Dış basur (hemoroid) makata dışarıdan bakıldığında görülebilen çıkıntılara verilen isimdir, ıkınmakla içerden dışarı çıkana ise iç hemoroid denir. Bazen tuvalette dışarı çıkıp kendiliğinden ya da el yardımıyla içeri girer bunlar da iç olarak değerlendirilir.
Dış Basur Nedir
Anal bölgede ele gelen, itmekle içeri girmeyen parmak gibi çıkıntılardır. Büyüklükleri kişiye göre çok değişmektedir ve tedavi edilmemesi durumunda büyüme eğilimindedir. Memeler deri ile kaplı damar yumağı şeklinde yapılardır. İçerdekiler 1-4 arası derecelendirilirken dışarıdakiler büyük küçük şeklinde sınıflandırılır yani sayısal derecelendirme yoktur. Makat bölgesindeki yerleşimi genellikle Mercedes işareti gibi 3 kadranlıdır. Seyrek olarak daha fazla sayıda olabilir.
Dış Basur Nedenleri
Genel olarak acı ve genetik yapı suçlansa da asıl neden fazla ıkınmaktır. Tuvalette uzun süre kalmak ve bu süre zarfında fazla şiddetli ıkınmak en önemli nedendir.
Ikınmaya ve buna paralel dış basurlara neden olan şeyler;
Acı tüketimi; acının yaptığı yanma hissi sebebiyle hasta rahatlamak için gereğinden fazla ıkınır.
Kabızlık; En sık nedenlerdendir, ıkınmaya bağlı olarak zamanla büyür
Normal doğu; Ebe gebeyi doğum esnasında daha fazla ıkınmaya zorlar bu da sorunu ortaya çıkarabilir.
Aşırı ishal; İshal sebebiyle rahatlayamayan hasta daha uzun süre tuvalette kalır.
Dış Hemoroid Belirti ve Bulguları
Kaşınma, memelerin sürtünmesi ve nemin uzaklaşamaması nedeniyle olur.
Görüntünün kötü olmasından kaynaklanan şikayetler.
Ezilme sonucu ağrı olabilir
Kötü koku yapabilir
Tahretlenirken dışkı kalıp çamaşırda kirlilik yapabilir
Zamanla kahverengi görünüm alabilir.
Dış Basura Benzer Hastalıklar;
Siğil (kondilom, kondiloma akümünata)
Makat çatlağında görülen sentinel tag
Apseler
Et benleri
Makatta pıhtı toplanması
Tromboze hemoroid
Anal dermatitten (mayasıl) kaynaklanan deri kabalaşması
Teşhis
Genellikle hastalar doğru teşhis koymuş bir şekilde gelirler ama sık olmasa da siğil, sentinel tag, apse, et beni, pıhtı toplanması ve tromboze hemoroidle karıştırabilirler. Hasta teşhis koymuş olsa da doktor bunu muayeneyle doğrular. Muayene yanı sıra anoskop yapılarak içerde olup olmadığından ve bağırsakta başka (kanser vs) olmadığından emin olmak gerekir. Yine tuşe rektal yani parmak muayenesi ve makat endoskopisi de yapılabilir.
Dış Basur Nasıl Geçer
Kendiliğinden ya da ilaçla düzelme ihtimali yoktur. Aslında yapısal bozukluk dişin çürümesi gibidir. Bazı bitkisel ilaç satanlar veya sülükle iyileştiğini söyleyenler aslında dış basurdan değil yukarda bahsettiğimiz gibi anal hematom benzeri sorunlardır. Anal hematom hiçbir şey yapılmasa bile kendiliğinden % 100 düzelen bir durumdur. Hasta “ilaç kullandım geçti” sanar. Tek tedavi yolu müdahaledir.
Dış Basur Tedavisi Nasıl Yapılır
Tek tedavisi ameliyatla yapılır. İçerde de hemoroid yoksa basitçe kesilerek çıkarılabilir. İçerde de varsa bu durumda içerdekilerle birlikte kesilerek alınır ki bu ciddi ağrılı bir süreçtir. Bunun dışında THD yöntemi uygulandığında memeler tamamen kaybolmasa da belirgin ölçüde büzüşür. Lazer ve lastikle boğma (RBL, rubber band ligasyon) asla uygulanmaz. Özellikle lastikle boğma uygulanırsa dayanılmaz ağrılar olur. Tedavi yöntemleri ile ilgili ayrıntılı bilgi i.in idea klinik sitesinden yararlanabilirsiniz. Klasik cerrahi ile tedavide anüsteki estetik görünümdeki sorunlar da düzeltilebilir.
Basurun Şişmesi
Şişme daha çok aşırı ıkınmayla memenin içine kan dolmasıyla ortaya çıkar, kendiliğinden düzelen geçici bir durumdur. Büyüklüğüne göre hafif bir ağrı olabileceği gibi çok şiddetli düzeylerde de olabilir. Şişme döneminde genellikle cerrahi müdahale yapılmaz. Bu süreci daha rahat atlatmak için ağrı kesici tabletler, anestol merhem gibi uyuşturucu merhem ve ılık su oturma banyosu önerilir.
Dış Basur Kanaması
Dışardakiler içerdekilerden daha dayanıklı deri örtüsüyle kaplı olduğu için kanama hiç görülmez diyecek kadar seyrek bir durumdur. Kanama varsa büyük ihtimalle iç hemoroid kaynaklıdır küçük ihtimalle de fissür (makatta yırtık,çatlak) gibi bir hastalıktan kaynaklanmaktadır. Op Dr Atilla Kaya
