Kolay sindirilebilir, kolay erişilebilir, düşük maliyetli olan tüm besin öğelerini içeren aynı zamanda bebeklerin gelişimsel, psikolojik, sosyal, ekonomik açıdan birçok fonksiyonunda faydası bulunan en değerli besin anne sütüdür.
• Anne sütündeki yağ içeriği ; Anne sütünün yağ globül çapının inek sütüne göre daha küçük olması ve anne sütünde +4 derecede bile aktif olan lipaz enzimi anne sütünün inek sütünden daha kolay sindirilip emilmesini sağlar. Ve yağlı sütün gelmesi için bebeğin emmesinin kısa tutulmaması gerekmektedir. Yağlı sütü emen bebekte doyma hissi gözlenip memeyi bırakır. Anne sütündeki yağlar mide ve bağırsak olgunlaşmasını sağlar.
• Anne sütünün protein içeriği; Anne sütünde inek sütünden az bulunmasına rağmen çeşitli fonksiyonları gerçekleştiren (antimikrobiyal, bağışıklık düzenleyici, besin emilimini stimüle edici vb..) 400 farklı protein bulunmaktadır. Bebeklerde alerjen etki gösteren β-laktoglobülin anne sütünde bulunmamaktadır.
• Anne sütündeki enfektif öğeler; Anne sütündeki antikorlar; E.koli, kolera, rotavirus, streptokok, stafilokok, pnömokok, şigella, pertussis ve koksaki virüsüne karşı koruma sağlar. Anne sütündeki lactobacillus bifidus, bağırsakta lactobacillus bifidus bakterilerinin çoğalmasını sağlar. Bu bakteriler sindirim sisteminde pH’ı düşürerek diyareye neden olanlar gibi birçok patojen mikroorganizmaların üremesine engel olur
• Anne sütünde demir miktarı az olsa da biyoyararlığı oldukça yüksektir inek sütündeki demirin %5’i emilirken anne sütündeki demirin %50’si emilmektedir
• Yağ emiliminin daha iyi ve fosfor emiliminin daha düşük olması nedeniyle anne sütündeki kalsiyumun %55’i emilirken inek sütündeki kalsiyumun %38’i emilmektedir.
• Anne sütündeki de Na iyonunun düşük olması bebeğin gelişmemiş böbrekleri ile uyum sağlar.
• Colostrumdaki(ilk7gün) antioksidanlar geçiş ve olgun süte göre fazla bulunmuştur.
ANNE SÜTÜ ARTTIRICI GALAGTAGOGLAR
Yenidoğan bebeklerde en ideal besin olan anne sütü annenin aldığı besinlerin bir ürünü olmaktadır örneğin; daha çok hayvansal gıda ile beslenen annelerin tahıl ve baklagil ile beslenen annelere göre aminoasit örüntüsünün değiştiği ve arttığı görülmüştür ve annenin diyetle aldığı enerjinin %80’i süt enerjisine dönüşmektedir. Anne sütü günde ortalama 700-800 ml salgılanmaktadır.
Yapılan birçok araştırma annelerin bebekleri doğumdan sonra emzirse de erken dönemde tamamlayıcı besine geçtiklerini göstermiştir. Sütünün bebeğe yetmediği endişesine kapılan anneler hem sütü arttırma yöntemlerini denemişler hem de tamamlayıcı besine erken geçmişlerdir. Bu bağlamda yapılan çalışmalarda anne sütü arttırıcı çaylara odaklanılmıştır. Çalışmalarda annelerin %30-60’ının süt arttırıcı bitkisel çaylara başvurduğu gözlenmiştir; rezene, ıhlamur, anoson, galaktagog bitki karışımı çayı, ayva yaprağı gibi bitkisel çayların anne sütünü artırdığını belirtilmiştir.
Galaktagoglar, genellikle prematüre doğum veya başka nedenlerden bebeğin yoğun bakıma alınması ile anneden uzaklaştırılması sonucu sütün kesilmemesi için kullanılır. Anne sütünün başlanması, sürdürülmesi ve arttırılmasına yarayan maddelerdir. Anne sütü üretimi prolaktin başta olmak üzere birçok hormonun etkisi altında gerçekleşen komleks bir olaydır. Birçok ilaç, yiyecek ve bitkiler galaktagog olarak bilinse de etki mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Ancak ilaçların dopamin reseptör antagonisti olup prolaktin salımını arttırdığı görüşü hakimdir. Bu bağlamda en sık kullanılan ilaç; metoklopropamiddir. Bu güne kadar genellikle sadece galaktagogların anne sütünün miktarına etkisi araştırılsa da sütün içeriğine etkisi üzerine yapılan ilk literatürlerde hastanede kaldıkları sürece süt artırıcı bitki çayı içen ve içmeyen annelerden alınan süt örneklerinin besin içeriği bakımından karşılaştırılması yapıldığında; yağ miktarları açısından iki grup arasında anlamlı fark olmasa da süt arttırıcı çay içenlerde yağ oranının daha az olduğu bunun yanında anne sütü içerisindeki protein miktarının süt arttırıcı çay içenlerde daha az olduğu belirlenmiştir.
ANNE SÜTÜNÜN YARARLARI
• Enfeksiyonun önlenmesini sağlar
• Kardiyovasküler hastalıkların önlenmesi
• Fazla kilo, obezite, tip1 diyabeti önler.
• Analjeziktir
• Alerjiye karşı korur.
• Çene ve diş gelişiminde rolü bunur
• Metabolik sendromdan anne ve bebeği korur
• Anne sağlığı üzerinde etkisi ; Kontraseptif etkisi vardır. Gögüs kanseri, over kanseri, osteoporozis, anemiden korur
. DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR • Anne sütü günde birkaç kere sağılıp birleştirilerek istenen miktar elde edilebilir. Yeni sağılmış süt buzdolabının rafında ya da buz ya da buz paketlerinin içinde bir saat tutulur ve daha sonra aynı gün sağılıp önceden soğutulan sütün üzerine eklenir. Ilık süt dondurulmuş sütün üzerine eklenmemelidir. Çünkü dondurulmuş sütün kısmen çözülmesine neden olarak bakteri üremesine yol açabilir. Saklama kabı ağzına kadar doldurulmamalıdır çünkü anne sütü donunca genişler. • Emzirirken bebekle görsel temas göstermeye özen gösterin. • Sütünüzün yetersiz olduğu endişesine kapılmayın bu sadece süt salgısını azaltmaya sebep olur.
Ve altın kural; İLK AY SADECE ANNE SÜTÜ..
