Lohusalık Eğitimi
Kanama : Vaginal kanamanız ortalama 40 gün kadar devam edecektir. Bu kanamanın miktarı ilk 1 hafta süreyle adet kanaması kadar olabilir. Daha sonra kanamanız sırayla kahverengi, sarı ve beyaz bir akıntı halinde devam ederek 40 gün sonunda kesilecektir. Dikkat etmeniz gereken adet kanamasından daha yoğun bir kanamanız olursa veya parça düşürürseniz doktorunuza başvurmanız olacaktır.
Hijyen : Lohusalık dönemi boyunca dikkat etmeniz gereken pedlerinizi sık aralıklarla değiştirmek, perine bölgesini kuru ve temiz tutmaktır. Teminlik için özel bir solüsyon kullanmanıza gerek yoktur. Günlük hayatta olduğu gibi normal suyla temizlik yeterlidir. Pedlerinizi değiştirirken kötü kokulu bir akıntı hissederseniz mutlaka doktorunuza başvurunuz. İstediğiniz zaman ayakta duş şeklinde banyo yapabilirsiniz. Ancak banyo yaparken ameliyat bölgesini fazla liflemeyiniz. Ovuşturmayınız. Banyo bitiminde temiz bir havluyla tampon yaparak kurulayınız.
Beslenme : Özel bir diyetiniz olmamakla birlikte çok gaz yapıcı yiyeceklerden (kuru fasulye, nohut, mercimek, çiğ sebze ve meyveler, gazlı içecekler v.b.) Birkaç kez büyük tuvalete çıkana kadar kaçınmanızı öneriyoruz. Bunun dışında istediğiniz her şeyi yiyip içebilirsiniz. Bol sıvı tüketmeniz hem bağırsaklarınız düzenli çalışması hem de süt salınımının artması açısında faydalıdır.
Hareket : Ev içinde ve dışında kendinizi fazla yormadan ufak yürüyüşler yapmanız faydalıdır. Evde yorucu olamayan ev işlerinizi (yemek yapmak, bulaşık yıkamak) yapabilirsiniz. Ancak lohusalık dönemi bitimine kadar ağır kaldırılmamalı ve yorucu işlerden kaçınmalısınız. Eğilip kalkarken aynı gebelikte olduğu gibi bacakları kırarak eğilmeli, direkt uzanarak yerden bir şey almaya kalkışmamalısınız.
Ağrı : Rahminizin eski haline dönmesi için toparlanmasına bağlı ağrılarınız olması gayet normaldir. Bu ağrılar özellikle bebeğinizi emzirirken artabilir. Çünkü bebeğiniz emerken rahminizdeki kasılma hareketleri fazlalaşır. Ağrı durumunda parasetemol içeren ağrı kesicileri (minoset, parol v.b) kullanabilirsiniz.
Ateş : Eğer ateşiniz 38 derecenin üzerine çıkarsa ve bu ateş sütlerinizin dolu olmasına bağlı bir ateş değilse mutlaka doktorunuzu arayınız. Sütlerin dolu olmasına bağlı ateş bebek bakımında ayrıntılı olarak anlatılacaktır.
Cinsel Yaşam : Lohusalık dönemi boyunca cinsel ilişkide bulunmamanızı öneriyoruz. Lohusalık dönemi sonunda doktorunuza kontrole geldikten sonra normal yaşamınız dönebilirsiniz.
Bebek Eğitimi
Beslenme : Bebeğinizi ilk 6 ay boyunca sadece anne sütü ile beslemeniz en sağlık beslenmedir. Anne sütü dışında hiçbir ek besin vermenize gerek yoktur. Hatta ilk 4 ay su dahi vermeniz gereksizdir. Eve gittiğinizde ilk bir hafta kadar bebeğinizin emmesi düzensiz aralıklarla olabilir. Bu durum gayet normaldir. Önemli olan bebeğiniz her istediğinde memeye tutturup emzirmenizdir. Dikkat etmeniz gereken emme aralıklarının 2 saati aşmamasıdır. Bazen de bebeğinizi uyandırmakta güçlük çekebilirsiniz. Bu durumda altını değiştirmek, kıyafetini azaltmak, yüzünü kaynamış ılık su ile silmek bebeğiniz uyandırmanıza yardımcı olacaktır. Bebeğinizi emzirirken rahat bir yere oturmanız ve kendiniz rahat hissetmeniz önemlidir. Emzirme esnasında salgılanan prolaktin hormonunun etkisiyle uykunuz gelebilir. Bu yüzden yanınızda birinin bulunması faydalıdır.
Bir beslenme seansında her iki memeden de emziriniz. İlk başladığınız memede 20 dakika emdikten sonra hala emiyor olsanız bile diğer memeye geçiriniz ve emebildiği kadar diğer memeden emziriniz. Bir sonraki seansda son emzirdiğiniz memeden başlayarak emziriniz. Her emzirme sonrası bebeğinizi omzunuza yatırıp gaz çıkarmasını sağlamanız önemlidir.
Kusma : Yeni doğan bebekler her beslenme sonrası gaz çıkarma esnasında aldıkları anne sütünün bir miktarını çıkarabilirler. (bu miktar yaklaşık bir yemek kaşığını geçmez) bu durum gayet normaldir. Ne zaman ki bebeğiniz beslenme ile hiç ilgisi olamayan bir saatte hiç ses çıkarmadan ağzını açıp karşıya doğru fışkırır tarzda kusarsa mutlaka çocuk doktorunuza arayınız.
Alt Bakım : Doğumu takiben ilk 1 ay zorunlu haller dışında bebeğinizin alt bakımını yaparken ıslak mendil kullanmayınız. Bunun yerine ılık su ile ıslatılmış pamuklar daha sağlıklıdır. Özellikle kız bebeklerde temizlik önden arkaya usulüne uygun olarak yapılmalıdır. Alt temizliği için en uygun zaman emzirmeye başlamadan öncesidir. Beslenme sonrası yapılan alt değişme esnasında bebeğinizin midesine baskı artacağından kusma ihtimalide fazla olacaktır. Anne sütü ile beslenen bebekler sık ve sulu kıvamda kaka yaparlar. Günlük emzirme sayısı ile orantılı kaka yapmaları gayet normaldir. Yani bebeğiniz günde 8 kez emiyorsa 8 kez kaka yapabilir. Kaka rengi açık sarı ve sulu kıvamdadır. Eğer bebeğiniz ardı ardına kaka yapıyor ve yaptığı kakanın içinde hiç kaka partikülü yoksa çocuk doktorunuza başvurunuz.
Göbek Bakımı : Bebeğinizin göbeği düşene kadar günde 1 kez % 70’lik alkol ile göbek pansumanı yapmalısınız. Bunun için steril bir spanca alkolü döküp, göbek kordonu ile cilt arasında kalan bölgeyi yani tam göbeğin düşeceği yeri içten dışa doğru temizlemelisiniz.
Bu esnada alkolü çok fazla cilde yaymamaya özen gösteriniz. Eğer gün içinde göbek kordonu idrar, dışkı ve veya başka bir şekilde ıslanmışsa göbek bakımının tekrarlanması gerekmektedir. Göbek pansumanını yaptıktan sonra bezi kordon dışarıda kalacak şekilde bağlanmalıdır. Eğer göbekte sulanma, kızarıklık, akıntı veya kötü kuku hissederseniz mutlaka çocuk doktorunuzu arayınız.
Toksik Eritemler : Bebeğinizin vücudunda sanki sinek ısırığı gibi ufak kızarıklıklar çıkabilir. Bunlar gayet normaldir. Yalnız bazen bu kızarıklıkların ucu sarı sivilce şeklini alabilir. Böyle durumlarda bazen bebekleri özel bir solüsyon ile banyo yaptırmak gerekebilir. Bunun için kızarıklıklar sivilce halini alır ve sarı renkli uçları gelişirse bebeğiniz hastaneye getirmeniz gerekir.
Banyo : Bebeğinizin banyosunu göbeğini kuru tutması şartı ile istediğiniz zaman banyo yaptırabilirsiniz. Banyodan hemen sonra göbek çevresini iyice kurulamalı (gerekirse fön makinesi yardımı ile ) ve ardında göbek pansumanını yapmalısınız. Banyo yaptırırken akarsuyun altında banyo yaptırmamanız en uygun olanıdır. Banyo suyunun sıcaklığını dirseğini suya tutup yakmayacak sıcaklığa ayarlayabileceğiniz gibi derece ile de ölçebilirsiniz. (ölçüm vücut ısısında yani 35–37 derece olmalıdır.) Banyo başlamadan önce tüm malzemelerinizi hatta banyo suyunun sıcaklığını ile hazırlamanız sizin için faydalı olacaktır. Çünkü bebeğinizi soyduktan sonra huzursuz olacak ve o sırada sizin hazırlık yapmanız pek mümkün olmayacaktır. Bu arada bebeğin oda ısısı 24–26 derece arasında olmalıdır.
Yatış Pozisyonları : Bebeğinizi dönüşümlü olarak sağ ve sol yana arkasına destek yaparak yatırmanız en sağlıklı yatış pozisyonudur. Eğer bebeğiniz ile aynı odada ve müdahale edebilecek kadar yakınında iseniz yüzükoyun ve sırtüstü pozisyonda yatırabilirsiniz. Bunun nedeni de olası bir kusma ihtimaline ve kustuğunu tekrar yutarak aspire etme olasılığına karşı tedbirli davranmaktadır.
Hıçkırık : Yenidoğan bebekleri hemen hemen her beslenme sonrası diyebileceğimiz kadar sık hıçkırık tutar. Geçirmenin en doğal ve güvenli yolu birkaç dakika kadar daha emzirmeye devam etmektir. Limon, su v.s. verilmemelidir.
Göz Bakımı : Bebeğinizin gözlerini temizlemek için serum fizyolojik ve steril gazlı bez kullanabilirsiniz. Bunun için göz dibine bir damla serum fizyolojik damlatıp gazlı bez ile içten dışa tek hareketle temizlik yapılmalıdır. Aynı hareket 2.kez tekrarlanacaksa yeni bir gazlı bez kullanılmalı aynı gazlı bez ikinci kez kullanılmamalıdır. Bunun yanı sıra gözlerde aşırı çapaklanma, kızarıklık, akıntı olursa çocuk doktorunuza haber veriniz.
Bebeklerdeki Hormonal Değişiklikler
Anneden geçen hormonların etkisi ile bebeklerin göğüslerinde şişlikler olabilir. Bu durum tamamen normaldir ve kesinlikle göğüslerin sıkılmaması gerekir. Kız bebeklerde vaginal beyaz, berrak bir akıntı hatta hafif pembe bir kanama görülebilir. Bu durum yaklaşık 2-3 hafta kadar sonra kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
Burun Tıkanıklığı
Yeni doğan bebeklerin burnu sıkça tıkanabilir. Bunun için fizyolojik günde 4-6 defa her burun deliğine serum fizyolojik damla damlatabilirsiniz. Damlayı bebeğinizi emzirmeden önce damlatmanız daha doğru olacaktır. Aksi taktirde tok karnına damlatılan damla bebeğinizi kusturabilir. Ayrıca piyasada bulunan burun aspiratörleri de kullanılabilir.
Memelerde Dolgunluk Hissi
Bebeğiniz düzenli ve aktif olarak emse dahi bazen memelerde biriken sütü bitiremeyebilir. Bu yüzden her emzirme sonrası göğüslerinizi kontrol etmeniz gerekmektedir. Çünkü göğsünüzde biriken sütler bir süre sonra size ağrı hissettirecek, ateşiniz yükselecek ve göğüsler gerginleştiği için bebeğiniz emmekte güçlük çekecek dolayısıyla emzirme bir işkence haline gelecektir. Göğüslerde biriken sütleri elle veya pompa ile boşaltmak gerekir. Boşaltma işlemi öncesi göğüs ılık pansuman sütün daha kolay akmasını sağlar. Sağılan süt steril süt saklama poşetlerine konularak oda ısısında 6–8 saat, buz dolabında 24 saat, derin dondurucuda 6 ay süre ile saklanır.
