Üriner inkontinans (İdrar kaçırma), sosyal ve hijyenik problemlere yol açan istem dışı idrar kaçırma olarak tanımlanmaktadır. İdrar kaçırma sıklığı ilerleyen yaşla birlikte artmakta ve yaşlılarda sıklığı %50’lere ulaşmaktadır. Toplumumuzda idrar kaçıran yaşlıların önemli bir kısmının bu sorununu hekimine anlatmaktan kaçındığını düşünecek olursak, daha yüksek rakamların görülebilmesi hiçte şaşırtıcı olmaz.
Unutulmaması gereken önemli bir konuda yaşlılarda görülen idrar kaçırma bir bakım merkezine yerleştirme nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Ama yine unutulmaması gereken bir konu da idrar kaçırmanın bilinenin aksine tedavi edilebilir bir geriatrik sendrom olduğudur.
Yaşlanma ile birlikte tüm vücut sistemlerinde olduğu gibi idrar yollarında da bazı değişiklikler meydana gelir. İdrar yolu enfeksiyonu sıklığı artışı, idrar torbası kapasitesi azalması, leğen kemiği içindeki idrar torbası ve rahmi yerinde tutan destek dokularda zayıflama, prostat büyümesi vb nedenler idrar kaçırma riskini artırmaktadır.
YAŞLILARDA İDRAR KAÇIRMA TİPLERİ;
İdrar torbası kas aktivitesinde aşırılık (Sıkışma tipi): En sık karşılaşılan tiptir. Aniden ortaya çıkan aşırı idrar torbası kasılmaları sonucu kişi idrarını tutamaz ve idrarını kaçırır. İdrar kaçırma sonucu, bu hastalarda her an idrar kaçırabilme şüphesi oluşmakta ve sonucunda psikolojik problemler ile karşı karşıya kalınabilmektedir.
Stres nedenli idrar kaçırma: yaşlılarda ikinci sık karşılaşılan idrar kaçırma tipidir. Hastalar karın içi basıncının arttığı durumlarda (öksürme, gülme, ağır kaldırma…vb) idrar kaçırır.
Üretra tıkanıklığı ve İdrar torbası kas aktivitesinde zayıflık (Taşma tipi): idrar torbası idrarla doludur ve idrarı boşaltma görevini yerine getiremez. Hastalar sık aralıklarla idrar çıkma ihtiyacı hissederler. Erkeklerde görülen en sık sebep, prostat büyümesidir. İdrar yapmada zorlanma ve idrar sonrası damla damla idrar gelmesi düşündürebilir.
Fonksiyonel idrar kaçırma: hareket kabiliyeti zayıf olan hastalarda görülür. Hastalar idrar yapma ihtiyaçlarını fark edememekte veya ettikleri halde tuvalete yetişememektedirler.
Karışık tip: idrar kaçırma birden çok nedenle ortaya çıkmaktadır.
Geçici idrar kaçırma durumları: şuur değişiklikleri, idrar yolu enfeksiyonları, psikiyatrik hastalıklar, hareketsizlik, kabızlık ve ilaçlar nedenlidir.
Tedavi
Öncelikli tedavi davranış ve tıbbi tedavilerdir. Bu yaklaşım hastaların büyük çoğunluğunda başarıya ulaşılmaktadır. Çok küçük bir grup cerrahi tedavilere ihtiyaç duyar. Yaşlı bireylerde tedavinin başarısında tanının doğru konması, geçici ve düzeltilebilir nedenlerin ortadan kaldırılması önem taşır. Bu amaçlara ulaşmada bir Geriatri uzmanının yönlendirdiği yaklaşıma ihtiyaç vardır.
Unutmayın ki;
TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR SAĞLIK PROBLEMİ OLAN İDRAR KAÇIRMA,
YAŞLILARIMIZIN KADERİ DEĞİLDİR!!!
