Çocuğunuzu daha iyi anlayabilmek, onunla daha doğru ve sağlıklı bir iletişim kurabilmek için mutlaka gelişim çocukluk çağı gelişim dönemleri hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Öncelikle gelişim. Motor, kişisel sosyal ve dil gelişimi olarak 3 ana bölümde değerlendirilmektedir.
0-3 Ay Arası Gelişimsel Özellikler
Hayatın ilk 3 ayında bebekler , hareket eden şekilleri takip edebilir ,kafasını dik tutabilir , yüz üstü yatarken kafasını yukarı kaldırır ve y anlara çevirmeye çalışır, kollarını hareket ettirir, ellerini yumruk şeklinde tutar.
Bakıcısını tanır ve ona tepki verir , sesleri dinler , kucağa alınınca susar ,nesneleri takip eder , gülümser ,Sese karşı tepki verir , agulama şeklinde sesler çıkarabilir , tanıdığı kişileri görünce ellerini sallar vegözü ile takip eder , kendi kendine gülümseyebilir ancak bu gülümseme anlamlı değildir ,müzik ve konuşmaya karşı tepki verir , kendi kendine oynarken heceleri tekrarlar p ve b benzer sesler çıkarır.
3-6 Ay Arası Gelişimsel Özellikler
bu dönemde biraz daha haraketlenen bebek, çevresindeki nesneler karşı ilgi duymaya başlaar ve çevresindeki eşyalara uzanarak tutmaya başlar. Bu dönemde herşeyi ağzına götürür ve başını daha uzun üzün süre dik tutar.
Anne babasını sarılır , çevresindekileri tutarak agzına götürür kendiliğinden gülümser , elini uzatır.
Çevresinde sürekli ses arar , ağladığında ses duyduğunda susabilir, agulama şeklinde çevresiyle iletişim kurabilir , yüksek sesle güler , ağlama dışında kendine özgü heceler kullanır.
6-12 Ay Arası Gelişimsel Özellikler
bu dönemdeki bebek artık oturup emekleyebilir ve hatta ayağa kalkıp kısa süreli ayakta durabilir. Artıkçevresini iyice keşfetme arzusunda olan bebek eşyalar itmeye, kapakları açmaya etrafı karıştırmaya ellerini ve bedenini daha çok kullanmaya başlar. Nesleri işaret ederek isteklerini belli etmeye çalışabilir.
Oyuncaklar kısa süreli oynar , ce eee oyunu oynar , karşılıklı oyun oynar ,yabancıları tanır , tanıdıklarına ses çıkartır , bakıcısından ( anne annane vb. ) ayrı kalınca kaygılanır. Dede baba gibi sesler çıkarır.
Bakıcısının sesini taklit eder , cee oyunu oynar , ses çıkaran eşylaraı sever , ma ma -da da gibi sesleri rahatlıkla çıkarır , 12 ayadoğru dede baba mama gibi iki sesli heceleri kullanır , evresindekilerle ve oyuncaklarla iletişim kurmaya çalışır.
12-18 Ay Arası Gelişimsel Özellikler
Artık kas ve iskelet yapısı yürümek içinyeterince gelişmiş olan bebek ilk adımlarını atardestek aldığında merdiven çıkabilir. Topa vurmak eğilmekü çömelmek destek alarak zıplamak gibi ayakta yapabilceği hareketlerde çok hoşlanır çatal kaşık tutmaya başlar.
Genellikle ilk kelimelerini bu dönemde söylerler. Oldukça hızlı bir şekilde yeni kelimeler öğrenir , beyin gelişiminin çok hızlı olduğu bu dönemde çocuklar için müthiş bir öğrenme dönemidir. Her gün yeni cisimleri tanımaya adlandırmaya başlar. 2 yaşına doğru verilen yönergeleri uygulamaya başlar.
18-24 ay Arası Gelişimsel Özellikler
Artık çok daha sosyal davranışlara yatkındır. Örneğin kapı çalar merdiven inip çıkar ellerini daha etkin kullanır.
Yemek yeme becerisini edinmeye başlar kaşık tutmak bardakla su içmek gibi,daha uzun süre oyuncakları ile oynar, müzikle tempo tutar , istemedıklerini belli eder, çorap eldiven gibi kolay giyisileri çıkarabilir.
Çok kısa cümleler kurar 'anne gel ' ,gibi , çevresindekilerin isimlerini bilir , isteklerini rahatlıkla söyler. Bu dönemin sonuna doğru uzun cümleler kullanıp, daha çok yönergeye yanıt verebilir.
2-3 Yaş Arası Arası Gelişimsel Özellikler
Bu yaş aralığındaki çocuk artık kalemlle oynamaya öizgiler çizmeye başlar. Merdiven inip çıkma, rahatlıkla koşma, el becerilerini rahatlıkla yapabilme, desteklli bisikletleri kullanma, basit ev işlerine yardım etme gibi davranışları kolaylıkla yapabilir.
Tuvalet becerisini edendiği bu dönemde Tuvaletini bazı yönergeleri yapar, basit yönergeleri yapar, taklit etmeye başlar , arkadaş edinebilir , eşyalarını paylaşamak istemez , bu dönemde raharlıkla yemek yer su içer.Çevresindekilerle sohbet etmeye başlar, kelime haznesi genişler, red etme ifadelerini 'hayır,istemiyorum vb.' Çok sık kullanır.
3-4 Yaş Arası Gelişimsel Özellikler
Bu dönemdeki çocuk artık rahatlıkla kendi yememğini yiyebilir, resim yapmaya başlar ve düz çizgeler çizebilir kendi giyisilerini ve ayakabılarını giymeye başlar, zıplama, koşma , parkta oynama dans etme resim yapma boyama yapma basit zihinsel aktiviteleri yapabilir. ( kart eşleştirme ).
Arkadaş ayır eder, oyun oynar , basit ev işlerine yardım eder , çatal,kaşık kullanır , kendi başına giyinmeye başlar, tuvaletini söyler,.
Konuşma ve cümle yapısı yetişkinlere benzemeye başlar, yaşını, adını,soyadını , sevdiği şarkıları. rahatlıkla söyler, çevresindekilerle ile kolayca sohbet edebilir.
4-6 Yaş Arası Gelişimsel Özellikler
El becerileri oldukça gelişir. Makas kullanabilir, sayıları ve kendi ismini yazabilir, iki tekerlekli bisiklet kulanabilir. Kendi giyisilerini giyer, dişini fırcalar, yüzünü yıkar, arkadaş edinir, oyunk kurar ve arkaşlarıyla oyun oynar.Sohbet ortamlarına katılır, hikaye ve masal anlatır , sayı sayar , kelime ve dil bilgisi artar. Konuşmasında ve cümle kurmasında daha ayrıntılı davranır. Yetişkin konuşma tarzına yakın şekilde konuşur.
Diğer çocuklar ile etkileşim ve iletişimi ilerler, çevresindekilerle rahatlıkla iletişim kurar söylediklerinin büyük çoğunluğunu anlar , kuralları tanıyıp anlamaya başlar , kıyafetlerinin tamamını çıkarabilir , gece tuvaletini kontrol eder, el yüz yıkama diş fırçalama işlerini kendisi yapabilir.
4-6 yaş aralığında artık sosyal hayata uyum sağlamaya çalışır, televizyon ve bilgsayara olan ilgisi fazlası ile artar. Kendi yapısına özgğ davranışlar geliştir..
Çocuğunuzun Gelişimini Desteklemek için Neler yapmalısınız ?
Çocuklarla yoğun olarak çalışan bir terapist olarak yaygın olarak karşılaştığım problemlerden biri ailelerin çocukların gelişimini diğer çocuklarla kıyaslamaları ve çocuklarının gelişimini desteklemek için çocuğun kapasitinin çok üstünde meteryallerle çocuğun gelişimini hızlandırmaya çalışmalarıdır. Bu tip davranışlar çocuğunu rutin gelişmine ket vurmakla kalmaz ileride daha karmaşık ve derin sorunlar yaşamasına sebep olabilmektedir. En doğrusu çocuğunuzun gelişim düzeyine uygun olan şekilde davranmak ve doğru meteryallele gelişimin desteklenmesidir.
Unutulmaması gereken her bir çocuk kendi biricik özellikleri ile dünyaya gelir ve yaşam koşulları, deneyimleri doğrultusunda bu özelliklerini geliştirir Ya da köreltir. Çocuğunuzla doğru ve sağlıklı bir lietişime girebilmek için anne- babaların bilinçlenmesi oldukça büyük önem taşımaktadır. Gelişimsel olarak çocuğunuzu desteklemek için yapabilicekleriniz
Sağlıklı bir eğitim ve yönlendirme
ebeveynlerin istikrarlı olmaları ve davranış birliği içerisinde olunması
Çocuğa yönelik gereğinden fazla hoşgörülü Ya da disiplinli olunmaması
yaşanılan olaylar karşısında tutarlı dengeli tepkiler verilmesi
Aşırı tepkilerden kaçınmaları
çocuğun davranışları ile ilgilenilmeli ve iyi şeyler yapıldığından onaylanması
çocuğa mantıklı ancak anlayacağı dilde açıklamalar yapılmalı
sevgi ve ilgi göstermeleri
Çocuğun doğuştan getirdiği yapıyı anlayıp ona saygı duyulması
konuşmak istediğinde çocuğua söz hakkı tanınması Onlara söz hakkı tanımaları
çocuğu gözlemleyere davranış değişiliklerine karşı duyarlı olunması
çocuğunuzun gelişimi ve ruh sağlığı açısından oldukça yararlı olucaktır.
