1. HİPOTİROİDİ NEDİR VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hipotiroidi, doku düzeyinde tiroid hormonu yetersizliği veya nadiren etkisizliği sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
- Primer hipotiroidi: Tiroid bezi yetersizliğinden kaynaklanan nedenlere bağlı
- Sekonder hipotiroidi: TSH yetersizliğine bağlı hipotiroidi
- Tersiyer hipotiroidi: TRH yetersizliğne bağlı hipotiroidi
Hipotiroidi belirtileri: halsizlik, yorgunluk, kilo alma, unutkanlık, konsantrasyon zorluğu, , cilt kuruluğu, saçlarda dökülme, üşüme, kabızlık, seste kalınlaşma, düzensiz ve yoğun adet kanamaları, kısırlık, kas sertliği, kas ağrıları, depresyon, demans görülebilir.
2. HİPERTİROİDİ/TİROTOKSİKOZ NEDİR VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tirotoksikoz: kaynağı ne olursa olsun, tiroid hormon fazlalığını ifade eden genel bir terimdir.
Hipertiroidi: tiroid bezinden hormon yapımının artmasından kaynaklanan tiroid hormon fazlalığını ifade eder.
Hipertiroidi belirtileri: halsizlik, sinirlilik, çarpıntı, kilo kaybı, nefes darlığı, sicağa tahammülsüzlük, iştah artışı, oligomenore, terleme, diyare, göz belirtileri.
3. GEBELİKTE TİROİD FONKSİYON TESTLERİNDE HEDEF NEDİR VE NE ZAMAN TEDAVİ EDİLMELİDİR?
TEMD (Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği) önerisi
1. trimester: TSH 0.1mIU/L-2.5mIU/L arasında olmalı
2. trimester: TSH 0.2mIU/L-3mIU/L arasında olmalı
3. trimester: TSH 0.3mIU/L-3mIU/L arasında olmalı
Gebelikte hipotiroidi görülmesinin en önemli sebebi iyot yeterli bölgelerde otoimmün tiroid hastalığıdır. İyot eksikliği olan bölgelerde ise iyot eksikliğidir.
4. TİROİDİTLER KAÇA AYRILIR?
- Kronik otoimmün tiroidit
-Ağrılı tiroidit
1. subakut granülomatöz tiroidit
2. infeksiyöz tiroidit
3. radyasyon tiroiditi
4. travmaya bağlı tiroidit
-Ağrısız tiroidit
1. subakut lenfositik tiroidit (sessiz tiroidit)
2. postpartum tiroidit
3. ilaca bağlı tiroidit (interferon, interlökin-6, amiodaron)
4. fibröz tiroidit (Riedl struma)
5. HASHİMOTO TİROİDİTİ NEDİR VE HANGİ HASTALIKLARLA BİRLİKTE GÖRÜLÜR?
Hashimoto tiroiditi, tiroid bezinin kronik otoimmün destrüktif inflamasyon ile seyreden hastalığıdır. Tüm toplumlarda çok sık görülür. Tiroid bezinde genişleme ile başlar, hipotiroidi ile sonuçlanır. Genellikle asemptomatiktir.
HASHİMOTO TİROİDİTİ; Addison hastalığı, tip 1 diyabet, hipogonadizm, hipoparatiroidi, pernisiyöz anemi ile birlikte "tip 2 otoimmün poliglandüler sendromun" bir komponenti olarak izlenebilir.
6. HASHİMOTO HASTALIĞINDAN ŞÜPHELENİLECEK DURUMLAR HANGİLERİDİR?
1. Diğer nedenlere bağlanamayan hipotiroidi
2.Tiroid disfonksiyonu/guatr olmadan anti-TPO veya anti-Tg pozitifliği
3. Tiroid lenfoma şüphesi olan vakalar
4.Ultrasonografik incelemede hipoekoik, heterojen görünüm
7. GEBELİKTE TİROİD HASTALIĞI İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
1. Ailede veya kendisinde tiroid hastalığı anamnezi (hipertiroidi veya hipotiroidi, postpartum tiroidit)
2. Daha önce tiroid ameliyatı geçirmiş olmak
3. Tip 1 diyabet veya diğer otoimmün hastalıkların mevcudiyeti
4. Tiroid hastalığı düşündüren klinik bulgular varlığı, guatr
5. Daha önceden tiroid otoantikorların varlığı
6. Anemi, kolesterol yüksekliği, hiponatremi
7. Baş, boyun radyoterapisi almış kadınlar
8. İnfertilite tedavisi görmüş kadınlar
9. Daha önce düşük veya ölüdoğum hikayesi olanlar
8. TİROİD NODÜLLERİNE YAKLAŞIM NASIL OLUR?
Tiroid nodüllerinin takibi değerlendirilmesinde şüpheli sonografik özellikleri olan, tekrarlayana biyopsilerde yetersiz materyal tesbit edilen, uzun süreli takibi planlanan nodüllerde kalsitonin düzeyi bir kez ölçülmelidir (tiroid medüller kanseri açısından)
Tiroid USG: Genel toplum taraması için önerilen bir test değildir. Muayenede tiroidde anormallik saptanan her hastaya ultrasonografik inceleme yapılmalıdır. Ayrıca palpasyon normal olsa bile tiroid malignitesi riski olan veya boyunda lenfadenopati saptanan her bireye de ultrasonografik değerlendirme yapılmalıdır.
Tiroid USG raporunda; nodüllerin yerleşim, şekil, boyut, sınırlar, içerik, ekojenik yapı ve kanlanma özellikleri değerlendirilmelidir. Nodüllerin malign olma ihtimalini arttıran ultrasonografik bulguları şunlardır: hipoekojenik yapı, düzensiz sınırlar, mikrokalsifikasyonlar v.b.
9. HANGİ TİROİD NODÜLLERİNE BİYOPSİ YAPILMALIDIR?
-Solid:hipoekoik 10mm üzerinde ise, veya 5mm üzerinde risk grubunda hasta veya şüpheli ultrasonografik bulguları olan
-İzo-hipoekoik: 1-1.5cm arasında olanlar
-Karışık veya süngerimsi:1.5-2cm arasında olanlar
-Saf kistik: biyopsi gerekmez, büyükse boşaltılmalıdır.
-Multinodüler: en büyük nodül ve ultrasonografik olarak şüpheli diğer nodüller
