Çocukların süt dişi geçirdiği kaza nedeniyle yerinden çıkarsa ne yapılmalıdır?
Süt ya da sürekli diş olsun, dişlerde meydana gelen yaralanmalarda öncelikle yaralanma yani travma meydana geldikten sonra soğukkanlı davranmak ve mutlaka diş hekimine gidip muayene olmak gerekir.
Vurma ve çarpmalar sonucu sadece dişlerde değil, çenede, çevre dokularda ya da çene ekleminde de zedelenmeler ya da kırıklar oluşabilir. Dişlerde ise, travmadan en çok zarar gören dişler üst çenedeki keser dişlerdir.
Hekime kazanın tam olarak ne zaman, nerede ve nasıl gerçekleştiği hakkında bilgi vermek gerekir. Çocuğun genel durumu ve varsa sistemik hastalığı ya da allerjik durumu da dişhekimine söylenmelidir. Ayrıca tetanoz aşısının olup olmadığı konusunda da hekim uyarılmalıdır.
Bir kaza sonucu yerinden fırlayan dişin kendisi var ise parçası bulunmalı, serum fizyolojik ya da süt içerisine konulmalı ve dişhekimine bu şekilde başvurulmalıdır. Diş köküyle birlikte çıkmışsa ve bu bir süt dişi ise dişi tekrar yerine yerleştirmeye gerek yoktur. Çünkü süt dişlerinin altında kalıcı dişlerin tomurcukları vardır ve bu işlem alttaki sürekli diş germine zarar vermemek için uygulanmaz. Ancak diş ağızda sallanır durumda ise çocuğun yutmasını ya da aspire etmesini engelleyecek şekilde derhal dişhekimine başvurmak gereklidir.
Yerinden fırlamış dişin süt ya da kalıcı diş olduğundan eğer emin değilseniz dişi ve parçasını mutlaka süt ya da eczaneden bulacağınız serum fizyolojik içerisine koyarak derhal dişhekimine başvurmalısınız.
Çocukların kalıcı dişi geçirdiği kaza nedeniyle yerinden çıkarsa ne yapılmalıdır?
Travma sonucu dişin soketinden yani yerinden tamamen çıktığı durumlarda sürekli dişse dişi yerine en kısa zamanda geri yerleştirmek yani reimplante etmek gereklidir. Bu işlemin yapılmasında aradan geçen zaman çok önemlidir. Bunun için dişin uygun koşullarda ve en kısa zamanda hekime ulaştırılması gerekir.
Eğer çocuk kalıcı dişlenme döneminde ise (6 yaş ve daha sonrası) , dişlerde kırık var ise ve bulunabiliyorsa kırık parçayı bulmak, eğer diş yerinden köküyle beraber fırlamışsa dikkatli bir şekilde kök yüzeyini ellemeden , dişin kron (ağızda görünen kısım) 'undan tutarak almak ve akan su altında ovalamadan tutup birkaç saniye yıkamak gereklidir. Köküyle birlikte yerinden fırlamış dişe en erken biçimde müdahale edilmesi gerektiğinden, yıkanan dişi hemen yerine yerleştirip çocuğa bir gazlı bez ısırtılarak hekime yönlenilmesi dişin kurtulma şansını artıracaktır. Ancak bunun yapılması pek de kolay olmadığından, diş ya da kırık diş parçasını vakit kaybetmeden, bulunabiliyorsa eczaneden alınacak serum fizyolojik ya da süt içerisine koyarak acilen bir pedodontiste gidilmelidir
Eğer travma sonucu diş yerinden çıkmadı ancak sallanıyorsa, sallanan diş yanındaki diğer dişlere bazı apareylerle veya kompozit dolgu materyali ile bağlanarak sabitlenir. Sallantının durumuna göre 1-3 hafta sonrasında bu apareyler sökülerek diş takibe alınır.
Travmayı önlemek için ne gibi koruyucu önlemler var?
Dişlere gelebilecek travmaları önlemek için yaralanmalara karşı alınabilecek basit koruyucu önlemler gerekir bunlar: (kask, dizlik, dirsek koruyucu kullanmak gibi) yeterlidir. Örneğin, çocuğunuz spor yapıyorsa (bu bireysel ya da takım sporu da olabilir) diş travmasına maruz kalma olasılığı artacağı için koruyucu dişlik (mouthguard) kullanması gereklidir. Mouth guardlar yani bu koruyucu dişlikler çocuğunuzun ağzından alınan bir ölçüye göre çocuğunuz için özel olarak dişhekiminiz tarafından hazırlanabilir. Konuyla ilgili olarak, özellikle son zamanlarda scooter ya da kaykay kullanırken ön diş travmasına uğrayan çocuklara sıklıkla rastlanmaktadır. Bu tip araçların, oyuncakların yanında ailelerin mutlaka gerekli koruyucu önlemleri almaları gerektiğini (kask, dizlik, dirsek koruyucu ve hatta diş koruyucu) belirtmek istiyorum
