POPÜLER DİYETLER SİZE GÖRE Mİ?
Beslenme bebeklikten yaşlılığa kadar sağlımızın rotasını çizen hayatımızın önemli bir parçası. Kitapçılarda, sokaklarda, internette, televizyonda bağıra çağıra kendini gösteren beslenme ile ilgili bilgi kirliliği ne yazık ki önüne geçilemez bir hal aldı. Her önüne gelen beslenme ve diyet uzmanı' olma yolunda. Gerçekten meslek hakkında bilgi sahibi olmayanlar bu sıfattan para kazanırlarken bir yandan masum insanların sağlıklarıyla oynuyorlar. Bu kişilerden ve kendi isimleriyle çıkardıkları diyetlerden burada bahsetmeyeceğim. Birçoğunuz zaten biliyorsunuzdur. Belki şu anda o diyetleri uygulayan vardır, uygulamış olanlarda. Siz bu diyetleri yapıp, bedeninizin dengesini alt üst ederken, bu diyetlerin yaratıcıları lisansları ellerinden alınmış olmasına rağmen deyim yerindeyse çoktan köşeyi döndüler. Peki bedeniniz bu kadar mı değersiz? Neden hep aynı hataları yapıyorsunuz? Her yıl meydana çıkan bu deneme diyetlerinin daha ne kadar gönüllü deneyicisi olacaksınız? Gelin bugün sizlerle bir farklılık yaratalım, bu diyetlerin neden işe yaramadıklarını kısaca sizinle paylaşayım.
Her hafta başlanılan diyetler, bir panikle alınan ve hızlı verilmesi gereken kilolar, bir yandan sağlıklı beslenme takıntısı bir yandan ilerleyen yaşla artan sağlık sorunları zaman içinde sizleri bu yanlışlara itmiş olabilir. Bunları okuyan ve bugüne kadar bunları yaşamış olan takipçilerimizin neler hissettiklerini ve düşündüklerini tahmin edebiliyorum. Önemli olan bundan sonra ne yapmak ve nasıl yaşamak istediğiniz. Fit ve sağlıklı olmanın mucize bir yolu yok. Öyle olsaydı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) verilerine göre dünyada 400 milyonun üzerinde şişman ve yaklaşık 1.6 milyar fazla kilolu olduğu bilinen bireylerin1 istatistiğini çıkaramazdık. Hatta medyadan bildiğiniz ünlü isimler çoktan zayıf ve fit olurlardı ve her sene nasıl kilo verdi, neden kilo aldı' başlıklarıyla gündeme gelmezlerdi. Doğru beslenme şeklini öğrenmek, bunu günlük yaşantınızla özdeşleştirmek için ya çok doğru kaynaklara başvurmanız bu uğurda zaman ve çaba harcamanız ya da illaki bir beslenme ve diyet uzmanından yardım almanız gerekecektir ki itiraf edin ikincisi daha kolay. Diyet dediğimiz şey tamamen kişinin günlük yeme içme alışkanlığıdır ve herkesin farklıdır. Örnekle açıklamak gerekirse, 0-4 aylık bir bebeğin, 2 yaşında bir çocuğun, 6 yaşında gelişme ve okul çağındaki bir çocuğun, 14 yaşındaki bir ergenin, 25 yaşındaki erişkin gencin, 35 yaşındaki olgun kişinin ve 82 yaşındaki bir yaşlının vb kısacası herkesin vitamin, mineral, sıvı, protein ve günlük enerji ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle 140 kiloluk bir bireyin kilo vermesi çok hızlı iken, 59 kiloluk bir bireyin daha zor olabilir. 1.90 boyunda bir erkeğin kilo vermesi hızlı iken 1.80 boyundaki kadının zor olabilir. Yaş, ırk, cinsiyet, boy, beden alanı, hastalık durumu ve yaşanılan iklim koşulları bu farklılıkları yaratır. İşte popüler diyetlerin işe yaramayışı tamda bu noktada başlar. Belli başlı hileler ile metabolizma hızı aniden arttırılmaya çalışılıp kilo vermek kolaylaştırılır fakat kalıcılığı olmaz. Çünkü metabolizma hızı dengede tutulamaz. Bir an gelir ve gram verilemez hale gelinir. Hatta o andan itibaren sürekli kilo alınmaya başlar. Popüler diyetleri uygularken çoğunlukla vücut sıvımızı kaybederiz. Bunun faturası ağır ödenir. Vücutta sıvı dengeyi sağlar. Besinlerin ve besin öğelerinin (protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineral) dokular ve organlara taşınmasında görev alır. İç dengeyi (homeostasis) kurar. Hücre içi ve hücre dışı sıvılarımız vardır. İçerisinde çeşitli minareler bulunur. Oksijen, karbondioksit giriş çıkışını bu sıvılara ve içlerindeki minerallere borçluyuz. Tüm bu olaylar dolaşım sistemimizde gerçekleşir ve hayati önem taşır. Nitekim sıvı kaybı istenilen bir durum değildir. Diyet yaparken bireysel ihtiyaçlar göz önünde bulundurulup kişiye özel diyeti planlanmalıdır.
2 yıl önce keten tohumunun, 3 gün önce yulaf kepeğinin, bugün et tüketiminin, yarın başka bir besinin kilo verdirdiğine ve çok sağlıklı olduğuna dair asparagas haberler olmuştur ve olacaktır. Bedeninizi, metabolizmanızı en önemlisi sağlığınızı bozmadan, kalıcı kilo vermek istiyorsanız mutlaka bir diyetisyenden destek almanız gerekmektedir. Popüler kültürün getirisi olan bu diyetlere aldanmayın. Sağlığınızdan olmayın.
Hep olmak istediğiniz ve mutlu olduğunuz kiloda sağlık dolu günler.
Diyetisyen Rana BAYRAKTAROĞLU
Kaynak
1. Akbulut G, Özmen M ve Besler T. Çağın Hastalığı Obezite, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, Ek s.215,Mart, 2007
