Merdiven inip çıkarken, kısa süreli bir yolculuktan sonra arabadan inerken ve yokuş aşağı yürürken yaşanan diz önü ağrıları, sıklıkla diz kapağından kaynaklanan problemleri işaret edebiliyor.
Diz önü ağrısı her yaşta görülebiliyor
Dizlere aşırı yük binmesi sonucu diz kapağının kıkırdağı zaman içinde yumuşamakta ve kıkırdak altındaki sinir uçları biraz daha belirginleşip, diz önü ağrısını oluşturmaktadır. Her yaşta görülebilen diz önü ağrısında uzun süre oturduktan sonra özellikle atılan ilk adım ağrılı oluyorsa, kişi oturduğu yerden kalkmakta zorlanıyorsa veya dizlerini hareket ettirdiğinde sesler geliyorsa dikkatli olunmalıdır. Ayrıca herhangi bir ağrı olmaksızın da diz kapağı dejenerasyonunun gelişebileceği, ağrının daha geç oluşabileceği bilinmelidir.
Uzun süre dizler bükülü oturulmamalı
Yokuş aşağı yürürken ya da merdivenden inerken dizin ön tarafı, diz kapağı ile uyluk kemiği birbirine çok fazla yaklaştığı için bu süreçte bir dengesizlik varsa ağrı oluşur. Diz bükülü bir şekilde uzun süre oturmak da diz kapağına basınç oluşturacağı için harekete geçildiğinde kişi ağrı duyar. Çömelerek ya da diz üstünde çalışan kişilerde sıklıkla görülmektedir. Burada da ilk sırayı ev hanımları almaktadır. Bu ağrının sebebi diz kapağının yapısal bozukluğu, dizin üst kısmındaki uyluk kasları veya alttaki tendon, diz kapağının orta hatta tutan bağlardan ya da yakın zamanda geçirilmiş basit bir travmadan kaynaklanıyor olabilir. Basıncın diz kapağına farklı gelmesi ve erken kıkırdak yumuşaması olduğunda “kondromalazi” gelişir, bu da dejenerasyona sebep olur.
Sert zeminde koşulmamalı, alçak taburede oturulmamalı
Alçak taburede oturmak diz kapağına aşırı yük bindirmektedir. Normalde sorun olmazken, bağda gerginlik, kasta güçsüzlük veya diz kapağı doğuştan birazcık yüksekte olan kişilerde yani diz kapağının orta hatta sabitleyemeyen kişilerde sorun yaratmaktadır. Ayrıca sert zeminlerde ya da asfaltta sportif amaçlı yürüyüşlerde diz kapağına fazla yük binmektedir. Mümkünse yürüyüş için uygun zemin bulunmalı, yürüme parkurları, orman arazisi ya da ya da yürüyüşe uygun esneyen zeminler tercih edilmelidir.
Hayatı kolaylaştırmak sizin elinizde
Diz önü ağrısını engellemek çoğunlukla kişinin kendi elindedir. İlaç, ameliyat ya da fizik tedaviden önce yaşam tarzı değiştirilmelidir. Bu nedenle;
· Alaturka tuvalet yerine alafranga tuvalet kullanmalıdır.
· Yerde yemek yememeli, masaya oturulmalıdır.
· Bacağını bükerek kalça altına alma gibi oturma alışkanlıklarından uzak durmalıdır.
· Özellikle merdiven inerken mümkünse asansör tercih edilmelidir.
· Mümkün olduğu kadar yokuş yerine düz yollar tercih edilmelidir.
Diz önü ağrısında son seçenek cerrahi müdahale
Hastalar uzun zamandır rahatsız edici veya şişliğin de eşlik ettiği şiddetli diz ağrısı ile doktora başvurmaktadır. Diz önü ağrısında öncelikle doğru tanı çok önemlidir. Diz kapağı hekim tarafından değerlendirilir ve değişik açılardan çekilen röntgenlerle diz kapağının hareketleri gözlenir. Kıkırdağın hasarlandığı düşünülen hastalarda daha sonraki süreçte MR istenir Şiddetli ağrı ve şişlik ile başvuran hastada tedaviye başlangıç aşamasında hastanın konforunu artırmak için inflamasyonu baskılayıcı ilaç verilir. İnflamasyon baskılandıktan sonra fizik tedavi süreci başlar. Özellikle kas dengesizliği veya kas gücü dengesizliği söz konusuysa fizik tedavi çok önemlidir. Diz kapağının çok fazla yana doğru hareketlendiği görülürse hastalara diz kapağının hareketlerini kontrol eden dizlikler verilir. Eğer tüm bunlardan istenilen sonuç alınmazsa cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Diz kapağı dışa doğru yer değiştirmeye meyilli ise…
Özellikle diz kapağının bağlarının dengesizliği belirginse artroskopik gevşetme denen cerrahi işlem uygulanır, yaklaşık yarım saat sürmektedir. Gergin olan dıştaki bağlar cerrahi olarak gevşetilir. Diz kapağının yerleşim yerini değiştirmeye yönelik ameliyat ise genelde diz kapağı dışa doğru çıkmaya başlayan şiddetli ağrısı ve kıkırdak hasarı olan kişilerde tercih edilir. İyileşme süreci hastadan hastaya değişiklik gösterir. Bazı hastalara kısıtlama getirilip, dış cihazlarla bir süre bacak sabitlenebilir.
