Gıda zehirlenmesi nedir?
Tükettiğimiz besinin içerisinde bizi hasta edecek bir madde bulunduğunda gıda zehirlenmesinden bahsederiz. Bazı durumlarda bu birkaç saat içerisinde kendini belli ederken bazı durumlarda birkaç gün sonra ortaya çıkabilir. Belirtileri ise mide bulantısı, kusma ve karın ağrısıdır. Daha sonra ishal ile de kendini belli edebilir.
Gıda zehirlenmesinin nedenleri
Gıda zehirlenmesi kirli su veya enfekte olmuş besin ile başlar. Gıda zehirlenmesi bakteri, küf veya yosun tarafından oluşur. Genellikle besini enfekte eden bakteri değil bakteri tarafından salgılanan toksinlerdir. Bakteri besinden ayrılsa bile, toksinler besinde uzun süre kalabilir. Örneğin besini haşladığımızda veya pişirdiğimizde bakterileri öldürürüz fakat toksinler besinde halen mevcut olabilir. Enfekte olmuş besinin tadı halen mükemmel olabilir fakat var olan toksinler gıda zehirlenmesine neden olur.
Gıda zehirlenmesi genelde sindirim sistemini etkiler. Enfekte olmuş besini tükettiğimizde sindirim sistemimizde bakteriler çoğalırlar. Besinde bakteri olmasa bile, besindeki toksinler biz o besini tüketmeden evvel zaten çoğalmışlardır. Gıda zehirlenmesini önlemek için dikkat etmemiz gereken nokta, gıda hijyenidir. Besinleri doğru saklamak ve doğru hazırlamak çok önemlidir. Gıda zehirlenmesinin en önemli nedenlerinden biri yanlış saklama ve yanlış hazırlama koşullarından kaynaklıdır.
Farklı şekilleri
Gıda zehirlenmesinin farklı şekilleri ve belirtileri vardır. Örneğin besinde bulunan Clostridium botulinum bakterisi çok nadir de olsa botulizm zehirlenmesine neden olur. Belirtileri felç ve kas zayıflaması ile kendini gösterir. Bir farklı örnek ise Listeria monocytogenes bakterisi. İlk etapta gribal belirtiler gösterir daha sonra ise beyin zarı iltihabına neden olur. Bu iki hastalık şekli nadir görülse bile, gıda zehirlenmesinin nelere yol açabileceğini bilmekte yarar vardır.
Viral neden
Sadece bakteriyal enfeksiyon değil viral enfeksiyonlarda gıda zehirlenmesine neden olabilir. Kabuklu deniz hayvanları viral enfeksiyonlardan ötürü gıda zehirlenmelerine neden olmaktadır. Yüksek oranda pestisit içeren ürünler de gıda zehirlenmesine neden olabilir. Belirtileri ise kusma ve ishal olmasına rağmen birkaç gün içerisinde geçmektedir.
Nasıl önleyebiliriz?
Gıda hijyeni gıda zehirlenmesini önlemede büyük rol oynar. Ürünlerin üzerindeki saklama koşullarına uymakta fayda var. ‘Soğuk ortamda saklayınız ’ ibaresinde buzdolabında saklamanız uygundur. Ürünü her zaman paketinde belirtildiği şekilde hazırlayınız, özelliklede et ve et ürünlerini. İyi pişirip, iyi ısıtınız. Izgara yaparken, özellikle tavuğu ızgarada hazırlarken, içininde iyi pişmiş olmasına dikkat ediniz.
Yemek hazırlarken, sebze ve meyvelerin kesme tahtalarını ayrı tutunuz. Böylece ne bakteri ne de toksinler karışır. Çapraz enfeksiyonlara meydan vermeyiniz. Şayet bu söylediklerimizi uygularsak, gıda zehirlenmesini minimuma indirmiş oluruz.
Sağlıklı günler dileği ile…
Dyt. EMEL YILMAZ
