MİTRAL VALV (KAPAK) PROLAPSUSU
Mitral kapak prolapsusu kalp muayenesi olan kişilerde sıkça konan bir tanıdır. MVP oldukça sık rastlanan bir durumdur. Tüm toplumdaki bireylerde MVP sıklığının % 3-8 oranında olduğu söylenebilir.
Mitral kapak prolapsusu nedir ?
Mitral kapağın gevşek ve esnek yapıda olduğu ve bundan dolayı kapak hareketlerinde normalden farklı bazı özelliklerin saptandığı bir durumdur. Doğumsal bir durumdur; ancak tanısı herhangi bir yaşta konabilir.
MVP tanısı nasıl konur ?
Mitral kapak prolapsusu (MVP) tanısı doktor muayenesi ile veya ekokardiyografi ile konabilir. Kapağın gevşek ve esnek yapısı kalpte normalde duyulmayan bir üfürüme neden olur; kalp muayenesi sırasında bu üfürümün duyulmasıyla tanı konabilir. Ayrıca kapağın yapısındaki ve hareketlerindeki farklı özelliklerin ekokardiyografi yoluyla görüntülenmesiyle de tanı konabilir.
MVP nin belirtisi var mıdır ?
Çoğunlukla yoktur. MVP, çoğunlukla başka nedenlerle yapılan muayene sırasında rastlantısal olarak saptanır. Bazen de çarpıntı, göğüs ağrısı gibi yakınmalarla kalp rahatsızlığı olduğunu düşünen hastaların başvuruları sırasında teşhis edilebilir.
Çarpıntı veya göğüs ağrısı yakınmalarıyla hekime başvuran kişilerde MVP saptanması her zaman bu yakınmaların nedeninin MVP olduğunu da kanıtlamaz; yani MVP çoğu zaman sessiz seyreden, iyi huylu bir hastalıktır. Belki de kişilerin çoğunda hastalıktan çok, kalp kapağında bir çeşit yapı ve hareket farklılığı halidir.
MVP nin zararı var mıdır ?
MVP olgularının çok büyük çoğunluğunda yaşam boyu ciddi bir sorun yaşanmaz. Ancak çok seyrek de olsa MVP önemli iki soruna neden olabilir.
Kapak dokusundaki gevşeklik zamanla ilerleyebilir ve kapak hareketlerini ciddi biçimde etkileyebilecek bir hale gelebilir. Bu gevşeklik nedeniyle kapak tam kapanamaz ve kalp kasıldığı zaman sol karıncıktan sol kulakçığa kan kaçışı olur (mitral yetmezlik). Bu durum özellikle bazı seyrek durumlarda ilerleme ve artış gösterebilir; bu halde kalbin performansı olumsuz yönde etkilenebilir. Ender olarak kalp büyümesi ve kalp yetmezliği gelişebilir.
Kalp kapaklarının yapısal bozukluğu bazı mikroorganizmaların buraya kolayca yerleşmesine zemin hazırlar. Özellikle kan dolaşımına bazı mikroorganizmaların katıldığı bazı hallerde (diş çekimi, infeksiyon olan bölgelerde ameliyat vb) söz konusu kapak üzerinde bakteriler yerleşir ve iltihaba neden olabilir. Bu duruma infektif endokardit denir.
Ancak unutulmaması gereken nokta bu her iki sorunun da çok seyrek görülen bir durum olduğudur.
MVP nin tedavisi gerekli midir ?
MVP tedavi gerektiren bir hastalık değildir. Bazı hastalarda MVP zemininde ortaya çıkabilen çarpıntı ve göğüs ağrısı yakınmaları olabilir. Bu yakınmalar çoğu zaman tedavi gerektirmez. Bazı kişilerde de MVP tanısı konduktan sonra, belki de hastalık varlığı düşüncesi ile hastanın yakınmaları ve endişesi daha da artabilir. Bu tür durumlarda, MVP varlığının önemli bir sağlık sorunu olmadığı, çok büyük olasılıkla herhangi bir risk oluşturmadığı konusunda bilgi ve güvence verilmesi esas rahatlatıcı yardımdır..
Yine de çarpıntı yakınmaları devam eden bazı hastalara kısa süreli ve geçici olarak bazı ilaçlar önerilebilir.
Mitral kapakta şekil ve hareket bozukluğu ileri derecede olan kişilerde yukarıda belirtilen “infektif endokardit” ten korunmak için bazı noktalara dikkat etmekte yarar vardır. Kapağın mikrop kapabileceği durumlarda kısa süreli (çoğunlukla tek veya iki doz) antibiyotik kullanımı gerekebilir. Bu durumlar kan dolaşımına bazı mikroorganizmaların karışabileceği tanısal veya tedavisel girişimlerdir. Diş çekimi, diş dolgusu, kanal tedavisi, ağızda apse boşaltılması, idrar yolu girişimleri ve cerrahisi, iltihaplı safra kesesi girişimleri ve cerrahisi, kolonoskopi genellikle bu tür korunma gerektiren durumlardır. Bu konuda hekiminize danışın.
MVP nin takibi gerekli midir ?
Çoğu MVP olgusu yaşam boyu sessiz ve sorunsuz seyreder. MVP nin ne şekilde ve ne sıklıkla takip edileceğine ilişkin tam bir görüş birliği yoktur. Bu konudaki kararı muayene bulgularına ve MVP nin derecesine göre kişinin kendi hekiminin vermesi doğru olur.
Prof. Dr. Ali Serdar Fak
