Polikistik over sendromu olarak adlandırılan ve halk arasında yumurtalıklarda bir çok kist varlığı olarak tanımlanan durum genç kadınlarda %10 oranında, çocuk sahibi olmak isteyen kadınların da %25–45 oranında görülmektedir.
Bu tanımlamanın nedeni hastalardaki tipik ultrasonografi bulgusudur. Yumurtalıkları bir gerdanlık şeklinde saran birçok folikül yan yana dizilmiş olarak görüntülenir. PCOS hastalarında adet düzeni genelde bozulmuştur. Uzun aralıklarla adet görme, bazı hastalarda ise hiç adet görememe şikayeti söz konusudur. Aşırı kıllanma ve kilo artışı, insülin direnci de sıklıkla eşlik eden bulgulardır.
Çocuk sahibi olmak amacıyla infertilite merkezlerine başvuran kadınlarda sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Bu kadınların yumurtalıklarında düzenli yumurta gelişimi olamamaktadır. Aşırı kilo alımı ise durumu daha da olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle hastalarımıza ilk önerimiz kilo vermeleri yönündedir. Kilo vermeyi başaran ve boy / kilo indeksi 28 kg/m2’nin altına inen hastalarda tedaviye olumlu yanıt oranı artmakta, hatta kendiliğinden gebelikler görülebilmektedir.
Bu hastalarda artmış insülin direnci söz konusudur, insülin duyarlığını arttıran ilaçlardan biri olan metforminin kullanımı başarıyı arttırmaktadır. Çocuk isteyen kadınlara yumurta gelişimini sağlayan ilaçların(klomifen sitrat, rec-FSH) uygun şekilde ve dozda uygulanması ile yüksek oranda gebelik elde edilmektedir. Başarılı olunamayan olgularda tüp bebek tedavisi de denenebilir. Polikistik over sendromu olan kadınlarda ayrıca yıllar içinde tip 2 diabet gibi bazı önemli metabolik hastalıklar ile kalp damar hastalıkları oluşma riski söz konusudur. Bu nedenle diyet ve egzersiz ile boy/kilo indeksi 28 kg/m2’nin altında tutulduğunda ve insülin direncinin tedaviyle düzenlendiğinde bu risklerin çok azalacağı ve sağlıklı bir yaşamın sürdürülmesinin mümkün olacağı bilinmelidir.
