VAGİNAL AKINTI
Kadınların çoğunlu vaginal akıntı şikayeti ile doktora başvurmak zorunda kalır.Vajinal akıntı olduğunda ilk akla gelen dışarıdan mikrop kapma düşüncesidir.Vaginal akıntıların çoğunun sebebi normal vaginal floradaki dengenin bozulmasına bağlı bazı flora bakterilerin aşırı üremesine bağlıdır.
Kadın genital sistemi vücut dışı ile karın içi ortamın çok kolay temas edebileceği bir yoldur. Vücut dışıyla temasta olan vaginanın enfeksiyonları uygun ortam bulduğunda rahim, tüpler ve karın içine yayılarak ciddi enfeksiyon ve yapışıklıklara neden olabilir. Vaginanın asidik ortamı, rahim ağzında geçişi zorlaştıran mukus tıkacı, vagen florasındaki laktobasiller mikropların rahime ve karın içine yayılmasına karşı bariyer görevi görür.
Fizyolojik vaginal akıntılar:
Ergenlik dönemiyle birlikte kadınlarda vajinal akıntı olur.Vajina girişi ve vajinadaki salgı bezlerinden üretilen salgının miktarı kadınların menstrüel döngüsüyle alakalıdır. Ovulasyonun olduğu adet ortası dönemde östrojen hormonunun etkisi ile salgılar artar.
Vajina ortamı bu salgılar sayesinde ıslak ve kaygandır. Sağlıklı bir cinsel yaşam için bu salgılar gereklidir.
Özellikle adet ortası dönemde artan östrojen hormonu etkisi ile artan salgılar spermin rahim kanalından geçmesini kolaylaştırır.
Vajinal salgının asidik ortamı dışarıdan gelen enfeksiyon etkenlerine karşı bariyer görevi görür.
Fizyolojik akıntının rengi şeffaf, beyaz veya açık sarı renklidir. Beraberinde ağrı, idrar yaparken yanma, kanama, koku ve renk değişikliği yoktur.
Vaginitler:
Vaginal enfeksiyonların çoğunluğu vagen florasındaki bakterilerin daha fazla üremesi ve floradaki dengenin bozulmasına bağlıyken bir kısmıda cinsel yolla bulaşır.
Gardnerella vaginalis (bakterial vaginozis):
Vaginadaki asidik ortamı sağlayan lactobasillerin azalmasına sebep olan durumlar gardnerella vaginalisin üremesini kolaylaştırır. Vaginal duşlar, vaginaya uygulanan kozmetik ürünler, sık cinsel ilişki, vaginal tamponlar, antibiyotik kullanımı neden olabilir. Artmış akıntı, ıslaklık ve ağırlaşmış balık kokusunu andıran özellikle ilişki sonrası görülen koku şikayetler arasındadır.
Bakterial vaginozis gebelikte tesbit edilirse tedavi edilmelidir. Gebelikte suların erken gelmesi, erken doğum ve korioamnionitis denilen plasenta ve amnion zarlarının iltihabına neden olabilir. Doğum sonrası cerrahi yara enfeksiyonlarına neden olabilir. Bakterial vaginozis cinsel yolla bulaşmaz eş tedavisine gerek yoktur.
Vaginal mantar enfeksiyonları:
Vaginal mantarlar çoğaldıklarında peynirimsi akıntı sebebidir. Beraberinde vaginal kaşıntı ve yanma olabilir. Bazen kaşıntı sonrası ani şişlik yada jilet kesiği gibi lezyonlara neden olabilir. Beraberinde idrar yaparken yanma şikayeti olabilir. İdrarda yanma şikayeti idrar yolu enfeksiyonu olarak düşünülebilir. Vaginal akıntı olduğunda yapılan idrar tahlillerine akıntı karıştığı için idrar yolu enfeksiyonu olarak yorumlanabilir. Bu durumda başlanan antibiyotik tedavisi şikayetleri daha da arttırır.
Mantar enfeksiyonları fırsatçı enfeksiyonlardır. Genellikle dışarıdan bulaşma yoluyla değil vagen florasındaki lactobasillerin azalmasına bağlı çoğalırlar. Antibiyotik kullanımı vagina içindeki lactobasilleri azaltarak mantarların çoğalmasını kolaylaştırır.
Gebelikte immünite baskılandığı için mantar enfeksiyonları çok görülür. Deniz, havuz, hamam gibi genital bölgenin çok ıslak kaldığı durumlar mantarların üremesini kolaylaştırır. Şeker hastalarında kan şekeri yüksekliğinde tüm vücut salgılarında da şeker oranı yükseldiği için mantarların üremesi kolaylaşır.
Sentetik iç çamaşırları, sürekli günlük ped kullanımı, genital bölgeye uygulanan kozmetik ürünler mantarların çoğalması için zemin hazırlar. Alt genital bölgenin inatçı kaşıntılarında ciltte alerjik reaksiyonlar olabileceği unutulmamalıdır. Kullanılan deterjan, kozmetik ürünler, pedlere bağlı alerjik reaksiyon gelişebilir.
Mantar enfeksiyonları cinsel yolla yolla geçen bir hastalık olarak kabul edilmez. Sık tekrarlayan enfeksiyonlarda eşler tedavi edilmelidir.
Trikomanas Enfeksiyonları:
Trikomonas vaginiti cinsel yolla,ortak kullanılan tuvalet,havlu, havuzdan bulaşabilir. Sarı, yeşil kötü kokulu akıntı sebebidir. Cinsel yolla bulaştığı için eş tedavisi önerilir.
Kadınlarda trikomonas enfeksiyonu %80 oranında hiç belirti vermez. Rutin muayene sırasında görülebilir. Taşıyıcı oldukları dönemde cinsel yolla bulaştırabilirler.
Trikomanas vaginiti laktobasillerin azaldığı alkali ortamda çoğalırlar. Genellikle bakterial vaginozis ile birlikte görülebilirler.
Kadınlar da vaginal akıntılar alınan önlemler ve vaginal ve ağızdan alınan ilaçlarla çoğunlukla geçer. Sık tekrarlayan yada tedaviye cevap vermeyen durumlarda ileri araştırma gerekebilir. Rahim içi spiral de normal de akıntıyı arttıran ve enfeksiyona eğilim yaratan bir durumdur. Bazen dirençli vakalarda spiral çıkartılmalıdır. Şeker hastalığı olanlarda kan şekerinin yükselmesi özellikle mantar ve akıntı şikayetini arttırır. Kan şekerinin düzeltilmesi gerekir. Vücut direncinin düştüğü durumlarda da ek olarak vitamin ve beslenme desteği yararlıdır.
Klamidya Enfeksiyonları:
Klamidya enfeksiyonunda sarı renkli akıntı, kanama düzensizliği, cinsel ilişki sırasında ağrı, kasık ağrısı gibi şikayetler olabilir. Tüplerde yapışıklık yaparak infertilite nedeni olabilir. İnfertilite sorunu olanlarda klamidya antijeni araştırılarak pozitif çıkarsa antibiyotik uygulanır. Klamidya erkeklerde de akıntı, idrar yaparken yanma ve sızlamaya neden olabilir.
Gonore ( Bel Soğukluğu) Enfeksiyonu:
Cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Kadınlarda vaginal akıntı, adet düzensizliği, bel ve kasık ağrısı, ilişki sırasında ağrı şikayetlerini neden olabilir. Erkeklerde üretral akıntı, idrar yaparken yanma şikayetine neden olabilir. Kadınlarda ileri dönemde tüplerde tıkanıklık yaparak infertilite problemine neden olabilir. Teşhis genital akıntının incelenmesi ile konulur. Antibiyotik ile tedavi edilir.
Genital Enfeksiyonların Tedavisi:
Genital enfeksiyonların tedavisinden çok korunmak daha önemlidir. Çok sayıda partner cinsel yolla bulaşan hastalıkları arttırır. Genital bölgenin temizliğinde kullanılan ürünler bazen o bölgenin flora dengesini bozarak enfeksiyon nedeni olur. Flora denilen mikroorganizmalar vücudun ağız, burun, vagina gibi dışarı açılan bölgelerinde vardır. Floradaki mikroorganizmalar vücuda zararlı mikroorganizmaların girişini ve çoğalmasını zorlaştırır. Normal flora bakterilerini azaltan sebepler örneğin çeşitli kozmetik ürünler ve antibiyotikler zararlı mikroorganizmaların üremesi için zemin hazırlar.
Naylon çamaşırlar ve iç çamaşırların temizliğinde kullanılan deterjanlar da bazı hassas cildi olan kişilerde kaşıntı, yanma gibi alerjik reaksiyonlara neden olarak enfeksiyon bulguları ile karışırlar.
Genital bölgenin nemli kalması özellikle mantar enfeksiyonlarına zemin hazırlar. Dar giysiler genital bölgenin havasız ve ıslak kalmasına neden olur.
Tuvalet sonrası temizlik önden arkaya yapılmalıdır. Kalın bağırsak çok sayıda bakteri içerir. Bu bakteriler genital ve idrar yollarında enfeksiyon kaynağı olur.
Cinsel ilişkide çok kuruluk olduğunda genital bölge mukozası tahriş olur ve enfeksiyona eğilim olur. Tam kayganlık sağlanamazsa kayganlaştırıcılar tercih edilmelidir.
Adet döneminde vaginal tampon kullanılmamalı çok gerekli ise sık sık değiştirilmelidir.
Genital enfeksiyon belirtileri görüldüğünde gecikmeden tedaviye başlanmalıdır.
