ÇOCUKTA LENF BEZİ BÜYÜMESİ;
Öyküde lenfadenopatinin ne zamandır mevcut olduğu, giderek büyüyüp
büyümediği, ateş, boğaz ağrısı, öksürük, terleme, eklem ağrısı, döküntü, kolay morarma,
burun kanaması, kilo kaybı olup olmadığı sorulmalıdır. Ayrıca ilaç kullanımı, aşı öyküsü,
hayvan ısırığı, hastalarla temas öyküsü, seyahat öyküsü, çiğ süt ve süt ürünleri kullanımı
mutlaka sorgulanmalıdır.
Fizik Muayene: Lenfadenopati nedeniyle getirilen hastaların genel sistemik muayenesi
mutlaka yapılmalıdır. Lenfadenopatinin lokalize yada yaygın olup olmadığı, sayısı,
büyüklükleri, kıvamı, mobil olup olmadığı ve enflamasyon bulgularının varlığı araştırılır.
Ayrıca özellikle olası eşlik edebilecek olan döküntü, ikter, peteşi, ekimoz ve
hepatosplenomegali varlığı araştırılmalıdır.
Laboratuvar: Lenfadenopati ile başvuran çocuklarda tam kan sayımı ve periferik yayma
değerlendirmesi ilk yapılacak laboratuvar incelemesidir ve tanı ve ayrıcı tanıda oldukça
değerlidir. Pansitopeni, lösemi ve nöroblastom gibi maliğn hastalıklar seyrinde görülebileceği
gibi sistemik viral ve bakteriyel enfeksiyonların seyrinde de saptanabilir. Beyaz küre
yüksekliği ve sola kayma bakteriyel enfeksiyonlarda görülürken, lenfomonsitoz EBV, CMV,
toksoplazmozis gibi sistemik enfeksiyonlar yanında lösemilerde de görülebilir.
Eritrosit sedimantasyon hızı ve CRP özellikle tüberküloz, kollajen doku hastalıkları ve
maliğnitelerde çok yüksek olarak saptanır. Kan biyokimyasında karaciğer fonksiyon
testlerinde yükselme infeksiyöz mononükleozu, ürik asit artışı maliğn hastalığı işaret edebilir.
Radyolojik olarak direk grafiler ve ultrasonografi ilk değerlendirmede yararlanılan
görüntüleme yöntemleridir. Lenfadenopatili hastalarda öykü ve fizik muayene ile bir
yönlendirme olamamış ise olası mediastinal lenfadenopati veya kitle şüphesi ile iki yönlü
akciğer grafisi mutlaka çekilmelidir. Ultrasonografi lenf nodları hakkında ayrıntılı bilgi verir.
Etraf dokularla ilişkisi, sayı ve boyutları, hilus yapısının korunup korunmadığı, apse gelişip
gelişmediği özellikle araştırılır. Olası bir hepatosplenomegali ve lenfadenopati açısından
batın ultrasografisi yapılır.
Serolojik çalışmalardan öncelikli olarak CMV, EBV, toksoplazma için testler istenir. Olguya
göre karar verilmek üzere kedi tırmığı hastalığı, tularemi, HIV, HHV-6, brusella gibi ajanlar
için tetkikler istenebilir. Deri testlerinden PPD, özellikle akciğer grafisinde anormal görünüm
saptanan hastalarda istenmelidir.
Kemik iliği aspirasyon/biyopsisi: Tüm lenfadenopati olgularında yapılmaz ancak aşağıdaki
durumlarda mutlaka değerlendirilmelidir:
- En az 2 aydan beri giderek büyüyen lenfadenopati
- Kilo kaybı
- Kemik ağrıları
- Hepatosplenomegali
- Maksiller/mandibular kitle
- Retroorbital kitle
- Batında kitle
- Anemi, trombositopeni, blast
- Akciğer grafisi anormal ise
- Supraklavikular LAP varsa
Biyopsi: Lenfadenopati nedeni saptanamaz ve patolojik boyutlarda olmaya devam ederse,
aspirasyon olası bir lenfomayı göstermede yetersiz kalacağı ve boşuna zaman kaybına
neden olacağı için tercihen eksizyonel biyopsi yapılması önerilir. Aşağıdaki durumlarda
biyopsi endikasyonu vardır:
- Sürekli ve açıklanamayan ateş, kilo kaybı ve gece terlemelerinin eşlik etmesi
- Sert, ağrısız ve çevre dokuya fiske olması
- Uygun antibiyotik tedavisine rağmen lenf nodunun büyümeye devam etmesi veya
yenilerinin ortaya~Lenf nodunun büyümesine lenfadenomegali, lenf nodu boyutu ve yapısının bozulduğu tüm
lenf bezi hastalıklarına ise lenfadenopati adı verilir. Bunun dışında lenf nodunun
inflamasyon bulguları ile birlikte (ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı) büyümesine lenfadenit
denir. Çocukluk çağında supraklavikuler bölgede 0,3 cm, aksiler, epitroklear, oksipital,
postaurikuler bölgede 0,5 cm, servikal bölgede 1 cm, inguinal bölgede ise 1,5 cm,
abdomende 2 cm ve mediastende 1,5 cm büyüklüğe kadar normal kabul edilebilir.
