Erken çocukluk çağı çürükleri (EÇÇ) enfeksiyöz ve bulaşabilen bir hastalıktır. Streptokokus mutans (MS) , laktobasillus ve diğer asit üreten bakteriler tarafından oluşmaktadır. Asit üreten bakterilerin diş yüzeyinde demineralizasyona sebep olmasıyla başlar. Diş yüzeyinde ilk belirtileri beyaz nokta lezyonları (white spot lesion) şeklindedir ve geri dönüşümü mevcuttur. (AAP Policy Statement,2003;Li ve diğerleri,2003)

MS geçişinde sorumlu birey anne olarak tanımlandığı içim; erken MS transferi ve EÇÇ arasında ciddi bir bağlantı bulgulanmıştır. Bu açıdan EÇÇ nin önlenmesinde anne bilgilendirilmesi ve eğitimi önemli rol oynar. Çocuğun çürük etkeni bakteriyi annesinden alması sebebiyle, annesi yüksek çürük riskli olan çocuk da risk altındadır.( Ismail , 1998)

Çocuğun kolonizasyonu esnasında annenin ağız florasındaki değişiklikler çocuğun çürük oranını önemli biçimde etkileyebilir. Bu sebeple 1 yaşından önce ağız sağlığı risk değerlendirmesi yapılması yüksek risk grubundaki hastaların belirlenmesine fırsat yaratır ve yaşa bağlı göstergeler sunar; çocuk için müdahale imkanı verir ve çocuğun kolonizasyonu sırasında ve öncesinde, yüksek çürük riski taşıyan annedeki karyojenik organizma seviyesinin düşürülmesi için çok değerli bir fırsat sunar. (Berkowitz, 1996)

Risk –bazlı diş çürükleri değerlendirmesi kavramı, diş hekimlerinin klinik bulgularla çürük riski durumunu sınıflandırabilecekleri ve ileride oluşabilecek çürükleri önceden tahmin ederek, koruyucu uygulamalar ve tekrar çağırma sıklığını bu bilgiler kullanılarak daha uygun bir şekilde planlanabileceği ÖNGÖRÜSÜNE dayanır. Çürük riski sınıflandırması için birçok tablo mevcut olsa da, çürük risk değerlendirmesi için geçerli ve uygun olarak gösterilen tek bir sistem yoktur. Yine de, risk-bazlı çürük değerlendirmesi, birey bazlı çürük takip sistemine dayanan dental yaklaşımların başarısı açısından önemli ve pratik bir konsepttir. Örneğin, düşük risk taşıyan hastalara yakın zamanda yeniden çağrılması hastalara bir fayda sağlamadığı gibi klinik kaynakları da boşa harcanmaktadır.

Benzer şekilde; yüksek riskteki hastalara daha sık verilmesi gereken ve daha yoğun-şiddetli koruyucu uygulamaların yapılamaması (takip edilmemesi) da, aslında önlenebilecek diş çürüklerinin oluşmasında ve sonuçta klinik restorasyon işlemlerinin gereksiz ve kontrolsüz artışına sebep olabilecektir. Risk tespitinde çocuk çok küçükse ve anne çürüğe yüksek oranda yatkın ise bebeğin risk değerlendirmesinde, anneden alınan basit diş anamnezi kolaylık sağlar. Yemek alışkanlıkları, flor alımı, ağız hijyeni, dental servislerden yararlanma, annenin diş dolgularının konum ve sayısı ile ilgili sorular annenin temel çürük potansiyeli ile ilgili göstergeler verebilir.

Sık şeker alımı, düşük flor teması, zayıf ağız bakımı uygulamaları, dental hizmetlerden nadiren faydalanma ve/veya aktif çürük ve/veya ağzın her bölgesinde yaygın çok sayıda diş dolgusu annede yüksek risk olduğunu gösterir. Annenin dental geçmişi bebeği ile direk bağıntılı olduğundan, pediatristlerin annenin diş yapısı ve diş eti dokularını incelemek istemesi çok uygun bir işlemdir. Ayrıca klinik çalışmalar; annenin çürük prevelansı yüksek seviyedeyse ikinci ve üçüncü çocukların erken çürük kolonizasyona daha yatkın olduğu bildirilmiştir. Bu sebeple annenin sonradan doğan çocuklarının çürük oranı ve çürük riski önceki doğanlara göre daha fazla olabilir.

Genel anlamda EÇÇ oluşum riskinin değerlendirilmesinde kullanılan değişkenler (kriterler) şu şekilde sıralanabilir: -Anne, çocuk ve/veya diğer aile üyelerindeki diş çürüğü geçmişi, çocukta biberon çürüğü, erken çürükler -Yüksek şekerli yada kompleks karbonhidrat diyeti (örn, gece ve/veya bütün gün boyunca biberonla meyve suyu, şekerli içecekler, karışımlar) -Görünür plak, beyaz noktalar ve/veya çürük -Düşük sosyoekonomik durum -Özel sağlık bakım ihtiyacı (zihinsel ve bedensel engelli) -Premature/düşük doğum ağırlıklı doğan çocuk -İlaçlar: şeker-tabanlı veya kaynaklı kuru ağız -Önceki ya da mevcut çürükler, -Mine defektleri -İçme suyunda flor olmaması -Kronik bir sağlık problemi yada sürekli ilaç kullanımı -Yetersiz miktarda florla etkileşim -Kültürel faktörler Tüm bu açıklamaların paralelinde; her çocuk en geç 6 aylık olana kadar yetkin bir pedodontist veya pediatrist-primer sağlıkçı tarafından ağız risk değerlendirilmesine tabi tutulmalıdır. Bu şartlı değerlendirme muayenesi son yıllarda ABD nin pek çok eyaletinde hekimin ön fiziksel muayenesi içine sokulmuştur. ABD de de pedodontist sayısının azlığı ve erken dönemde çocukların bir diş hekimi tarafından görülme ihtimalinin çok düşük olması sebebiyle sağlık çalışanlarının EÇÇ ile ilgili farkındalıklarının arttırılması yoluna gidilmiştir. “Sağlık bir bütündür” felsefesinin zorunlu bir sonucu olarak, genel sağlık ve takip sistematiğine EÇÇ kontrolü ve takibi eklenmiştir.