Obezite ve zayıf fiziksel özellikler günümüzde gençliği etkileyen yaygın bir sağlık problemidir. Bu faktörler gelecekteki insülin direnci, tip 2 diyabet, kan lipit anormallikleri ve hipertansiyonu da beraberinde getirecektir.
Obezite ve zayıf fiziksel özellikler kötü beslenme alışkanlıkları ve minimum düzeyde fiziksel aktivite içeren inaktif yaşam şartlarının arttığı bir yaşam biçiminden kaynaklanmaktadır.
Çocukluk çağında obezite ile savaşmanın da en etkili yöntemi günümüzde okul ortamında yapılabilecek çeşitli stratejik değişimlerdir.
Okul ortamındaki kişilerle iyi bir işbirliği yaparak, fiziksel aktivite, gıda seçimleri, çocukların da bu değişime katılmalarını sağlayacak motivasyon sağlanmalıdır.
Yapılan araştırmalar göstermiştir ki obezite; insülin direnci, tip 2 diyabet ve kalp-damar hastalıkları gibi rahatsızlıkların görülme oranını arttırmaktadır. Yetişkin bireylerde yapılan çalışmalara göre düzenli yapılan ağırlık egzersizlerinin kardiyovasküler hastalıkları ve ölüm oranını azalttığı görülmüştür.
Aynı zamanda yapılan egzersizler vücuttaki yağ oranını azalttığı için buna bağlı olarak insülin direnci problemlerinin de azaldığı görülmüştür. Yetişkinlerde yapılan egzersiz yağ oranını ve kiloyu etkileyerek insülin direncine etki ederken, bu durum çocuklarda kiloyu kontrolü sağlamak için yetişkinlerdeki gibi yediklerini sınırlandırmaktan geçmiyor. Çocuklarda insülin direnci problemini ortadan kaldırmak için fiziksel aktivite düzeyinin arttılmasının yeterli olduğu görülmüştür.
Çocuklarda aktivite düzeyini arttırarak obeziteyle mücadele etmek için ev dışında okul yaşamlarında da belirli düzenlemeler olması gerekmektedir.
Haftada 30 dakikanın üzerinde fiziksel aktivite yaptırmak ve beden eğitimi derslerinde çocuklara yapabilecekleri egzersizleri tanıtarak aktif hayatı, yaşam tarzları olarak benimsetmek gerekmektedir. Çocuklarda obeziteyle mücadelede en başarılı programlar bu değişiklikleri aile veya okul ortamında yaşam tarzlarına dahil etmeyi gerektirir.
Journal of Sports Medicine’da 2017 yayınlanan bir çalışmaya göre yüksek yoğunluklu aralıklı yapılan egzersizler, orta yoğunluklu aralıklı yapılan egzersizlere göre kardiyometabolik değerleri olumlu olarak daha fazla arttırmıştır. Çocuklarda planlanan yüksek yoğunluklu aralıklı egzersizler (VİT) rekabetçi egzersizleri ve günlük yaşama uyarlanabilecek yüksek şiddetli spor aktivitelerini içermektedir. Yaşam tarzına uyarlanabilecek aktiviteler koşu, yürüyüş, bisiklet sürme, kayak gibi fiziksel egzersizleri kapsamaktadır. Rekabet içeren egzersizler ise kickboks, basketbol, futbol gibi karşılıklı yapılabilecek yüksek şiddetli egzersizlerden oluşmaktadır. Bu egzersizleri planlarken iyi bir ısınma periyodu da eklenmelidir.
Genel olarak bu aktiviteler toplamda 45 dakikayı içermelidir. Bu şekilde planlanarak yapılan bir çalışma Archices of Pediatrics and Adolescent Medicine’da yayınlanmıştır. Egzersizlerin sıklığı 5 hafta boyunca haftada2 gündür, aynı zamanda da çocukların sağlıklı gıdaları yeterli ölçüde alacakları bir beslenme programı da oluşturulmuştur.
Çalışmanın sonucuna bakarak yüksek şiddetli aralıklı fiziksel egzersiz programı uygulanan çocuklarda vücut kitle indeksi, aktiviteye bağlı fiziksel uygunluk, açlık insülin düzeylerindeki değişiklik, kardiyovasküler problemlerdeki değişiklik, kilo kaybı ve vücuttaki yağ oranı gibi yapılan ölçümler daha olumlu sonuçlar vermiştir.
Çocuklarımız obez bireyler olmaması ya da obeziteyle savaşta daha başarılı olmaları için fiziksel aktivite düzeylerinin arttırılması gerektiği yapılan çalışmalarda kanıtlanmıştır. Obezitenin kontrol altına alınmaması ilerde oluşacak kalp-damar hastalıkları veya tip 2 diyabet olasılığını arttırırken; ölüm oranını da arttırmaya devam edecektir. Sağlıklı günler dilerim….
