Son zamanlarda çok duyuyoruz, estetik kaplama, lamina, zirkon,zirkonyum diye...
Yüzyıllardır dişhekimliği alanında dişlerin kaplanarak şekillendirilmesi için pek çok malzeme kullanlmıştır. Bunlardan en eski olarak hatırlayabileceğimiz altın kaplamalardır. Aslında altın kaplamalar son derece sağlıklı olmakla beraber ne yazık ki renk uyumu anlamında sorunlu oldukları için günümüzde terk edilmişlerdir. Kaplama malzemesi olarak kullanılan alaşımda altın oldukça sınırlı olsa da, iyi bir antibakteriyel etkiye sahiptir. Bu sebeple 30-40 sene önce yapılmış eski altın kaplamaları çıkardığımızda bile oldukça az çürümüş diş yapısıyla karşılaşıyoruz. Tabii kaplama malzemesini oldukça ince tutabildiğimiz için dişlerde o oranda daha az şekillendiriliyor ve kaplama altında daha fazla sağlam diş dokusu kalıyordu aslında.
Estetik beklentiler arttıkça, doğala yakın renk ve tonlama arayışına gidildikçe, modern dişhekimliği de arayış içine girmiş ve altından sonra önce seramik, diğer deyişle porselen restorasyonlar gündeme gelmiştir.
Yaklaşık 30 yıldır kullanılan porselen kaplamalar yapı itibariyle 4 tabakadan oluşur. En altta dişi saran metal alt yapı, onun üzerinde opak porselen ki bu tabaka metalin yansımasını kesmek için kullanılır. Sonra dentin tabakası ve şaffa mine tabakası.. Bu atabakalar sıra ile laboratuarda metal alt yapı üzerine yığma şeklinde konularak her bir aşamada fırında yaklaşık 900-1100 derece de pişirilir. Bu sayede porselen ara tabakaları ile metale bağlanmış, kaynaşmış olarak ortaya çıkar. Bu tabakaların her biri 0.3-0.5 mm kalınlığında olup, en sn cila tabakasından sonra hasta ağzına uygulanabilir. Son derece estetik olmakla beraber bu sayılan tabakalar ne yazık ki yapılacak kaplamların kalınlığını arttırmakta bu sebeple de dişler üzerinde daha fazla şekillendirme yapılması gerekmektedir. Altın kaplamaların avantajı burada ortaya çıkmaktadır. Malzeme tek tabaka olduğu için dişler az inceltilir ve bu sayede daha koruyucu bir uygulama elde edilmiş olur.
Tabii günümüzde altın kaplamalar renk estetiği anlamında kabul edilemez oldukları için, metal destekli porselen kaplamalara alternatifler yaratılmıştır. Metal destekli uygulamalr özellikle çiğneme basıncı gören arka grup dişlerde hala birinci alternatif olmakla beraber, ön diş gruplarında artık yavaş yavaş metal destekli porselen uygulamalar geride kalmaktadır.
2000 'li yılların başında pres sistemler dediğimiz seramik kalıplarının basınç altında sıkıştırılması ile elde edilen IPS empress, in ceram, hi-ceram gibi sistem uygulamaları ile başlayan yolculuk günümüzde cad-cam cihazları ile şekillendirilen alumina ve zirkonya destekli sistemlere kadar gelişmiştir. Tedavi maliyetlerini bir kenara bırakabilirsek, artık neredeyse tüm ağız çalışmaları metal desteksiz seramik ugulamalar ile yapılabilmektedir. Ama ülkemizde ne yazık ki alım gücünün düşüklüğü, daha doğrusu bu sistemlerin yüksek hasta maliyetleri sebebiyle henüz genellikle ön bögelerde tercih edilmektedir. Ama önümüzdeki yıllar boyunca pekçok vakada metal destekli klasik porselen sistemlerin yerini alacağı kesin gibidir.
Pekçok farklı marka, malzeme, uygulama tekniği olmakla beraber genel olarak metal desteksiz uygulamalar olarakta adlandırabileceğimiz bu sistemlerde , maskelenmesi gereken metal bir alt yapı yansıması olmadığı için hem dişleri daha az şekillendirmek mümkün olabilmekte hem de metalin yansımasını engellemek için kulanılan opak malzemeler aradan çıktığı için daha fazla estetik tabaka kullanma şansımız oluşmaktadır. Bu da daha fazla derinlik ve ışık efekti yaratma, bu sebeple daha doğal ve canlı uygulamalar yapabilme şansını arttırmaktadır.
