Gelecek yıllar için en çok riskli görülen hastalıklar arasında olan ve günümüzde de birçok insanda görülmeye başlanan Obezite hastalığının tek bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Obezitenin hastalarda çok farklı sebeplerden oluşmasından dolayı tedavi yöntemleri de bu sebeplere göre farklılık göstermektedir. Genelde tek bir dal hastalığı gibi görülse de tedavi sürecinde birçok uzmanlık alanının bir araya gelmesi ile teşhis ve tedavi yapılabilmektedir.
Obezite Tedavisinin 1.Aşaması
Obezite hastalığı tedavi süreci ilk önce doğru teşhisin koyulması ile başlanmaktadır. İlk olarak İç hastalıklar (Dahiliye) uzmanı ile görüşüp kontrol olmanız gerekmektedir. Obezite hastalığı ve sebep olacağı hastalıklar genelde iç hastalıklar konusu ile ilgili olmaktadır. Tedavi sürecinde doktorunuzun ihtiyaç görmesi halinde tedavi sürecine göre aşağıdaki branşlardan destek alınmaktadır;
Kardioloji
Nefroloji
Endokrinoloji
Dermatoloji
Plastik ve Genel Cerrahi (operasyon öncesi ve sonrası için)
Fizik tedavi uzmanı (Aşırı kilolardan dolayı oluşan fiziksel problemlerden dolayı)
Obezite Tedavisinin 2.Aşaması
Tedavi sürecinde obezitenin şiddetine göre diyet programı uygulanmaya başlanmaktadır. Fakat her kişinin yapısına göre farklı diyet programları uygulanacağı için birçok hastanın yaptığı yanlış bilgiler ile diyet yapmak kalıcı sorunlar oluşturacağını belirtmek isteriz. Doktorunuz sizin vücut yapınız ve sosyal durumlarınızda dahil olmak üzere birçok alanda inceleme yaparak size en uygun olan diyet programını verecektir. Hastaların ilk olarak kavraması gereken düşüncelerin arasında kesinlikle aç kalarak obezite ile mücadele edeceklerini sanması fikrini silmek olması gerekmektedir. Doktorunuzun vereceği diyet programının yanında size doğru beslenme alışkanlığı kazanacak aktivitelerinde vereceğini unutmamanız gerekir.
Obezite Tedavisinin 3.Aşaması
Obezite hastaları genelde yanlış beslenme alışkanlarından ve aşırı kilolardan dolayı oluşan kötü yaşam standartlarından kurtulmak için psikolog ve psikiyatrist tedavisine ihtiyaç duyulacaktır. Bu süreçte hastanın hem yapılacak diyet programına hem de tedavi sürecine motive edilmesini sağlamak birinci amaç olacaktır. Obezitenin seviyesine göre ilaçlı tedavi yapılıp yapılmamasına bu aşamada karar verilmektedir. Bu aşamada psikolojik olarak destek almanın en büyük etkenleri arasında hastanın tedavi sürecinde vermeye başladığı kiloları tekrar almasına da engel olmaktadır. Tedavinin ilk süreçlerinde çok hızlı kilo kaybı olacağı için hastaların rehavete kapılıp tedavi sürecini bırakmamasını sağlamak gerekecektir.
Obezite Tedavisinin 4.Aşaması
Son aşamaya gelindiğinde hastanın artık yemek yeme alışkanlıklarının yanında fiziksel aktivitelerini de arttırmak için spor programı yapılması gerekmektedir. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar arasında olan hastanın doktor kontrolünde spor yapması unsurunun kesinlikle atlanmaması gerekmektedir. Obezeti tedavi sürecinde yorulan vücut ile aşırı spor yapılması durumunda aşağıdaki sağlık problemleri görülebilmektedir.
Ani kalp spazmı
Şeker düşmesi
Aşırı su kaybı
Elekrolit kaybı
Tansiyon düşmesi
Obezite Hastalığında Tedavi Seçimi Nasıl Yapılmaktadır?
İlk olarak hastanın obezite rahatsızlığının ne kadar eski olduğunun tespit edilmesi ve bu problemle daha önce mücadele edip etmediğinin kesinleşmesi gerekmektedir. Özellikle daha önce kilolardan kurtulmak için diyet uygulayan kişilerin bunu doktorlarına bildirmesi gerekmektedir. Obezite hastalarının tedavi seviyeleri ilk olarak Vücut Kitle İndesk oranına göre tespit edilmektedir. Daha önceden hiç diyet yapmamış bir kişinin Vücut Kitle İndeksi 30 olduğunda bile ilaçlı tedaviye gerek
kalmamaktadır. Normalde VKİ 30 olan hastalar ilaçlı tedavi seviyesi olarak görülmektedir. Fakat bunu ilk olarak yapılacak diyet programı ile çözmeye çalışması gerekmektedir. Tedavi tercihinde seçim yaparken hastanın sosyal yapısı da önemli olmaktadır. Tedavi sürecini maliyet olarak düşük tutmak isteyenlerin kendi başlarına yaptığı diyet programı başarı oranı çok düşük olmaktadır. Obezite hastalarının ilk evrede sağlıklı kişi sınıfına girmek için vermeleri gereken kilo miktarının %10-20 oranında olduğunu düşündüğünüzde tek başına mücadele çok düşük ihtimal olmaktadır. Tedavi sürecinde hastanın uyum sağlama durumu ilk 1-2 haftalık sürelerde test şeklinde geçmektedir. Bu süre içinde hastanın programa ne derece uyabildiği ve vücudunda kısa sürede ne tür değişikler olduğunun tespit edilmesi ile başlanacaktır. Programlı bir tedavi izlendiği zaman hastanın motivasyonu daha kolay olabilmektedir. Tedavi süreci başladıktan sonra doktorunuz ile yapacağınız program doğrultusunda genelde haftalık görüşme yapmanız tavsiye edilmektedir. Doktorunuzla görüşmeye gitmeden önce haftalık kilo raporunuzu da hazırlamış olacaksınız.
Obezite Tedavisi Ne Kadar Sürmektedir.
Tedavi süresi hastanın yapısına göre değişmektedir. Fakat en düşük programın dört ay ile başladığı ve ortalama olarak altı aya kadar devam edebildiği görünmektedir. Yapılan program eğer gerçekçi bir programsa hastanın bitiş süresini bileceğinden dolayı çok daha kolay motive olur ve başarı oranları çok yüksek olmaktadır. Yapılan incelemeler bazı hastaların grup olarak tedavi süreleri daha başarılı geçtiği görülmüştür. Eğer hastanın psikolojisi grup tedavisine uygun ise 10-15 kişilik gruplara katılabilirler.
Obezite ile Mücadelede Neler Yapılabilir?
Kişiye göre egzersiz programları
Yeme hissinin azaltmak için ilaçlı tedavi
Beslenme alışkanlarımızı değiştirecek destek alımları
İlaçlı ya da cerrahi yöntemler kullanılarak bağırsaklardaki emilim oranlarının azaltılması
Beynimize tokluk hissini verecek sinyallerin gönderilmesi için gerekli ilaç tedavisi
Vücut metabolizmasına bağlı olarak enerji yakma sistemini arttırmak
Besin alımını sınırlandırmak için ilk olarak diyet sonrasında cerrahi işlemlerin yapılması
Obezite İle Neden Mücadele Edilmesi Gerekmektedir.
Hastalar genelde fiziksel hareketlerinden dolayı sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürememeleri beraberinde iç hastalıklardan kaynaklanacak başka hastalıkların oluşmasını önlemek için Obezite Tedavisi uygulanması gerekmektedir.
Obezite aşırı kilo kaynaklı olmasından dolayı tedavi sürecinde ilk olarak kilo alımının neden olduğu sorunlar ortadan kaldırılacaktır. Bu sayede kiloya bağlı olarak vücudumuzda yaşanacak bütün olumsuzlukların önüne de geçilmiş olacaktır. Aşırı kilonun oluşma sebepleri hastalarda farklılık gösterdiği için bu tedavi sürecinde doğru teşhis ile müdahale edilmesi gerekmektedir. Obezite hastaları eğer erken müdahale edildiği zaman mevcut kilolarının sadece %10-15’lik kısmını vererek sağlıklı bir yaşama dönüştürebilme imkanı vardır. Fakat hastalıkla mücadele umursanmadığı ya da geç kalındığı zaman ileri seviye olacağı için %15’lik kilo verme oranı dahi yetersiz olabilmektedir.
Tedavi sürecinde beslenme ve yemek yeme alışkanlıklarımız düzeleceği için amatörce yapılan diyetlerden daha çok kalıcı etkisi olacaktır.
Obezite Hastalarının Beslenme Alışkanlıkları Nasıl Değiştirilir?
Bu konuda birçok hasta ne yazık ki duyma bilgiler ile kendilerini tedavi etme yöntemi seçmektedirler. Sadece basit diyetler ve aç kalarak düzeleceğini sanma yanlış ve düzeltilemeyen sorunlar oluşturacaktır. Hastaların yemek yeme alışkanlıkları tamamen kalori bazlı hesaplanarak uygun ve daha sık bir program uygulanmaktadır. Yemek yeme alışkanlarımıza en çok etki eden hazır ve işlenmiş gıda tüketimi yerine sebze ağırlıklı ve az yağlı besinlerin tercihi yapılması gerekmektedir. Yemek yeme alışkanlıkları uzun vadeli yapılacak programlar ile düzeltilmeye çalışılması gerekir. Kısa süreli yapılacak diyet programlarının fayda yerine zarar vereceğini unutmamak gerekir. Yavaş ve düzenli yapılacak programlar motivasyon için daha etkili olmaktadır.
Obezite Tedavisinde Sporun Önemi
Obezite hastalığında en büyük etken beslenme hataları olmasının yanında kişilerin fiziksel aktivitelerini kısıtlaması da önemli unsurlar arasında olmaktadır. Fiziksel aktiviteler azaldığı zaman alınan kaloriler yakılamadığında vücutta yağ oluşumu başlayacaktır.
Basit Spor Aktiviteleri yapmak
Kısa mesafeli alışverişlerinize kesinlik araç kullanmadan yürüyerek gitmek
Günlük düzenli yürüyüş programları yapmak
Merdiven kullanımını arttırmak. Özellikle asansör ve yürüyen merdivenleri kullanmamak.
Obezite Tedavisinde Davranış Değişimi Yapılması
Eski davranışların değiştirilmesi ve düzenli beslenmeye geçme yapılması sadece aşırı spor ya da ağır diyetler ile yapılmaması gerekmektedir. Davranış değişiminde en etkili faktör kişilerin motivasyon durumudur. Davranış değişikliklerinde sosyal hayatın etkisi genelde dikkat alınmayan bir unsur olarak görülmektedir fakat hastaların arkadaş çevresi bile tedavi sürecinde etkili olabilmektedir. Tedavi süreci bir zorunluluk gibi görmeyip eğlenceli bir zaman dilimi olarak geçirilmesini sağlayacak aktivitelerin yapılmasında önem vardır.
Davranış Değişimlerinde Etkili Olacak Etmenler
Ödüllendirme sistemi ile hastanın doktorunun tavsiyesi ile belirleyeceği seviyelere gelinmesi durumunda kendisini ödüllendirerek motivasyon sağlaması
Arkadaş çevresinde düzenlemeler yapmak. Tedavi sürecinde size destek olmayacak herkesten uzak durmanız tavsiye edilmektedir.
Hastanın kendinizi gözlemlemesi
Başarılı bir iş programı yapılması önemlidir. Bu programların kesinlikle çok yüksek beklentiler halinde yapılmadan uzun vadelere yayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Tedavi süreci başladıktan 30 gün sonra her şeyin normale döneceğini beklememeniz gerekir.
Obezite Tedavisinde İlaç Kullanımı
Tedavi sürecine başlandığında yapılan diyet ve spor programlarının yanında alınan psikolojik destek gibi süreçlerin başarılı olmaması durumunda VKİ değeri 30 ve altı değere ulaşamayan kişilerde ilaçlı tedavi yöntemine başlanma kararı alınmaktadır. İlaçlı tedavi yöntemine başlanmadan önce en çok dikkat edilmesi gereken etkenlerin diyet ve spor gibi aktivitelerden en az 4-5 ay yapılıp başarı alınamamış olması gerekmektedir. Her obezite hastasına ilk ilaç tedavisi uygulamak doğru bir karar değildir.
İlaçlı tedavisinde hastada yaşanacak pozitif gelişmelere göre ilaç oranlarında ve türlerinde değiştirmeler yapılması gerekmektedir. Sürekli ilaç kullanımı hem vücut sistemine hem de psikolojik olarak olumsuz etkilere neden olmaktadır.
Obezite Tedavisinde Onaylı İlaç Türleri
Tedavi sürecinde iki sınıf ilaç kullanılması gerekmektedir. Bunlardan birincisi Sibutramin olarak adlandırılan hastanın tokluk duygusunu arttıran ilaçtır. Sibutramin ilacı kesinlikle doktor kontrolünde alınması gerekir. Sibutramin ilacının yan etkileri arasında
Uykusuzluk
Hipertansiyon
Baş ve eklem ağrıları
Aşırı sinirli olma
Ağız kuruluğu
İkinci sınıf ilaç olarak hastanın yağ emilim ve yakılmasına etki edecek Orlistat kullanımı olmaktadır. Orlistat ile beraberinde doktorun önerdiği vitaminlerinde alımı gerekmektedir. İlacı sürekli kullanımlarda ishal gibi rahatsızlıklara neden olmaktadır.
Obezite Tedaviside Cerrahi Yöntemler
Tedavi sürecinde cerrahi yöntemler girişimsel yöntem olarak adlandırılmaktadır. Obezite tedavisinde en çok uygulanan cerrahi işlemler arasında balon yerleşimi ve laporaskopik operasyonlar bulunmaktadır.
