~~ STRES KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER VE NELER BİLİYORSUNUZ ? DEVAMI
'Psikoterapi Sürecinin önemli boyutlarından biri ' Stres sürecinde sağlıklı ve organizmayı dış tehlikelere karşı, koruyucu yöntemlerle çaba göstermek olmalıdır. Organizmayı koruma gücünü kaybemiş yada yeterli mücadele gücünden yoksun bireylerde; strese bir çok psikosomatik rahatsızlıkların da eşlik etmesi kaçınılmaz hale gelecektir.' stresin verdiği olumsuz etkileri ortadan kaldırarak, bireye zarar verici, benliğine tahribata uğratıcı aşamaya gelmemesi ve stresin yol açtığı bir çok Psikolojik ve Psikosomatik rahatsızlıkları ortaya çıkmasını önleyici tedbirleri önceden almak, ilk yapılacak davranış biçimi olmalıdır. Strese yol açan koşulları bilinçli şekilde tanıyarak, ortadan kaldırmak için gerekli düzenlemeleri yapmak, stres eğilimini asgariye indirmenin bir yoludur. ' Ben son günlerde yada aylarda ne gibi sıkıntı ve üzüntü verici durumlarla yada beni zorlayan, olumsuz etkileyen üstesinden gelemediğim, çözemediğim çözmekte zorlandığım ve düşünmekten kendimialamadığım olumsuz düşüncelerle yada sorunlarla karşılaştım. Bu olumsuz olaylar ve sorunlardan ne kadarını çözdüm, hangilerini çözemedim. Çözemedimse, elimden geleni yaptım mı? ve daha neler yapabilirim? vb.' soruları kendinize yöneltiniz. Sizi aşan yada çözmek istemenize rağmen çözemediğiniz sorunlarla daha fazla boğuşmanın,düşünmenin ve kedinizi üzmenizin bir yararı olmayacağını, elinizden gelen tüm çabayı göstediğiniz, tüm bunlara rağmen, hala etkisi altında kalmanın, kendinize zarar verekten ve yıpratmaktan başka işe yaramayacağını ve yapabileceğiiz bir şey kalmadığı vb durumları akılcı ve mantıklı bir şekilde düşünerek; bu sorunların ve durumların ve düşüncelerin olumsuz etkilerini üzerinizden ve düşüncelerinizden atmak için çaba gösterip, olumlu düşücelere odaklanıp, enerji hrcayınız.
Bireylerde ki stresin şiddeti artığı ve süreci uzadığı oranda, bireyin mücadele etme gücü azalır. Ortada endişe edilir, sorun haline gelmemiş, küçük ve etkisiz şeyleri büyüterek, etkili hale getirerek zararlı çıkacak biri var ise siz olduğunuzu unutmayınız. Düşüncelerimizde yoğunlaşan ve sürekli yaşamımızı olumsuz etkileyen zorlanma ve güçlüklerde olşan stres, süreç içinde, organimanın ve bağışıklık sistemlerinin dayanma gücü ve direnci zayıflatır, Bu olumsuz durumla orantılı STRES psikosomatik rahatsızlıkları tetikler eşlik emesi sonucu bir çok psikolojik kökenli rahatsızlıkların ortaya çıkması kaçınılmaz bir hal alır. Stres durumu, bu aşamalara gelindiğinde çok dikkatli olunmalıdır.
Asıl olan bu noktalara gelmeden stresi tanımamız, olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için çözüm üretmemiz,kendimizi telkin etmemiz, stressin olmsuz etkilerinden korunarak, saf dışı etmemiz gerekmektedir. Tüm bulara rağmen üstesinden gelemiyorsak, derhal ve acilen stresden benliimizi koruyucu psikolojik yardım, destek almalıyız. Uzmanın öerisiyle gerekiyorsa terapi alınması; en akılcı bir yol olmalıdır.
Çünkü, bu aşamada ki sorunlar, bireyden bireye; stres yaşanan olaydan, olaya; bireyin direnç ve dayanıklılık durumuna vb. koşullara, zellikle kişilik yapısına göre değişkenlik arz eder. Strese kişinin savunma gücünün ve direncinin zayıflamaya başladığı ve bağışıklık sistemlerinin yetersiz olduğu koşullarda,yakalanmk daha kolay olmaktadır. Sonuçta, aynı koşulların devamı halinde bir çok psikosomatik rahatsızlıklara yatkın olacağıi süreçlerdir. Stresin gücünü en çok hissettirdiği ve bireyin bu aşamadan sonra mücadele edecek gücünün kalmadığı aşamalardır. Daha doğrusu insanın kendini en çaresiz hissettiği ve kesinlikle destek, yardım alması gereken boyutta sorunları olduğu konusunda sinyaller, mesajlar bağışık sistemi vermekte, daha ileri boyutta stres bağlı bir çok psikosomatik rahtsızlıkların ortaya çıkmasının yaklaştığı ve süreç içinde yaşanılmasının kaçınılmaz olduğu mesajlarıdır. Bu mesalar....
Danışanın bu aşamada tek yapacağı şey, mutlaka ve acilen Psikolojik destek terapi yardımı alınması konusunda, harekete geçmek olalıdır. 'organizma gerekli tehlikeye dikkat çekmiştir.' Gerekli terapi desteğinin alınmaması halinde ve uzun dönemli etkilemelerde Stres Kronikleşir.Psikosomatik hastalıklar ortaya çıkar.Yapılacak ilaçlı tedaviler yetersiz kalabilir.
Bireyin, bu aşamadan sonra Ankisiyete, Depresyon Panik Ataka eğilimi artar. Sonuç olarak, daha önce sevdiği ve zevk aldığı durumlardan ve olaylardan zevk almamaya başlar.Kısacası yaşamdan haz ve zevk almamak,yaşamın çekici gelmemesi, yaptığı iş yada eylemlerden haz almaması, dış dünyadan yavaş yavaş uzaklaşarak, uzak çevresinden başlayarak, süreç içinde yakın çevresi ile bağlarını koparrnası, kısacası dış çevreden ve insanlarla iletişimini ve ilişkilerini kopararak, kendini tamamen dış dünyadan soyutlaması ile sonuçlanabilir. Bireyin kişilik özellikleri, zekası, içinde bulunduğu ve geçmişteki yaşam koşulları, stresle başa çıkmasında büyük rol oynar.
Ayrıca strese dayanıklı olmak yada olmamak kişiden kişiye değişir. Bireyler, günümüzde tüm bu çabalarına rağmen 'PSİKOLOJİK DESTEK' almak istememektedirler. Daha doğrusu bedenimizin her hangi bir organında rahatsızlık oluştuğunda; çok kolaylıkla ilgili hekime yada uzmana görünürken, psikolojik sorunundan dolayı Psikolojik Destek yada Yardım almak için pek duyarlı davranmamaktadırlar.
' Yıllardan beri çevre baskısı faktörü egemen olarak, yanlış algılanan bu durum; 'Psikolog/Psikolojik Danışman yada Psikiyarist yardımı alan herkes Ruh Hastası, Deli, Sapıtmış, Kafayı Yemiş vb. yakıştırmaların çevrece yapılmasıdır.
Oysa, bu tür sorunlar, her insanın normal karşılaştığı sorunlardır. Normal karşılanmalıdır. Her bireyin başına gelebilir. 'STRES, ANKİSİYETE, DEPRESYON NEVROZ her normal bireyde ortaya çıkacağı gibi bazen de Normalden Sapmalar şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Birey çevresel baskıların etkisinde kalmadan, psikolojik sağlığını düşünerek, sağlığı gerek psikolojik, gerekse psikosomatik sorunlara yol açmadan,acilen bir uzmandan yardım almasında; yarar bulunmaktadır.
UZUN BİR YAŞAM SÜRMENİZ ELİNİZDE...
Stres konusunda açıklamalarımdan da anlaşılacağı gibi Dışa Dönük ve Sosyal Kişilik yapısına sahip, bireyler Stres Eğilimine yatkın olmaktan çok Strese Dayanıklı olmaktadırlar. Çünkü sorunları çözümsüz kaldığında, elimden gelen herşeyi yaptım. Ancak olaylar beni aşıyor. Kendimi boş yere yıpratmamın alemi yok vb. kendilerini telkin yöntemleri kullanırlar. Stresin olumsuz etkilerinden korunmak için günlük aktivitelerle 'gezi,alışveriş, komedi türü filim,tiyatro' ve diğer insanlarla paylaşarak deşarj olabilmektedirler. Aynı şekilde Spor ve Stres Egzersizleri, yoga,yüzme,yürüyüş vb.yapan bireylerde Strese karşı daha dayanaklı olmaktadırlar. Tüm bunların sınucu Strese Eğilimli olan insanlardan daha uzun süre yaşamaktadırlar. Hele hele Psikolog, Psikiyatr, Psikolojik Danışman vb. uzmanlardan bilinçli şekilde yardım alan 'PSİKOLOJİK DESTEK, TERAPİ' bireyler Psikolojik Rahatsızlıklarla MÜCADELE ETMEYİ öğrendiklerinde, psikolojik sorunlar yaşamayacakları için buna bağlı PSİKOSOMATİK RAHATSIZLIKLAR yakalanma riski azalacak; daha uzun süreler yaşayacaklardır.
Günümüzde yine çevre yada Mahalle Baskısı daha baskın çıkarak;çevresindeki kişilerin dolduruşlarından ve görüşlerinden etkilenmek, medyum, şeyh vb. kişlerde çare arama yada türbe ziyareti, muska yazdırma, bez bağlama vb. bilim dışı ve tedavi sağlamayan, kişi ve yerlerden şifa umulmaktadır.
Bazen de manevi inançlara yada dine sığınılmaktadır. 'Bu ibadet yaa bir telkin yöntemi olabilir. Ancak rahatsızlığımızı tedavi edici faktörler değildir' 'Ülkemizde bu kesimler Psikolog' dan yardım almaya sıcak bakmazken, uzman olmayan kişilerden yada kendilerine hiç bir yarar getirmeyecek cansız nesnelerden çare ve yarar beklerler. Ülkemiz açısından bu düşündürücüdür.... Normalde, ülkemizdeki her sağlık kurumu yada devlet hastanesinde; görevli uzmanlardan gerekli desteği almaları hem kolay,hem de daha bilimsel olduğu için Psikolojik Sağlığımız için bu özveri kendimiz için yapılmalıdır.'
Günümüzde yapılan bilimsel araştırma ve çalışmalar sonucu, Stresi ortadan kaldırıcı üç yöntem bulunmaktadır.
İlaçlı Tedavi ve Psikoterapi,
Psikoterapi ve Psikolojik Danışma ,
Çeşitli Gevşeme Teknik ve Yöntemleri, günümüzde etkili olmaktadır.
DENEYİMLERİME DAYANARAK, en etkili yöntem Psikoterapi /Psikolojik Danışma yöntemidir. Stresi tanıma, Stres Kaynaklarını Belirleme,
Stresle Başa Çıkma, Stresin Üstesinden Gelme, Strese Dayanıklılık Kazanma, Kişisel ve psikolojik yapımızı denetim altına almak vb. konular da gerekli bilinçlenme kazandırılarak, yeni alışkanlıklar kazandırılan danışanlar, terapi süreci sonunda; 'STRES' durumlarını kendi kontrolleri altına alabilmektedirler. Bazen de 'Gevşeme Teknikleri' de terapi süreci ile paralel yürütülmektedir.
Not: Uyguladığınız Stres TESTİ sonuçları bir kaç gün yada hafta sonra uygulandığında, Diğer Psikolojik testler gibi aynı sonuçları alamayabilirsiniz. Bireylerin Kişilik Özellikleri dışında, günlük yaşam biçimlerinde, alışkanlıklarında ve sosyal yaşam biçimlerinde vb. olumlu değişiklikler...... Strese Dayanıklılık ve Stres ile Başa Çıkma DURUMLARINDA DEĞİŞİKLİK oluşturabilmektedir. Dolayısıyle, bir hafta yda bir ay sonra bir süreçte, testten aynı verileri yada sonuçları alamayabilirsiniz. Kısacası birey yukarda sayılan stresi tetikleyen faktörler ve olaylarla yüz yüze kalması oranında, Stres daha yoğun yaşanacağından yada Stresi hafifleten, tam olmasada kısman stresi ortadan kaldıran koşullar bireye uygun düzenlenmiş 'Terapi yada psikolojik yardım almış olabilir' 'Yaşanan, Stres Koşulları oranında Stres yaşanabilir.' Stres Testin' deki sonuçlar değişebilecektir. ' Bir önce uyguladığınız testte puanlar yüksek yada düşük olurken, bir kaç ay,yıl sonra uygulanığında aynı sonuçları vermeyebileceği gibi tersi yada düükken, yüksek veya yüksekken, düşük sonuçlar verebilir.' Bireyin,stres yaratıcı koşullarla daha az karşılaşması sonucu daha az sters yaşayacaktır. Yaptığınız değerlendirmelerde, acaba ben yanlış mı değerlendiriyorum. 'Testör yada bireyden kaynaklı faktörler dışında' Şeklinde bir sonuça varmamanız için bu açıklamayı yapmak durumunda kaldım.En doğrusu uyguladığınız test sonuçlarını, her soru maddesinin ve tüm testin toplam puanını bir uzmana göndererek Strese Eğilimli yada Strese Dayanıklı OLUP,OLMADIĞINIZI ve Psikolojik Desteğe ihtiyacınız olup,olmadığını uzmandan öğrenmenizde yarar vardır.
NOT: Stres konusunda 1998 yılında kaleme aldığım ilk makalemdir. Sayfamda iki bölüm şeklinde okuyucularıma bilgi vermek amacı ile düzenlenmiştir.
SAĞLIKLI BİR YAŞAM SÜRMEK ELİNİZDE, AŞAMA AŞAMA PSİKOLOJİK RAHATSIZLIKLARA YOL AÇMAKLA KALMAYAN; BERABERİNDE
BİR ÇOK SAĞLIK VE ORGANLARIMIZDA İŞLEVSEL BOZUKLUKLARA YOL AÇAN, ÇAĞIMIZIN HASTALIĞI ADINI VERDİĞİM STRES KONUSUNDA:
"YAŞAMIMIZI UZATMAK İÇİN STRES, STRESDEN UZAK DURMAK VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ ADLI DÖRT MAKALEMİ OKUMANIZI ÖNERİRİM.
SAYGILARIMLA... PSİKOLOG/ PSİKOLOJİK DANIŞMAN: HALİL TÜRKMEN
