Günlük hayatımızda defalarca farkında olmadan yutkunma, çiğneme, konuşma, nefes alıp verme faaliyetlerinde bulunuruz. Bu faaliyetlerimizi yerine getiren, çene eklemi, eklem diski, eklem bağları, çiğneme kasları, baş ve boyun kasları, dişler, tükürük bezleri, yanak ve dudaklardan oluşan bu sisteme çiğneme sistemi denir.
Çene eklemi pek çok yönde hareketler yapabilir. Yan hareketler, öne arkaya hareketler ve aşağı yukarıya açma kapama hareketleri.
Ağız açma ve kapama hareketi sırasında çok da önem verilmeyen bir şey daha olabilir. ÇENEDE KLİK SESİ.
Bu klik sesi çene ekleminin hasta olduğunu gösterir ve hiç masum değildir.
Bu ses eklem diskinin ağız açma sırasında çok fazla öne doğru gelmesi ve kapama sırasında yavaşça yerine dönemeyip atlama yapmasıyla oluşan bir sestir.
Çene eklemi ağrılara karşı diğer eklemlere göre daha dirençlidir. Bu nedenle aslında hasta olduğu halde ağrı hissedilmez. Fakat sisteme ait diğer bölge ve fonksiyonlarını zincirleme olarak etkileyerek ağrı ve şikayetler uzak bölgelerde hissedilir.
Bunun için küçük bir deney yapılabilir. Ayaklarınız çıplakken dişlerinizi kapatın ve kapanışınızın nasıl olduğuna dikkat edin. Daha sonra ayaklarınızın altına topukları yükseltecek şekilde (topuklu ayakkabı giymiş gibi) bir destek koyun. Tekrar dişlerinizi kapattığınızda çok hafif bir kapanış farkı olduğunu göreceksiniz. Aynı durum yatarken ve otururken dişsel kapanışın farklı olmasında da görünür. Bu çene ekleminizin şeklinin değiştiğini gösterir.
Çene eklemi hastalıklarından etkilen bölgeler kafa derisi, gözler, sinüsler, kulak, ağız, boyun, bel gibi bölgelerdir ve baş ağrısı, boyun ağrısı, tinnutus (kulak çınlaması), vertigo( baş dönmesi), bel ağrısı, göz ağrısı ve basınç hissi gibi şikayetler, kronik yorgunluk, hormonal disfonksiyon, görme bozukluğu, omurgada eğrilikler, uyku düzensizliği, idrar kaçırma gibi pek çok rahatsızlığa neden olur.
Bütün bu rahatsızlıkların bunların sonucunda KBB uzmanlarına, göz doktorlarına veya fizik tedavicilere başvuran hastalar kalıcı bir çözüme ulaşamazlar.
Klik sesi çene eklemi hastalıklarının tek belirtisi değildir. Bunun için bireyler kendilerini muayene edebilirler.
Bir aynanın karşısına geçin:
- Ağzınızı yavaşça açıp kapatırken ağzınızın ve çene ucunun bir yana doğru kayıp kaymadığına veya S çizip çizmediğine bakın. Eğer kayma varsa sorun vardır.
- Her iki elinizin parmaklarını çene ekleminizin üzerine koyun veya serçe parmaklarınızı kulaklarınıza sokun. Ağzınızı yavaşça açıp kapatırken iki eklemin hareketinin eş zamanlı olup olmadığını kontrol edin. İkisi aynı anda hareket etmiyor birisi biraz daha sonra hareket ediyorsa sorun vardır.
- Parmaklarınız her iki eklemin üzerinde iken ağzınızı açarken parmaklarınızın altında çıtırtılar hissediyorsanız sorun vardır.
- Parmaklarınızla ekleme bastırdığınızda ağrı varsa sorun vardır.
- Sabahları kalktığınızda 10-15 dk.hissedilen, konuşmakla ve yemek yemekle bir süre sonra geçen çene kaslarınızda ağırlık veya gerginlik hissi varsa sorun vardır.
Çene ekleminin hastalıkları sadece diş sıkmakla oluşmaz. Tek taraflı çiğneme yapmak, diş eksikliği, ortodontik bozukluklar gibi dişsel nedenlerin yanı sıra, topuklu ayakkabı giymek, telefonu kulakla omuz arasına sıkıştırmak, meslek veya çeşitli nedenlerden dolayı oluşan postür bozuklukları, beslenme bozuklukları dolayısıyla bedenin asitleşmesi veya kullanılan ilaçların etkisiyle de oluşabilir.
Tedavi için sebepleri bulup hepsini birden ortadan kaldırmak gerekir. Bunun için diş hekimleri, manuelterapistler, osteopatlar, beslenme uzmanları gibi meslek gruplarının iş birliği şarttır.
Eğer çene ekleminizde sorun varsa büyük ihtimalle bir süre sonra komşu bölgelerde problem başlayacaktır veya hali hazırda vardır. Bu nedenle Klik sesini önemsemek ve çene ekleminin tedavi edilmesini sağlamak bedenin diğer bölgelerinin sağlığı açısından önemlidir.
