1.Deri
Beyin ve deri gelişimsel açıdan akrabadır. Bizim en doğal giysimiz olan derimize özen göstermemiz gerekir.
2.Baş ağrısı
En sık görülen belirti olan baş ağrısı için tetikte olmamız ve süregelen, nedenini çözemediğimiz baş ağrılarımız için gerekirse MR çektirmekten kaçınmamalıyız. MR tetkikinde radyasyon yoktur ve hamilelerde bile kullanmaktayız.
3.Uyku
Yapılan son çalışmalarda beyinde nöronların yoğunlukta bulunduğu gri cevher katmanlarında uyku sırasında hem katmanda hem de beyin suyu içeriğinde hacimsel artış olduğu ve biriken toksik maddelerin bu açılan sıvı yollar vasıtasıyla temizlendiği gösterildi. REM safhası olan kaliteli uyku için her türlü zemin hazırlanmalı. Sağlıklı yaşam için sağlıklı uykunun yerini hiçbir şey alamaz.
4.Göze görünmeyen ışımalar
Cep telefonları, baz istasyonları, wi-fi kaynakları, v.b. gibi ilerleyen teknoloji ürünlerinden yayılan ışımalardan özellikle çocukları korumalıyız. Radyasyon kansere yol açtığı gibi aslında tedavi için de kullanılır. Ancak kanser tedavisinde küçük yaştaki çocuklara radyasyon uygulanması tüm ülkelerde yasaktır. Fransa’da ana okullarında wi-fi kaynağı bulunması yasaktır. Cep telefonunuzu kulaklıkla kullanınız. Gece uyku sırasında tamamen kapatınız.
5.Yediklerimiz ve içtiklerimiz
Aslında sağlıkla ilgili ne sorun yaşıyor isek yediklerimizden ve içtiklerimizdendir. Fabrikadan çıkan işlenmiş yani “taş devri diyeti”ne uymayan ne kadar ürün varsa onlardan uzak durmalıyız. Bağışıklık sistemimizi güçlendirici besinleri tüketmeliyiz.
6.Hareket
Son yıllarda beyinde de bol miktarda bulunan kök hücreleri ile yapılan çalışmalarda onları olumlu yönde harekete geçiren en güçlü uyaranın hareket olduğu kanıtlandı. Henüz belirgin bir başka güçlü uyaran hala bulunamadı. Mutlaka ağır, tempolu spor yapmanız gerekmiyor. Basit hareket bile yeterli. Ama mutlaka hareket. Uzun süre atıl kalmamalı.
7.Saç boyaları
Büyük ölçekli çalışmalardan yoksunuz ama özellikle çok erken yaşlarda başlayan saç boya kullanımı ve küçük çapta yapılan bilimsel çalışmalarda 21 yılı aşan saç boya kullanımı risk faktörü listesinde yer almaktadır. Geçici etkideki saç boyalarının ve aralıklı boyamanın bir risk olmadığı bilinmekte.
8.Nitrozo içeren maddeler
Başta sigara içmek ya da tütün kullanmak. Bunun yanı sıra bazı kozmetikler ve şampuanlar. Klorlu yüzme havuzları, N-nitrozo içeren besin maddeleri (domuz pastırması, bira, v.b.) risk faktörleri listesinde yer alır.
9.Allerji ve bağışıklık durumu
Size allerji yapan maddelerden uzak durunuz. Allerjiniz var ama nedenini bulamadınız; bu durumda allergen maddeleri mutlaka bir profesyonele danışıp ortaya çıkartın. Allerjilerinizin bağışıklık sistemini hırpalamasına izin vermeyin. Özellikle çocuklarınızı enfeksiyöz (mikrobik, virütik) hastalıklardan korumaya çalışın.
10.Çevresel faktörler
Başta iyonizan radyasyon (nükleer santral kazaları, radyoaktif uranyum gibi elementlerin yüksek bulunduğu doğalar) olmak üzere çalışma yerlerinde maruz kalınan elektro-manyetik ışımalar, trafiğe bağlı hava kirliliği, endüstriyel ürünler, petrol, kauçuk, haşere öldürücüler, zirai ilaçlar, v.b. olası risk faktörleri listesinde yer alırlar.
