Sistit, idrar kesesi (mesane)’ nin enfeksiyonudur. Genellikle bir enfeksiyon ajanının idrarda çoğalıp mesane duvarını enfekte etmesi sonucu görülür. idrar yollarının en sık görülen hastalığıdır. Zamanında tedavi edilmezse enfeksiyon yayılabilir ve böbrekleri de etkileyerek pyelonefrite yol açabilir. Böbreklerde kalıcı hasarlar oluşturabilir.
NASIL TANINIR ?
Hastalarda çok sık idrara çıkma (pollaküri), idrar yaparken yanma (dizüri) ve sızı (strangüri) acil idrar yapma isteği (urgency), geceleri idrara kalkma (noktüri) vardır. Bazen sızı idrar yaptıktan sonra olur ve birkaç damla kan görülebilir. İdrar kanlı (hematüri) da olabilir. Hastalar genellikle idrarlarının bulanık ve kötü koktuğunu söylerler. Gene birçok hastanın ağrılı cinsel ilişki (disparonea) şikayeti vardır. Karında hassasiyet ve hatta küçük çocuklarda karın ağrısı, bulantı ve kusma da tabloya eşlik edebilir. ATEŞ genellikle YOKTUR.
Sistitin bu klinik belirtileri neredeyse tipiktir ve deneyimli bir ürolog hastanın şikayetlerinden sistit tanısını düşünür.
Sistitte görülen bu belirtiler ayrıca mikrobik olmayan sistitlerde (non bakteriyel sistit) mesane tümörlerinde, mesane ve üreter taşlarında, vulvovajinit denilen kadın dış genital organ iltahaplarında ve erkeklerde ayrıca prostatit ve BPH (iyi huylu prostat büyümesi)’da da görülebilir. Bu nedenle mutlaka dikkatli bir AYIRICI TANI yapılmalıdır.
Tanı için genellikle idrar ve kan tahlilleri, ultrasonografi ve direkt röntgen filmi yeterli olur. Kronik olgularda yukarıdakilere ilaveten damardan ilaç verilerek yapılan röntgen filmleri (ürografi) veya sistoskopik (üretra ve mesanenin gözlenmesi) tetkikler yapılabilir.
İdrarda bol miktarda
lokosit görülmekte (Sistit)
NEDEN SİSTİT KADINLARDA ERKEKLERE GÖRE DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR?
Kadınların idrar kanalları erkeklere oranla oldukça kısadır. Sistiti oluşturan mikrobik ajanlar koli basilleri (Echerchia Coli) genellikle apış arasında bulunurlar ve kadınlarda kolaylıkla kısa idrar kanalından mesaneye ulaşırlar. Cinsel ilişki de bu bulaşmaya katkı sağlar.
NEDEN BAZI KADINLAR SIK SIK SİSTİT GEÇİRİR?
Sistit için bazı risk faktörleri vardır. Bu faktörlere sahip kadınlar sistite yatkındırlar.
Genital hijyenin iyi olmaması, genital pH’nın 4.5 dan fazla olması, vajinal enfeksiyonlar, gebelikten korunmak için diafram kullanmak, hamilelik, şeker hastalığı olması, kabızlık (konstipasyon), sıkı ve sentetik iç çamaşırı giymek, menopoz ve idrar yapmayı erteleme sistit için risk faktörleridir.
SİSTİTTEN KORUNMA YOLLARI
Sistitten korunmak veya en azından sistit ataklarını seyretmek için;
Günde en az 1.5-2 lt sıvı almalısınız. Böylece varsa bakterileri mesanenizden uzaklaştırır veya üremesine engel olabilirsiniz.
İdrarınız geldiğinde bekletmemeli hemen tuvalete gitmeli ve temizliğinizi önden arkaya doğru yapmalısınız.
Özellikle sık sistite yakalanan bir kişi iseniz küvet kullanmamalı duş yapmalısınız.
İlişki öncesi ve sonrası genital bölgenizi mutlaka yıkamalı, ilişki sonrasında hemen idrar yapmalısınız.
Haftada 1 defa genital bölge temizliği için asiditesi ayarlanmış özel şampuanlarla vajinal temizliğinizi yapmalısınız.
Sıkı, dar pantolonlar ve sentetik iç çamaşırları yerine pamuklu çamaşır ve etek giymelisiniz.
SİSTİT BULGULARINDA DOKTORA GİTMELİ MİSİNİZ?
Sistit bulgularınız varsa hemen tavsiye edilen koruyucu önleyici tedbirleri almalısınız. Ancak bunları yapmanıza rağmen 24 saat sonra şikayetlerinizde bir düzelme olmuyorsa sistitin ilerlemesi, böbreklerinize zarar verme ve kronikleşme tehlikeleri taşıyacağından vakit geçirmeden mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Hamile iseniz hiç beklemeden doktorunuza gitmelisiniz.
Ayrıca idrarınızda kan varsa, idrarınız bulanık kokulu ise, veya ateş yükselmesi, belinizde ve alt karın bölgenizde ağrı şikayetiniz varsa doktorunuza başvurmalısınız.
SİSTİTLERDE TEDAVİ
Sistitlerin tedavisinde her zaman antibiyotik gerekmese de genellikle antibiyotikler ile tedavi edilir. Sistit çok sık tekrarlamışsa veya kronik sistit varsa tedaviye başlamadan önce idrar kültürü ve antibiyogram için temiz koşullarda idrar alınır ve kültür sonucunda üreyen bakteri ve etkili antibiyotik tespit edilinceye kadar antibiyotik kullanılır, kültür sonucunda kullanılan antibiyotik etkisiz ise etkili antibiyotik ile degistirilir. İlaveten antikolinerjikler, sıcak oturma banyoları, üriner analjezikler tedaviye ilave edilebilir.
