Çocuklarda astım belirtileri ve özellikleri, çocuklarda astım teşhisi ve tedavisi
Çocuklarda astım kaç yaşında görülür?
Çocuklarda astım hastalığı genellikle 5 yaş altında belirti gösterir
Çocuklarda astım belirtileri nelerdir?
Tekrarlayan veya sürekli öksürük, hırıltı (hışıltı-vizing) ve nefes darlığı astımda en sık karşılaşılan şikayetlerdir.
Astım belirtilerinin özellikleri nelerdir?
Öksürük; özellikle kuru, inatçı ve tekrarlayıcıdır. Sıklıkla uyuduktan 1-2 saat sonra veya sabah karşı, uykudan uyandırıcı, oyun oynadıktan veya egzersiz yaptıktan sonra artan vasıftadır.
Hırıltı (hışıltı-vizing); daralmış bronşlardan hava çıkışının zorlanması nedeniyle , özellikle nefes verirken göğüsten ince tiz ıslık sesine benzer duyulan bir sestir.
Nefes darlığı; çocuklarda kendini hızlı nefes alıp verme ile gösterir.
Çocuklarda astım nasıl teşhis edilir?
Çocuklarda astım tanısı koymada en değerli tanı aracı öyküdür. Öksürük, hırıltı ve/veya nefes darlığının ataklar halinde ve tekrarlayıcı olması, özellikle gece veya sabaha karşı artışı, egzersiz veya oyundan sonra, alerjenlerle veya irritan madde ile karşılaşma sonrası tekrarlaması, bronş genişletici ilaçlarla gerilemesi astım tanısı koyduran en önemli ipuçlarıdır.
5 yaştan büyük çocuklarda, akciğerlerin solunum kapasitesini değerlendiren solunum fonksiyon testi, çocuklarda astımın %80-90’ı alerjik olduğu için, allerjenin varlığını araştırmak üzere deri testleri ve/veya bazı kan testleri yapılmaktadır.
Ayrıca astımın başka hastalıklardan ayırıcı tanısını yapmak için bazı kan testleri, boğaz veya balgam kültürü, ter testi, gaita analizleri, daha ayrıntılı radyolojik inceleme ( akciğer filmi, akciğer tomografisi, sinüs grafisi-tomografisi, lateral sefalometrik film) gerekebilir.
Çocuklarda astım nasıl tedavi edilir?
Astımın kronik bir hastalık olması nedeniyle hastanın düzenli aralıklarla kontrol edilerek, uzun süreli tedavisinin planlanması gerekmektedir.
Tedavideki amaç; hastanın çok az/veya hiç şikayetinin olmaması, spor dahil normal yaşamını sürdürebilmesi, atak geçirmemesi ve solunum fonksiyon testlerinde normale yakın seyretmesidir. Düzenli aralıklarla bu hastaların takip edilmesi çok önemlidir.
Tedavinin temelini, alerjenlerden kaçınma, astım ataklarını tetikleyen enfeksiyon, hava kirliliği, sigara dumanı, yoğun ve keskin kokulardan uzak çevre koşullarının sağlanması oluşturur.
İkinci aşamasını ise astım atakları sırasında kullanılan bronşları genişleten; rahatlatıcı ilaçlar ( sprey ve nebülizer cihazı ile uygulananlar) ve astım ataklarını önleme amacı ile sürekli kullanılan koruyucu ilaçlar ( sprey, hap, toz ) oluşturur. Bazı hastalarda bunlara ek olarak immünoterapi (aşı tedavisi) gerekebilir.
Astım geçer mi?
Hastaların bir kısmında özellikle alerjik olmayanlarda, astım bulguları yaşla birlikte gerileme gösterir, bir kısmında da kaybolabilir. Ancak çocukların önemli bir kısmında ileri yaşlarda bulgular ortaya çıkabilir.
Astımlı çocuklar grip aşısı olmalı mıdır?
Bütün astımlı çocuklar grip aşısı olmalıdır. Aşının eylül-aralık ayı arasında yapılması uygundur. Grip geçirilmemiş ise mayıs ayı sonuna kadar da yapılabilir. Aşının koruyuculuk etkisi 1-2 haftada ortaya çıkar. 9 yaş üzerindeki çocuklarda tek ve tam doz, 3 yaş altındaki çocuklarda ise daha önce aşılama yapılmamış ise 1 ay ara ile 2 kez yarım doz, aşılama yapılmış ise yarım tek doz, 3-8 yaş arası çocuklarda daha önce aşı yapılmamış ise 1 ay ara ile 2 tam doz aşı uygulanmaktadır.
