Dünyaca ünlü kadın doğum uzmanı Dr. Michel Odent bebeği ağaç meyvesine benzeterek "Bir ağacın meyveleri aynı zamanda olgunlaşmaz. Erken koparılan meyve lezzetsiz olur ve çabucak çürür. Bebek de öyle. Bazı bebekler doğmaya hazır olmak için daha uzun zamana ihtiyaç duyar. Sezaryende gün önceden belirlenir. Haftalara göre hesaplanan doğum tarihinde bebek doğmamışsa zorla doğurtulur" diyor. Meyveyi dalından erken koparmamak gerek ki daha lezzetli olsun. Bebeğin de daha sağlıklı olması doğum şekline bağlıdır.
Dokuz aylık heyecanlı bekleyişinizin sonlarına yaklaştınız. Büyük bir heyecanla misafirinizi bekliyorsunuz. Doğuma az bir zaman kala doktorunuz sezaryenle doğumu tavsiye etti. Karar vermeden önce bir değil birkaç kere düşünmenizi tavsiye ederiz. Çünkü normal doğumun dışında yapılan her türlü müdahale anne ve bebek üzerinde ciddi etkiler bırakıyor…
Gebelik sürecinin hem anne hem de bebek için sağlıklı bir şekilde sonuçlanması önemlidir. Bunun sağlanmasında karar verilmesi gereken önemli konuların başında kadının doğum şekline karar vermek gelmekte. Doğum şeklinin doğum sonrası sevinçte etkisinin büyük olacağı unutulmamalı. Doğum şekline karar vermede ise gebelik süresince anne ve bebeğin sağlık durumunun yakından değerlendirilmesi gerekmekte.
İlk hamilelikte anne adayı doğumda neyle karşılaşacağını, neler hissedeceğini bilmemekte; aylar boyunca doğum şeklinin nasıl olacağını düşünmektedir. Arkadaşları, aile büyükleri ve daha evvel bebek sahibi olmuş annelerin söyledikleri ile bir o tarafa bir bu tarafa meyil etmekte, heyecan ve korku içinde bir karar almaya çalışmaktadır.
Ülkemizde giderek yaygınlaşan sezaryen doğum bu anlamda normal doğumun alternatifi gibi algılanmakta ve bu doğrultuda kimi zaman doktorun tutumu, kimi zaman anne adayının yaşadığı çevre ve onun yanlış düşünceleri, korkuları, onu olumsuz etkilemektedir. Oysa sezaryen normal doğumun alternatifi değil, doğum sırasında yolunda gitmeyen bir durum olduğunda müdahale biçimi olan ameliyatın adıdır. Normal doğum bebeğin müdahalesiz doğduğu fizyolojik bir süreçken sezaryen bir karın ameliyatıdır. Batın boşluğu doktor tarafından açılarak bebeğin doğması değil doğurtulmasıdır.
Sezaryen doğum nedir?
Gelişimini tamamlamış olan yavru kuşun yumurtadan çıkışını düşünün. Yumurtadan çıkan yavru kuş, yumurtadan çıkabilmek için önce kendisine ufacık bir delik açar. Daha sonra o minik delikten sıkışarak çıkmaya çalışır. Eğer kuşun yumurtadan daha kolay çıkması için ona “yardım ederek” deliği büyütürsek ona yardım etmiş olmayız. Çünkü kuşun kanatları gelişmeden dünyaya gelmiş olur ve uçamaz. Yani ona iyilik etmiş olmayız. Sürtünme ve zorluk kuşa kanatlarını kazandırmaktadır.
Bebek de kendisinin doğmaya hazır hissettiğinde hayata gelmek istediğinde bunun sinyallerini anneye verecektir. Suni sancı ile başlatılan doğumun anne ve bebek için kısa ve uzun vade de zararları vardır. Nasıl kuşun kanatları yeterince gelişmemiş oluyorsa bebeğin de gelişimi tamamlanmamış olur. Doğum kanalında bebek doğmak için zorlu bir yolculuk yaparken akciğerleri gelişimini tamamlar. Doğum sancıları, yani rahim spazmları çocuğun bedeni üzerinde basınç yaptığından onun organlarının gelişimi için gereklidir. Bu basınç, cildin bütününde sinir hücrelerini uyardığı için bebek açısından çok önemlidir.
70’li yıllarda doğal doğum konusunda yaptığı çalışmalarla ünü ülkesi Fransa’yı aşıp dünyaya yayılan kadın doğum uzmanı Dr. Michel Odent bebeği ağaç meyvesine benzeterek "Bir ağacın meyveleri aynı zamanda olgunlaşmaz. Erken koparılan meyve lezzetsiz olur ve çabucak çürür. Bebek de öyle. Bazı bebekler doğmaya hazır olmak için daha uzun zamana ihtiyaç duyar. Sezaryende gün önceden belirlenir. Haftalara göre hesaplanan doğum tarihinde bebek doğmamışsa zorla doğurtulur" diyor. Meyveyi dalından erken koparmamak gerek ki daha lezzetli olsun. Bebeğin de daha sağlıklı olması doğum şekline bağlıdır.
Her doğum özeldir
Doğum, gelişimini tamamlamış bebeğin, anne rahminden ayrılma olayıdır. Bu süreç, rahim kasılmalarıyla başlayıp bebeğin doğumuna kadar devam eder. Anne adaylarının sabrını ve dayanıklılığını zorlayabilen sancılar yaşanabilir. Uzun süren sancılar doğuma yöneliktir. Düzenli aralıklarla gelen her sancı rahmin kasılmasına, rahim ağzında açılmaya ve bebeğin aşağı doğru itilmesine neden olur.
Unutulmamalıdır ki her sancı bebeği anneye biraz daha yaklaştırır. Her doğum özeldir ve anne için unutulmaz bir tecrübedir.
Normal doğumda annenin bebeğini doğar doğmaz kucağına alıp emzirmeye başlaması duygusal bağın oluşmasında önemli bir faktördür. Doktorlar doğum sonrası yaşanan depresyonların şiddetini normal doğumda anne ve bebek arasındaki duyusal temasın daha yoğun olmasının azalttığını belirtmektedirler.
Normal doğum doğal ve fizyolojik bir süreçtir. Normal doğumda anne adayları günü geldiğinde sancı çekmeye başlar. Yaşanan sancılı süreç bebeğin dış dünyayla uyumunu hızlandırmaktadır ve bu yüzden tıbbi açıdan gerekmedikçe sezaryene başvurulmaması gerekmektedir. Sezeryan ile doğum ise sadece gerektiğinde yapılan bir doğum yöntemi ve ameliyattır. Sezaryen ile yapılan çoğu doğum, günü gelmeden doğuma 15-20 gün kala gerçekleşir. Sezaryenle doğum birkaç gün bile erken yapılsa bebeğin akciğerleri dış dünyaya uyum sağlamada birtakım sıkıntılar yaşar. Bunun için doğumun planlı bir şekilde sezaryene ihtiyaç duyulmadan yapılması gerekir. Doğum işleminin tamamlanan günde gerçekleşmesi bebek için daha sağlıklıdır. Fakat anne adaylarının sabırsız oluşu, doğum sancısına katlanamamaları ve biran önce doğumu atlatıp bebeklerine kavuşmak istedikleri için sezaryeni tercih etmektedirler.
Normal doğumun avantajları
Normal doğumun hem anne hem de bebek için sezaryenle doğuma göre avantajları çok daha fazladır. Normal doğum sonrasında anne birkaç saat içinde normal yaşantısına dönüp çok kısa sürede bebeğini emzirmeye başlayabilir. Annenin gebelik öncesi yaşantısına kavuşmasını çabuklaştıran normal doğumun hemen sonrasında annenin vücudunun (özellikle karnın) eski şekline dönmesi de sezaryene oranla daha hızlı olmaktadır. Doğum yapar yapmaz bebeğini kucaklayabilen ve emzirebilen anne hem bebeğinin doğumuna aktif olarak katkıda bulunmuş olmanın verdiği mutluluk ve özgüven, hem de bebeğiyle çok daha çabuk kurduğu o özel bağ sayesinde doğum sonrası süreci çok daha rahat atlatacaktır. Normal doğum sonrasında anne sezaryen doğuma göre daha çabuk iyileşir. Normal doğum yapan annenin kendine güveni artar.
Sezaryen sevgi bağını koparıyor
Epidural anestezi ve sezaryen ile doğum yapan hayvanların yavrularıyla hiçbir şekilde ilgilenmediğini biliyor muydunuz? Anne ile yavru arasındaki içgüdüsel sevgi bağı kopuyor. İnsan annelerinin beyinlerinde hayvanlarda olmayan neokorteks yani ön beyin olduğu için anne, sezaryenle de doğursa çocuklarıyla ilgileniyor ama yine de doğanın gerçeği şudur: İnsan annelerinin memeli hayvanlar ile ortak olan “alt beyni”nin güdümünde olan yavrusunu sevme ve bağlanma ‘kapasitesi’ diğer memeli annelerle ortaktır. Yani annenin de bebeğin de sevme yetisinde azalma olması kaçınılmazdır.
Anne sevgisi ile doğum sancısı arasında bir bağ olduğu bilinmektedir. Çünkü doğal doğumda hem bebek hem anne aralarında bağ oluşturan oksitosin hormonu salgılanır ve annenin süt üretiminde gerekli olan prolaktin hormonunda bir artış olur. Annede de bebekte sevme kapasitesi artar. Bu sevme kapasitesi de kurulan iletişime yansır.
Oksitosin, anne ve bebek arasında başka türlü kurulamayacak bir bağın kurulmasını sağlar. Normal doğum esnasında salgılanan bu hormon eşliğinde çocuğun dünyaya gelişi, onu hayatın zorluklarına karşı dirençli kılar.
Doğum korkusu
Yapılan araştırmalara göre doğum korkusunun altında yatan etmenler arasında kişilik özellikleri, kaygı düzeyi, çevresel faktörler ve yaşanmışlıklar vardır. Bunlardan en yaygın olanı çevresel faktörler yani “öğrenilmiş korkular”dır.
Anne adayları daha doğum yapmadan doğumda yaşayacakları acının şiddetinden bahsediyorlar. Ve bunu yanlarında küçük kızların olduğu ortamda dahi çekinmeden dile getirip onların da zihinlerine korku tohumları ekiyorlar. Ayrıca filmlerde şahit olunan acılı doğum sahneleri bilinçaltında doğum korkuları oluşturuyor.
Küçük yaştan itibaren annelerin, akrabaların, komşuların, arkadaşların anlattığı korkunç doğum hikâyeleri pek çok kadını doğum konusunda fobik hale getiriyor. Hamileler doğumu korkuyla beklerken, hamile olmayanlar ise hamile kalmayı erteliyor hatta istemiyorlar.
Bilinçaltındaki korkunun kontrolünden çıkıp, doğumun keyfini yaşamak gerek. Anne adayının kendi bedenindeki doğum farkındalığına ulaşıp, bilinçli akıl ile doğru tercihlerde bulunup kendi doğumuna sahip çıkması gerekir.
Çevrenizde dile getirilen “ben de hamileyken, benim doğumumda, bir tanıdığımız” vb. ile başlayan cümleleri durdurun. Bu cümleler olumsuz yaşantıları içermektedir. Zayıf bir anınızda bu tarz korku içerikli cümleler sizi etkileyebilir. Doğum, doğurmak, anne olmakla ilgili iç düşüncelerinizi sürekli takip edin ve olumlu tutun. Kaygı ve korkunun iç seslerimizden kaynaklandığını unutmayın. Onlar ne kadar olumlu olursa süreç de olumlu olacaktır.
