Laparo, karın; skopi, bakmak, görmek anlamlarını taşır ve laparoskopi sözcük anlamı olarak karın içine bakmak demektir. Benzer şekilde endoskopi içe bakmak, artroskopi ekleme bakmak, kolonoskopi kalın barsak içine bakmak demektir. Laparoskopi de bu işlem için kalem kalınlığında özel mercek içeren teleskop benzeri bir alet ince borular (kanül) yardımıyla karın içine yerleştirilir. Bu sisteme karın içini aydınlatacak ışık kaynağı ve minik bir video kamera eklenerek karın içine bakılır.
Cerrahi kesileri küçültmek binlerce yıldır cerrahların ve hastaların hayaliydi. 3000 yıl önce ilkel bir rektoskop (kalın barsağın içini görmeye yarayan alet) yapılmış, 11. yüzyılda Arap bilgin Ebu Kasım ise benzer bir alet icat etmiştir. Günümüzde hızla gelişen teknoloji sayesinde cihazlar çok gelişmiş, ışık kaynağı, mercek sistemi ve video cihazı minik ancak güçlü hale getirilerek tek bir boru içine yerleştirilmiştir.
Modern laparoskopiyi ilk önce kadın doğum uzmanları yapmış Genel cerrahi alanında 1980’lerin sonunda ilk laparoskopik (kapalı) safra kesesi ameliyatı yapılmıştır. Bu, cerrahi alanda yeni bir çağ açmıştır. Bu işlem tüm dünyada çok çabuk kabul görmüş ve hızla yayılmıştır. Safra kesesi ameliyatında elde edilen başarı sonrasında neredeyse tüm organların laparoskopik ameliyatları yapılmaya başlanmıştır.
Hastaneye başvurduktan sonra ameliyat kararını doktorunuzla birlikte veririsiniz. Bu aşamada ameliyatla ilgili aklınıza takılan soruları doktorunuza sorunuz. Ayrıca önceki hastalıklarınızı ve kullandığınız, özellikle kan sulandırıcı, aspirin gibi ilaçları doktorunuza bildiriniz.
Kapalı ameliyatta, ilkönce göbek altından 1 cm.lik minik bir kesi yapılır. Sadece tanı yani bakma işlemi için bu yeterlidir. Ancak tedavi gerekiyorsa ameliyat tipine göre ek küçük kesiler ile yeni ince borular gerekli noktalara yerleştirilir ve özel ince cerrahi aletler ile gerekli ameliyatlar yapılır. Bu küçük kesiler ameliyat sonrasında 1 ya da 2 dikişle kapatılır ve hasta 2 gün içinde rahatlıkla banyo yapabilir.
Laparoskopi ameliyathanede genel anestezi, yani hasta uyutularak yapılır. Yerleştirilen borular aracılığı ile karın içine gaz verilerek karın boşluğu genişletilir. Böylece organlar karın duvarından ayrılır ve aletlerin çalışabilmesi için yeterli yer kazanılmış olur. Bu gaz verme işlemi uyanık kişide gerginlik ve ağrı yapar bu nedenle hastalar uyutulur.
Kapalı ameliyattın üstünlükleri ise şöyle sıralanabilir. Geleneksel ameliyatlarda hastalıklı organa ulaşmak için büyük bir kesi yapılır, tüm karın tabakaları geçilir. Bu da hastada ameliyat sonrası fazla ağrıya yol açar. Ayrıca yara mikrop kaparsa bu yaranın pansumanı ve bakımı daha zor olur. Ek olarak fıtık gelişme riski bu yaralarda daha fazladır. Laparoskopi de ise kesiler küçük olduğundan ağrı ve yara ile ilgili diğer sıkıntılar daha az olur. Böylece hasta daha erken eve gidebilir (Çoğu durumda 1-2 gün). Hasta daha erken iyileşir ve günlük yaşantısına daha erken başlayabilir. İşine çok daha erken başlar. Uzun dönemde ise çok daha az iz kalır ve kozmetik olarak açık ameliyatlara göre daha üstündür.
Ameliyat sonrasında erken dönemde hasta ayağa kaldırılır. Pansumanları evde kendisi açabilir. İkinci günden sonra banyo yapabilir. Hasta normal gıda (diğer hastalıklarına uyumlu olmak koşuluyla) alabilir.
Ancak kapalı ameliyatlarda da diğer ameliyatlarda olduğu gibi damar ve organ yaralanması olabilir. Damar içinde ve akciğerde pıhtı gelişebilir. Yara ve karın içi iltihaplanabilir. Ameliyat sonrasında yarada hafif bir ağrı olabilir. Ancak şişlik giderek artar, akıntı olur ve yara çevresi kızarırsa hemen doktora başvurmak gerekir.
Bazen yapışıklık, iltihap, beklenenden daha ciddi veya farklı hastalık, teknik zorluk gibi nedenlerle ameliyat kapalı olarak tamamlanamaz ve açığa yani geleneksel tip ameliyata geçilebilir. Bu bir başarısızlık değildir. Önemli olan hastanın ne için ameliyat olduğunu unutmamasıdır. İster açık ister kapalı olsun amaç hastalıklı organ veya dokuların tedavisidir. Cerrahın sorumluluğu ve arzusu hastayı en sağlıklı biçimde evine göndermektir. Bu nedenle gerekirse açığa geçilebilir.
