Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu tanılama ölçeği

                                                        DIKKAT EKSIKLIĞI VE HİPERAKTIVITE BOZUKLUĞU TESTI

                  YÖNERGE: Aşağıda her insanın zaman zaman dikkatsiz, dalgın yada hareketli ve atak olduğu zamanlar bulunmaktadır.Özellikle oyun çağında çocuklarımızda ve Ergenlik Dönemini yaşayan Gençler için normal kabul edilen bu davranışlar; bazı çocuklarda hatta yetişkinlerde aşağıda belirtilen davranış örüntülerinin sıklıkla oluştuğu ve süreklilik arz ettiği durumlarda karşımıza çıkmaktadır.Bu nedenle DEHB durumunu objektif olarak, belirleyip,tanı koymak için; Lütfen aşağıdaki her soru maddesini dikkatle okuyunuz. Daha sonra, her madde deki belirtinin DÜN,BUGÜN DAHİL SON BİR KAÇ AYDAKİ GÖZLEMLERİNİZE DAYANARAK çocuğunuza “öğrencinize “ uyan davranışın derecesini; yandaki uygun yere (x) işareti koyarak belirleyiniz. Uygulanan, bu “Psikolojik Ölçme Aracı” SONUÇLARI benimle sizin aranızda gizli kalacaktır. Onun için çekinmeden ve gizlemeden ADI GEÇEN COCUĞUN YADA ÖĞRENCİNİN durumunu gözlemlerinize dayanarak, objektif olarak belirtiniz. Bu Test, Anne yada Babaya “Okula gidiyorsa “ ayrıca Öğretmenine uygulanır.

DEHB TANILAMA TESTİ " ÖLÇEĞİ"  

Hiçbir zaman          Bazen       Genellikle        Çoğu Zaman

       0                        1                    2                    3

İlk 5 sorunun başına “Kurallara uymada güçlük yada normal dışı davranışlar gösterir.” ifadesini getirerek yanıtlayınız.                                                                                                                        

1.Evde “Salon,balkon,odalar vb” -DÜ

2 Okulda “Okula gidiyorsa yanıt veriniz”DÜ

3 Sokakta “Oyun, etkinlik,gezinti vb “ – DÜ

4 Oyun alanlarında “Bahçe, park vb “ –DÜ

5 Misafirlikte “ Akraba yada yabancı” –DÜ

6 Belirgin derecede dikkatsizdir.-DD

7 Dikkati dış uyaranlarla dağılır.”Ses, komut-DD

8 Belirgin derecede dağınıktır.-DD

9 Hareketsiz kalmakta güçlükler yaşar yada oturduğu yerde duramaz. HA

10 Verilen görevi yada bir şeyi yapmamak için direnme, reddetme, inatlaşma-DÜ

11 Derslerde başarısızlık sorunları yaşar. DD

12 Başkasının ilgisini çekici yada uygunsuz davranışlarda bulunur.DD

13 Kendini yetersiz ve beceriksiz hissetme.DD

14 Misafirliklerde bile,oradan oraya koşar ya da tembihleseniz de yerinde duramaz HA

15 Aldığı görevleri yapmakta yada tamamla makta güçlükler yaşar-DD

16 Öğrenme güçlükleri çeker yada “ zeka normal olmasına rağmen” derslerde başarısızlık; gözlenir. – DÜ

17 Çoğu zaman öğle hareketlidir ki bu enerjisi sizi bile şaşırtır. HA

18 Görev anında yada “okuma, yazma, ödev, problem vb yaparken” hatalar yapar. DD

19 Büyükleriyle olumsuz ilişkiler kurar yada hiç anlaşamazlar. DÜ

20 Zihnin kullanılması gereken görev,aktivite yada çaba gerektiren görevlerden kaçınma, isteksizlik ve severek yapmamak. DD

21 Günlük etkinliklerde unutkanlık gözlenir. DÜ

22 Sürekli kıpır,kıpırdır; yerinde duramaz.HA

23 Verilen görevi yapmadan yada tamamlamadan başka göreve geçer.DD

24 Dürtülerini ve buna bağlı davranışlarını kontrol güçlükleri çeker. DÜ

25 Bir etkinlik yada görev sırasında, süre uzadıkça; dikkatinde azalma gözlenir.DD

26 Sorulan soruların, tamamlanmasını beklemeden, cevap verir. DÜ

27 Görev, etkinlik,ödev vb.öncesi gerekli araç yada gereçleri kaybeder. DD

28 Konuşma anında başkalarının sözünü keser yada yapılanı engeller, bozar. HA

29 Verilen bir görevi yada yönergeyi takip etmede zorlanır/güçlük çeker. DD

30 Uygunsuz durumlarda bile oradan, oraya koşturur. (Ergense cevaplamayınız.) HA

31 Kendisi ile konuşurken, dinlemiyormuş gibi görünür yada davranır. DD

32 Oyun, etkinlik, görev vb. yapma anında dikkati dağılır. DD

33 Görevleri yada ödev, etkinlik, basit iş vb. sonuçlandıramaz yada tamamlayamaz.DD

34 Sakin bir şekilde durmada zorlanır yada boş zamanını kullanma güçlüğü yaşar. HA

35 Yaşıtları ile kolay ve kısa sürede ilişki kurar, arkadaşlıkları kalıcı olmaz. DÜ

36 Küçüklükten, bulunduğu yaşa gelinceye kadar; artış gösteren hareketlilik. HA

37 Küçüklükten, bulunduğu yaşa gelinceye kadar; artış gösteren dikkatsizlik. DD

38 Çevre uyaranlardan çabuk etkilenir, ancak gelecek tehlikeyi kavrayamaz. DÜ

39 Bilgileri yada görev ve etkinlikleri, önem sırasına koyamaz ( az,çok;önemli,önemsiz) DD

40 Sorumluluk almaktan çok, hatalarını özür diler yada bahane bularak geçiştirir. DÜ

NOT:  DÜ: Dürtüsellik, DD: Dikkat Dağınıklığı, HA: Hiper Aktivite.

Tamamen bana ait olan yukarıdaki, “ DEHB Belirleme Ölçeği” süreç içinde ek olarak, Test sonuçlarına uygun nasıl bir destek alması “anne-baba ve öğretmen, uzman, psikolog, psikiyatrist vb.” özellikle , Açıklama, Eğitim Programı vb. konularda Makalelerim yine sayfamda yayınlanarak okuyucularımın yararlanması sağlanacaktır. Ayrıntılı tanı için Burdon’ a “Dikkat Testi”den ve Depresyon Testi’ den de yararlanılabilir.

 NOT: Değerlendirmede 2 ve 3 puan  işaretlenen sorular, sorun yaratmaktadır. Ancak özellikle okula devam eden yada özel eğitim kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin öğretmenleri ile anne yada ebeveynin vermiş olduğu 2 yada 3 puandan birinin örtüşmesi halinde, kesin olarak bu seçenek sorun oluşturmaktadır.Bu nedenle DEHB Düzeltilme Yolları ve Eğitimi makalemde her sorun maddesinin nasıl düzeltileceği ve nasıl bir eğitim verilmesi gerektiği açıklanmıştır.

Halil Türkmen PSİKOLOG