Adet kanamasının hemen öncesinden başlayan ve genellikle adet süresince devam eden şiddetli kramp tarzı kıvrandırıcı bir ağrıdır. En çok bel ve kasıklarda hissedilir.Primer ve segonder olmak üzere iki tipi vardır.  

 

     Primer (birincil) dismenore :

 

 

 

     Adet kanamaları başladıktan sonra bir iki yıl içinde başlar ve yumurtlamalı adetler hakim duruma geçince şiddetlenerek devam eder. Bu durum kırklı yaşlara kadar bazen de menopoz öncesine kadar devam edebilir. Sebebi tam belli olmamakla beraber prostoglandinler sorumlu tutulmaktadır.Bazen doğum yapmak bu ağrıların biraz azalmasına sebep olabilir.

 

     Ağrılar adet oncesinde hissedilmeye başlanır.Adet sonuna doğru azalır.Kasıklar bel sırt bazen tüm batın ağrının etkisinde kalabilir.Kramplar halinde gelir.Bazen baygınlık hissi bulantı kusma terleme ishal gibi bulgular ağrı ile birlikte görülebilir.

 

    

 

 

 

     Sancının sebebi nedir? 

 

     Ana sebep uterus kasılmaları ve rahim iç tabakasının kanama ile beraber uterustan atılmasıdır. Bu işlem  prostoglandin sentezinin artışı ile tetiklenir.Bu sentez fazla ise yada sentez normal ,duyarlılık fazla ise sancılı adet kaçınılmazdır.Sancılı adet görme aslında normal adet görme mekanizmasının önemli bir parçası olan uterus (rahim) kasılmalarının kadın tarafından ağrı şeklinde hissedilmesidir.Sancılı adet aynı zamanda yumurtlamalı siklusların da bir belirtisi olarak kabul edilebilir.Bazı kadınlarda adet oncesi gerginlik sinirlilik göğüslerde hassasiyet hafif kilo artışı görülebilir. Bu durum premenstrüel sendrom olarak adlandırılır.Günlük aktivite %10-15 kadında ciddi biçimde kısıtlanabilir.Bu durum tedavi gerektirir.      

 

     

 

     Segonder (ikincil) dismenore:

 

     Altta yatan patolojik bir durum mevcuttur.Bircok lokal veya sistemik hastalıklar bu duruma yol açabilir.

 

 

 

     Segonder dismenore nedenleri ?                                                                                                                            

 

     1-Endometriozis

 

     2-Yumurtalık kistleri veya tümörleri
     3-Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
     4-Myomlar
     5-Uterus polipleri
     6-Rahim içi yapışıklıklar(Aşerman sendromu)
     7-Rahim içi araçlar(spiral )
     8-Rahim boynu darlıkları(servikal stenoz)
     9-Rahim tümörleri(collum , endometrium ca'lar)
     10-İmperfore hymen (kızlık zarının tam kapalı olması)
     11-Uterusun yapısal anomalileri
     12-Enfeksiyonlar

 

 

 

     Ne zaman jinekolojik değerlendirme gerekir?

 

     Sancılı adet gören her kadın bunun patolojik bir sebepten olup olmadığını tesbit etmek amacı ile doktor kontrolünden geçirilmelidir.Tedavi altta yatan sebebe göre yapılır.Basit ağrı kesicilerden cerrahi müdahaleye kadar bir çok alternatif tedavi yöntemi mevcuttur. 

 

      

 

    Tanı nasıl konulur?

 

    İşe  hastanın tam olarak anamnezinin(öyküsünün ) alınması ile başlanır.Ağrının zamanlaması kullandığı ilaçlar ilave problemler ,gittikçe şiddetlenip şiddetlenmediği,günlük yaşantısının bu du durumdan ne derece etkilendiği sorulmalıdır.  

    Muayene ayrıntılı olmalı altta yatan organik bir nedenin atlanmaması için çok dikkatli olunmalıdır.Çoğu kez muayeneye laboratuvar ve ultrason incelemeside eklenmelidir. 

 

    Tedavi nasıl yapılır? 

 

     Adet görme menapoza kadar süren bir fonksion olduğu için tedavi yaşam konforu açısından çok önemlidir.Tedavide doktora düşen görev altta yatan sebebi araştırmak ve uygun tedaviyi vermektir.Ağrı yinede tamamen geçirilemeyebilir.Asıl hedef ağrıyı tahammül edilebilir seviyeye indirmektir.Bunlara ilaveten bölgesel sıcak uygulamalar sıcak banyo yararlı olabilmektedir.Sıcaklık aşırı olmamamalı ağrıyı geçireceğim derken yanıklara sebep olunmamalıdır. 

 

     İyi beslenme ,adetten bir hafta öncesinden başlayan hafif tuz kısıtlaması ,doğal idrar söktürücülerden maydonoz ıhlamur gibi yiyeceklerin daha çok tüketilmesi bu rahatsızlığın hafifletilmesinde faydalıdır. 

 

     Multivitaminler ve magnezyum içeren gıdalar  da faydalıdır. Magnezyumdan zengin gıdalar yağlı tohumlar (fındık fıstık susam kuru yemiş) koyu yeşil yapraklı sebzeler vs , vitaminden zengin gıdalar herçeşit sebze ve meyvelerdir.

 

 

 

    Düzenli egzersiz ve spor da ağrıları hafifletir.Yüzme önerilen bir spordur.Düzenli uyku ve poztif ruh halide oldukça önemlidir. 

 

    

 

     Sekonder dismenore tedavisi         

 

     Altta yatan sebebin tedavisine ilaveten kabızlığın önlenmesi ,istirahat sürelerinin artırılması, stresten kaçınılması, kafeinli yiyecekler ve sigara kısıtlaması önerilen yardımcı destek tedavileri arasındadır.