İnme, en sık rastlanan ölüm nedenlerindendir. İnme sonrası vefat edenler kadar inmeden sağ kurtulan bir kesimin de olduğunu düşünürsek, görülme sıklığının ne kadar fazla olduğunu öngörebiliriz. İnsan ömrünün uzaması ve çeşitli hastalıkların etkisi ile sıklığı artmıştır ve daha da artacaktır. Bu da inmenin her geçen gün daha da önem arz edeceğini göstermektedir.
İnme sonrası sağ kalan hastaların, foknsiyonel olarak en kötü olduğu an, genelde inmenin geldiği ilk andır. Tabi burada ek atakların, felce bağlı komplikasyonların gelişmediğini varsayarak konuşuyoruz. Bu aşamadan sonra beyinde artık yeniden bir organizasyon, yapılanma ve iyileşme süreci başlar. Bu sürecin iyimserliğini felç sırasında beyinin ne kadar ve hangi bölgelerinin etkilendiği, yoğum bakım süresi ve benzeri bazı faktörler belirler. Bu durum hastanın potansiyeli hakkında bilgi verebilir ama bu potansiyelin ne kadar efektif kullanılabileceğini belirleyen ise rehabilitasyon olacaktır.
Burada rehabilitasyon da neler yapıldığını anlatmanın anlamı yok elbette. Ancak rehabilitasyonun önemi vurgulamak gerekir. İletişimin ve bilgi edinmenin bu kadar kolay olduğu bir dönemde bile felçli hastaların hala ihmal ediliyor ve rehabilitasyon sürecine geç kalıyor olmalarını görmek üzüntü vericidir. Oysa ki rehabilitasyon, inmenin ilk anından itibaren başlamış kabul edilir ve bu andan sonra her günün önemi vardır. Özellikle felçten sonraki ilk 6 ay çok değerlidir. Nörolojik gelişimin 2 yıla kadar devam ettiği düşünülse de, ilk 6 ay ihmal edilemez. Bu rehabilitasyonun sadece 6 ay sürer anlamına gelmemelidir. Felçli hastaların rehabilitasyonu ömür boyu sürer. Zira hastanın her dönemde kazanacağı şeyler vardır..
Hayatta kalma kadar, hayata katılma da öenmlidir. Rehabilitasyon ile, felçli hastalarda çok başarılı sonuçlar alınmaktadır. Hastaların bir çoğu yürümeyi başarabilir, hijyenik ihtiyaçlarını kendileri sağlayabilir. Rehabilitasyon ile felç sonrası gelişebilecek ilave sorunların önüne geçilebilir. İyi bir organizasyon, uygun katılım ve birazda sabır ile hekimin de, hastanın da ve hasta yakınlarının da tatmin olacağı bir sürece girlecektir. Hasta eski entellektüel ve mesleksel becerilerini kısmen ya da tamamen gerçekleştirebilir. En önemlisi, yaşamının geri kalan kısmını mutlu ve umutlu devam ettirebilir, yani hayatta kaldığı gibi hayata tekrar katılmış da olur.
Rehabilitasyon sürecini etkileyen bir çok faktör bulunur, bunlar ders kitaplarında da vardır. Ama kişisel deneyimlerinden bu faktörlerden en önemlisinin (ilk andaki nörolojik hasarı katmaz isek) refakat desteği ve hastanın katılımı olduğunu düşünüyorum. Bu aynı zamanda bazı hastalar için bir sorundur. Katılımı düşük ya da refakat desteği yetersiz olan hastalarda sonuçlar istediğimiz seviyelere çıkamıyor.
Rehabilitasyon ekibi de son derece önem arz eder. Rehabilitasyon ekibinin başında hekim bulunur ve felçli rehabilitasyonu konusunda deneyimli olmalıdır. Hastaya göre uygun bir tedavi planı, gerekli cihazlamalar, ağrı yönetimi, olası komplikasyonların gözlemi ve önlenmesine yönelik girişimler, diğer branşlar ile yapılan konsültasyonlar, aile eğitimi ve bunun gibi hastanın tüm yönleri ile ilgilenme ile sorumludur. Bu yüzden, ekibin başındaki hekimin deneyimi çok önemlidir. Ekip içindeki diğer önemli kişi fizyoterapisttir. Felçli rehabilitasyonu konusunda deneyimli bir fizyoterapist yine ekibin olmazsa olmazlarındadır. Bu ekibin içerisinde rehabilitasyon hemşiresi, ortez protez teknisyeni, psikiyatr, psikolog, sosyal danışman ve bir çok iştirakçi bulunur ve hepsinin rolü çok değerlidir.
Sonuçta, inmeden sağ kurtulan hastalarda ideal bir rehabilitasyon programı ile çok güzel sonuçlar alınabilir.Önemli olan buna inanmaktır. İnmeli hasta ve yakınları çok çalışmalıdır, zira bu hastalıkta ihmale ve tembelliğe yer yoktur. Unutmayın, kazanılacak ve kaybedilecek çok şey var. Kazanan tarafta kalmanız dileklerimle.
