Çocukluk çağı ishallerinin en önemli etkenini oluşturan rotavirüs enfeksiyonları bebeklerde ağır seyretmesi ve çoğu kez hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerektiğinden günümüzde önemini korumaktadır.
Rotavirüs enfeksiyonlarından korunmada aşılar önemlidir. Bütün rotavirüs aşıları doğal enfeksiyonda oluşan bağırsak immünitesini geliştiren ve ağız yolundan kullanılan canlı aşılardır.
Ülkemizde uygulanan iki aşı mevcuttur. Bu aşılardan ilki Pentavalan insan-sığır reassortan rotavirüs aşısı, diğeri monovalan attenüe insan rotavirüs aşısıdır.
Rotavirüs aşılarının uygulamaya girmesi ile birlikte ciddi ishal vakalarda azalmanın görüldüğü gözlenmektedir. Ülkemizde bu konuda kapsamlı çalışmalar yapılmadığı için kesin bir veri vermek mümkün değildir. Aşıların ilk dozunun 6-12 haftalıkken başlanması ve en geç 32 haftada tamamlanması gerekmektedir.
Rotavirüs aşıları beklentilerimize tam olarak cevap vermemektedir.
-Rotavirüs aşısının bağışıklık süresi ve bağışıklılık oranı hakkında yeterli bilgiler mevcut değildir. Yapılan çalışmalarda antikor cevabının (%66-75) arasında değiştiği görülmektedir. Oluşan bu antikor yanıtının ne kadar süreyle devam ettiği bilinmemektedir. Aşılanmış çocukların enfeksiyonla tekrar karşılaşma durumunda enfeksiyonun hafif seyretmesi sevindiricidir.
-Diğer bir sorun aşıların tüm serotipleri kapsamamasıdır. Rotavirüsün en sık görülen serotiplerinin prevalansı yıldan yıla ve bir bölgeden diğer bölgelere göre değişmekte olması önemlidir. Bu durumda tüm serotipleri içeren aşının uygulanması en akılcı yaklaşım olarak görülebilirse de henüz tüm serotipleri içeren aşılar geliştirilememiştir. Ülkemizde ruhsatlandırılmış aşılardan birisi monovalan diğeri pentavalan aşılardır.
-Rotavirüs aşıları sadece belirli zaman aralığında uygulanabilmektedir. İlk dozun 6-12 haftada uygulanması ve en geç aşı takviminin 32 haftada bitirilmesi gerekliliği, bu takvimi kaçıran çocuklar için üzücü olmaktadır. Beklentiler her yaş grubunda etkili aşıların uygulamaya girmesidir.
-Son yıllarda üzerinde önemle durulan bir konuda ağızdan verilen canlı virüs aşısı olan Rotavirüs aşılarının anne sütü ile etkileşip etkileşmediğidir? Yapılan çalışmalarda anne sütü alan çocuklarda aşı etkinliğinin az olabileceği vurgulanmaktadır. Anne sütünün aşı etkinliğini azaltıcı
etkisinin önemli olmadığını bildiren çalışamalar varsa bu konu henüz tam olarak aydınlanmamıştır.
Sonuç olarak rotavirüs aşılarının ciddi rotavirüs enfeksiyonundan koruduğu şüphesizdir. Aşıların etkinliklerinin artırılması ve genişletilmiş yaş gruplarında uygulanmasının en akılcı yaklaşım olduğu unutulmamalıdır.
