diğer kısımlarını hissedebilir, hareketlerini görebilir.

Androjen olarak bilinen seks hormonları; yanaklarınızda, üst dudak bölgenizde ve çenenizde tüylenmeye neden olabilir. Göbeğinizdeki, kollarınızdaki, bacaklarınızdaki ve sırtınızdaki tek tük tüyler, gün geçtikçe çoğalabilir.

Hamileliğiniz boyunca, ayaklarınız belki yarım numara daha büyüyebilir çünkü gevşek bağ dokuları ayaklarınızı biraz genişletebilir. Doğuma kadar ayaklarınız şişeceği için de sorun yaşayabilirsiniz. Büyüyen ayaklarınıza göre daha rahat ayakkabılar tercih edebilirsiniz.

Kramplar daha sık görülmeye başlar. Bazan aşırı derecede rahatsız edici olabilir. Braxton-Hicks denen günde 4-5 kez, ağrısız, yaklaşık bir dakika süren rahim kasılmaları görülebilir. Rahim göbeğin iki parmak üzerine kadar büyümüştür.

Etkinliği tartışılmakla birlikte, krampları önlemek için kalsiyum ve potasyumdan zengin yiyecekler alabilirsiniz. Yatmadan önce ılık bir bardak süt, muz, greyfurt veya portakal faydalı olabilir. Kramp olustuğunda sertleşen kasın tersi yönde bacaklarınızı germek krampın daha çabuk düzelmesini sağlayacaktır.

23.HAFTA

Bebeğiniz artık çok hareketli!

Bebeğinizin baş - popo uzunluğu 20 cm, ağırlığı 560 gr kadardır. Bu haftalarda, nefes almaya hazırlanması için ciğerlerindeki kan damarları da hızla gelişir ve seslere karşı hassasiyeti de günden güne artar. Akciğerlerde ileride nefes almasını ve akciğerlerin hava keseciklerinin açık kalmasını sağlayacak olan surfaktan denen madde gelişmeye başlar.

Bebeğinizin tırnakları tamamen gelişmiştir. El, ayak, kol ve bacaklarını düzenli hareket ettirerek günlük hareketlerini yerine getirmekte ve kaslar gelişmektedir. Orta kulakta yer alan kemikleri artık sertleşti.

Bu ayda Doppler ile ileri tetkik yapılabilir Bebegin kalbinin ultrasonografide en iyi değerlendirildiği haftalar 22-24. haftalardır. Gerekirse renkli doppler ve ekokardiografi ile kalpte yapısal bozukluk olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu ayda hem bebeğin hem de annenin gerekli damarlarının doppleri yapılabilir. Özellikle annenin rahmini besleyen damarlarının dopplerleri, ileride bebekte düşük doğum ağırlığı ile ilgili bir problem gelişip gelişmeyeceği konusunda bilgi verecektir.

Bu haftalarda sırt ağrılarınız olabilir. Bu ağrılar dengesiz bir şekilde karnın ön kısmında taşınan ağırlığın karşılanması için omurga ve etrafındaki kasların yüklerinin artmasına bağlıdır. Bu dönemde doğumun yaklaşması nedeniyle anksiyete, sık idrara gitme, mide yanması, bacak krampları yüzünden gece uykularınız bölünebilir.

24.HAFTA

Baş - popo uzunlugu 21 cm, ağırlığı 650 gr kadardır. Duyma yeteneği iyi gelişmiştir. Sizin sesinizin çeşitli tonlarını, kalp atışlarınızı ve karnınızın gürlemesini ayırt edebilmektedir. Bu haftadan itibaren düzenli aralıklarla özellikle klasik müzik dinletileri bebeğinizi daha duyarlı hale getirecektir. Bebekte bağışıklık sisteminin temel elemanları olan beyaz kan hücreleri oluşmaya başlamıştır.

Henüz hıçkırıklarını hissetmeseniz de silkinmelerini duyabilirsiniz. Hızlı göz hareketleri başlar. Oksijeni hala plasentadan almaktadır. Vücudumuzun dengesini sağlayan iç kulak tamamen gelişmiştir. Gebelik boyunca amniotik sıvı içerisinde gelişen bebeğiniz, artık minyatür bir bebek görünümündedir ve anne karnında kendi pozisyonunu hissedebilir hale gelmiştir.

Diş etleriniz fırçalarken kanama olabilir. Göbek deliğiniz dışarıya doğru yön değiştirir. Korkmayın bunların hepsi doğumdan sonra, tekrar hamilelikten önceki şekline dönecektir. Genellikle kokusuz, sarı-beyaz renkli, normal vajinal akıntı artmıştır. Bel ağrılarınız olabilir. Günlük hayatda Alçak topuklu ayakkabılar tercih edin. Yüksek topuklu ayakkabılar gibi hiç topuğu olmayan düz ayakkabılar da belinizin zorlanmasına neden olabilir. Günlük yürüyüşler yapmayı ihmal etmeyin.

Bebeğiniz şu anda bile dünyaya gelse, yaşama şansı iyi bir bakımla yüksektir(%85 oranında). Ama bunların %50’sinin ileride ağır ve kalıcı rahatsızlıklar hatta özür kalma riski ile karşı karşıya olduklarını hatırlatmak gerekir.

25.HAFTA

Bebeğinizin hareketlerini en fazla hissedebileceğiniz dönemdesiniz!

Bebeğinizin baş - popo uzunluğu 22 cm, ağırlığı 780 gr kadardır. Uzunluğu değişmeye ve kilo almaya başlamıştır. Bebeğinizin bu hafta dişleri büyüyor. Tad alma duygusu gelişiyor. Buruş buruş cildi artık düzgünleşmeye ve her geçen gün birazcık daha yeni doğan bir bebeğe benzer. Artık saçları da çıkmaktadır.

Karın içinde rahmin hızla büyümesine bağlı olarak mide yanmaları ve hazımsızlık daha da artmıştır. Dönem dönem burun kanamalarınız olabilir. Bu kanamalar gebelik süresince artan hormonlarımın etkisine bağlıdır.

Doktorunuz aksini önermedikçe egzersiz yapmaya devam edebilirsiniz. Ama birkaç kurala uymalısınız: Eğer kendinizi aşırı yorgun hissederseniz, herhangi bir yerinizde bir acı duyarsanız, baş dönmesi olursa ya da nefes nefese kalırsanız hemen egzersizi bırakmalısınız. Sırt üstü yere uzanmanızı gerektirecek ya da dengenizi kaybetmenize sebep olabilecek her egzersizden kaçınmalısınız. Günde en az 2 lt su içtiğinizden emin olun. Egzersize ısınma hareketleriyle başlayın, egzersizi bırakırken de yaptığınız hareketin hızını yavaşça keserek bırakın.

24- 28. haftalarınız arasında 50 gr glukoz (şeker) yükleme testiniz yapılacaktır. Bu test ile daha önce şeker hastalığı olmayan gebelerde bile sadece gebelikte ortaya çıkan, anne ve bebeği olumsuz etkileyen (iri bebek, zor doğum vb.) şeker hastalığı (gestasyonel diabet) açığa çıkarılmaya çalışılır. Aç veya tok karna (tercihen açlığı takiben açlık kan şekeri ölçüldükten sonra) 50 gr glukoz (şeker) verildikten 1 saat sonraki kan şekeri ölçümü 140 mg /dl altında olmalıdır.

Yine bu dönemde doğum öncesi kan durumunu tespit etmek amacıyla kan sayımı yapılmalıdır. Eger her kontrolde düzenli olarak yapılmıyorsa, en azından bu dönemde doğumda gelişecek olası bir kanama problemine karşı vücut demir depoları gerekli olursa yedeklenmelidir

26.HAFTA

Baş - popo uzunluğu 23 cm, ağırlığı 910 gr kadardır. Bebeğinizin kulaklarındaki sinir sistemleri artık daha gelişmiş ve hassastır. Sizin ve eşinizin sesini duyabilir. İşitme duyusu tamama yakın gelişmiştir. Bebek müzik ritmine göre hareket edebilir. Sesli uyarılarla nabzı hızlanabilir.

Amniotik sıvı bebeğin rahat hareket edebileceği kadar boldur. Akciğer gelişimi için gerekli olan amniyotik sıvıyı az miktarlarda solur ve dışarı verir.

Nefes alma diye adlandırılan bu hareketler aynı zamanda bebeğin doğduğu, havayı içine çektiği ilk an ve kilo almaya devam etmesi için faydalı alıştırmalardır. Akciğerler gelişimlerini sürdürmekle birlikte hala tam olar