~~Ön diz ağrısı genelde, patellofemoral ekleme (diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki eklem) bağlı ağrıyı çağrıştırsa da, ön diz ağrısı patellofemoral eklemi de kapsamak üzere, diz eklemi etrafındaki yumuşak dokular ve dizin ön kısmına yansıyan ağrılardan oluşmaktadır. Literatürde sık kullanılan kondromalazi patella (chondromalacia patella) da genellikle ön diz ağrısını işaret eder, fakat ön diz ağrısı sadece kıkırdak doku bozukluğuna bağlı değildir.
Ön diz ağrısının klinik belirtileri;
1-Ağrı: Dizin ön tarafında künt ve batıcı bir ağrıdır, zaman zaman ani ve keskin ağrı olarak kendini gösterebilir. Dizin 90 derece fleksiyon pozisyonunda bir süre sabit kalması (oturma pozisyonu), devamlı çömelip doğrulmak, merdiven inip çıkma ile ağrı artar. Uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkmakla ağrı ortaya çıkar ya da artar. Hastalar diz çöküp, doğrulurken dizlerinden sesler geldiğini ve buna bazen ağrının eşlik ettiğini belirtirler
2-Kıtırtı sesi: Her kıtırtı sesi ön diz ağrısına sebep olmaz
3-Boşalma: Dize yük binerken yapılan dizi bükme ve düzeltme hareketi, örneğin merdiven veya yokuş inip çıkma sırasında kuadriseps kasının ani gevşemesi ile dizde boşalma hissi olur. Çapraz bağ veya menisküs patolojilerdeki boşalma dönme hareketlerinde olurken, bunda tek planlı hareket sırasında boşalma görülür, ana sebep kuadrisep-hamstring kaslarının nöromüsküler kontrol dengesinin bir sebepe bağlı olarak kaybedilmesidir.
4-Kilitlenme: Kilitlenme şikayeti patella veya troklear bölgedeki kıkırdak bozukluklarına bağlı olabilir ve genelde bu his daha çok takılma şeklinde kendini belli eder.
5-Şişlik : Kıkırdak lezyonlarına bağlı olarak dizde aralıklarla şişlikler oluşabilir.
Ön diz ağrısı nedenleri:
Retinaküler ağrı:
Patellofemoral dizilim bozukluğu olan hastalar genelde ön diz ağrısından şikayet ederler. Yapılan artroskopik değrlendirmelerde görülen eklem yüzeyi kıkırdak sorunları önceleri ağrıyı açıklamakta kullanılsa da, daha sonra kıkırdak lezyonları ile ağrı arasında bir bağlantı olmadığı araştırıcılar tarafından ortaya konmuştur
Sinovial plika
Medialde parapatellar bölgedeki plika ön diz ağrısı sebebi olabilir. Germe ve lokal tedavilere cevap verse de semptomatik plikanın kesin tedavisi artroskopik eksizyondur. Şikayetlere sebep veren plikanın daha önemli başka bir sorunun göstergesi olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Kalın ve meniskoid görünümde olan ve dizi bükme ve düzeltme sırasında uyluk kemiğinin eklem yüzeyinde bozulmaya sebep olan bir plikanın çıkartılması gerektiği, diğerlerinin ise cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilmesi gerekir.
Patellar tendinit (koşucu dizi)
Patellanın(diz kapağı kemiği) alt ucunda patellar tendonda hassasiyet özellikle zıplamayı gerektiren sporlarda sık görülür. Traksiyonel veya insersiyonel injuriler şeklinde yorumlanan bu patolojide cerrahi dışındaki tedavi bazen yetersiz kalabilir. Cerrahi dışı tedavide egzersiz programı modifikasyonu, iğne ile mekanik yolla revaskülarizasyon ve hidrokortizon iontoforezi etkili olabilir. Kuadriseps germeleri ve egzersizleri faydalıdır. Tekrarlayan tendon içi enjeksiyonlardan kaçınılmalıdır.
Prepatellar bursitler
Semptomları benzemekle birlikte diz üzeri çömelerek iş yapan kişilerde olur ve diz kapağı önü şiş görünümdedir. Akut dönemde şiş, ağrılı ve kızarık olabilir. Dizlik, aktivite modifikasyonu, NSAI veya steroid enjeksiyonuna cevap vermeyen tekrarlayan bursitlerde cerrahi eksizyon düşünülmelidir.
Retropatellar bursitler
Tibial tüberkül ile patellar tendon arası bursanın inflamasyonu diz ekstansiyonda ve kuadriseps gevşek iken bu bölgedeki hassasiyet ile belirlenir, kuadriseps kasılı konumda ise tendon bursanın palpasyonunu engeller. Kortikosteroid enjeksiyonu veya konservatif takip tedavinin başlıca ilkelerini oluşturur.
Pes anserinus bursiti
Her ne kadar daha çok medial kompartman problemleri ile karışsa da ağrısı öne yayılabilir.Esas problem dizin ön iç tarafında şişlik ve basmakla ağrıdır.
Fat pad sendromu
Doğrudan meydana gelen travmalar ile dizin içinde diz kapağının altındaki bölgedeki yağ dokusu zedelenebilir. Özellikle dizin aşırı düzleşmesine neden olan durumlardaki dizlerde sık görülür. Parmakla üzerine bastırdığımızda oluşan hassasiyete bazı durumlarda sertlik eşlik edebilir.
Tedavide germe egzersizleri, kortikosteroid enjeksiyonu ve artroskopik eksizyon kullanılmaktadır.
Meniskal lezyonlar
Bazı menisküs patolojisi olan hastaların ağrı kaynağı sorulduğunda dizin ön kısmını gösterdikleri unutulmamalıdır. Dikkatli bir fizik muayene ile tanı konması gerekirse ileri tetkiklere gidilmesi uygundur.
Çapraz bağ lezyonları
Çapraz bağ lezyonlarında kuadriseps zayıflığı, dizin bükülü kullanılması ve rotasyonel instabilite sebebi ile ön diz ağrısı oluşabilir. Patolojik ön-arka translasyon, patellofemoral sürtünmeyi arttırır ve ön diz ağrısını provoke eder. Ön çapraz bağ yırtıkları ve ameliyatları sonrası uygulanan erken hareket patellofemoral dejenerasyonu azaltır ve ağrı riskini sıfırlar.
Koşucu dizi (iliotibial band sendromu)
Aşırı kullanmaya bağlı olabilecek irritasyonlarda patellofemoral eklem de etkilenebilir. Özellikle hafif dizilim bozukluğu olan kişilerde daha sık görülür. Tıbbi tedaviye iyi cevap verir.
Yansıyan ağrılar
Kalça, sakroiliak eklem ve omurga sorunlarıda dize yansıyan ağrıya sebep olabilir.
