Çölyak Hastalığı kalıtımsal bir hastalıktır. İnce bağırsağın, GLUTEN adı verilen proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerji hassasiyetidir. Kalıtımsal bir hastalık olması birinci derece akrabaların çölyak hastası olma olasılığını oldukça yükseltecektir. İnce bağırsağa hasar veren yiyeceklerin alımı ve besin emilimini bozan bir sindirim sistemi bozukluğudur. Bu durum beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtilerini ortaya çıkarır.
Çölyak Hastalığının Belirtileri
Çölyak hastalığının belirtileri, hastaların her birinde aynı değildir. Bazen çocuk yaşta bazen yetişkinlerde bazen de uzun süre anne sütü almış kişilerde çölyak hastalığının belirtileri görülmüştür. En önemli belirtisi kronik ishal ve kilo kaybıdır. Kötü kokulu ve açık renkli gaita (dışkı).Karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik tekrar eden karın ağrıları, Yaşa göre kilo azlığı bunla birlikte gelişemeyen kasların zayıflığı ve boy kısalığı görülür. Kadınlar da adet düzensizliği, sık düşük yapma riski, kansızlık, osteoporoz ve diş çürükleri görülmektedir.
Kan testi ile ilk tanı konulur.
Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmektedir fakat hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhisi önemlidir. Kan testleri ve sonrasında ince bağırsak biyopsisi ile kesin tanı konulmaktadır.
Çölyak hastalığı belirtileri bazen başka hastalıkları da düşündürmektedir. Bu sayede erken tanı ile osteoproz, kansızlık, teşhis edilmemiş Laktoz alerjisi gibi hastalıkların tedavilerine başlanabilir.
“Bilinen, kanıtlanmış tek Tedavi Yöntemi GLUTENSİZ DİYETTİR.”
“Glutensiz diyet yaşam boyu sürdürülmelidir.” Çölyak hastalığının tek tedavisi GLUTENSİZ sıkı bir diyettir. Çok az miktarda alınan gluten bağırsaklardaki tahribatın tekrarlamasına neden olur. Glutensiz sıkı bir diyetin uygulanması süresince Çölyak hastasının ince bağırsaktaki tahribat derecesi, hastanın yaşı ve diğer faktörlere göre değişkenlik göstermeye başlar.
Glutensiz diyet uygulayan tüm bireylerin marketlerde seçecekleri ürünlerin ambalajına ve ürün içeriklerine dikkat etmelidir. GLUTENFREE logosu ürünün Glutensiz olduğuna anlamına gelmektedir.
Buğday, Çavdar, Arpa, Yulaf içeren tüm gıdalardan (makarna, hububat ve işlenmiş birçok gıda )Asla ÇOK AZ MİKTARDA DA OLSA TÜKETMEMENİZ GEREKİR. Diyetiniz de Pirinç, Mısır, Patates, Soya unu, Et, Meyve ve Sebze olabilir çünkü Gluten İçermezler.
Diyetinizde izin verdiğimiz diğer besinler; • Darı, karabuğday • Patates ve nişastalı ürünler (glutensiz şehriye, pirinç) • Mısır unuyla yapılmış tüm ürünler (mısır unu kahvaltılık gevrekler, mısır patlakları) • Mısır unu, patates unu, pirinç unu, pirinç nişastası, soya unu, fındık unu • Gluten içermeyen ev yapımı çorbalar • Gluten içermeyen kek, kurabiye, makarna, hazır ekmekler ve börekler • Et • Balık • Tavuk • Taze deniz ürünleri veya konserve –salamura balık • Eski peynirler ve pastörize edilmiş peynirler • Taze, donmuş ve konserve tüm sebzeler ve meyveler • Kurutulmuş sebzeler (bezelye, mercimek bazı markaların ürünleri) • Kurutulmuş meyveler ve meyve suları • Tereyağı, margarin, fındık ve yağı, yerfıstığı ezmesi, mayonez ve bazı soslar • Gluten içermeyen tatlılar, puding, reçel, bal, kahverengi ve beyaz şeker, çikolata • Baharatlar
Fakat Gluten içermesi ihtimali olan yiyeceklerin Glutensiz gıda maddeleri ile aynı yerde bulunmaması gereklidir. Glutenli gıdaların glutensiz gıdalara temas etmemesi için hemen ayırmanız gerekmektedir. Yemek hazırlığı sırasında glutenli gıdalara değmiş, bulaşmış çatal kaşık süzgeç tabak v.s gibi gereçler kesinlikle Çölyaklı kişilerin gıdalarına dokundurulmamalıdır.
Diyetisyeniniz olarak en çok dikkat çektiğimiz konu, Glutensiz Diyette Yasaklar Asla İhmale Gelmez.
Sağlık Dolu Günler
Diyetisyen Serpil Parlak
