Konuşma bozuklukları fizyolojik kökenli olabilceği gibi tamemen psikolojik kökenlide olabilmektedir. Gecikmiş konuşma, hiç konuşmama, yaşının gerektirdiği konuşma becerisine sahip olamama, Sözcük daracığının azlığı, ifadede yetersizlik anlamı cümleler kuramama gibi özelikler gösterebilmektedir.
Gecikmiş Konuşma daha çok zihinsel yetersizlikler, işitme organlarındaki sorunlar, ciddi sağlık problemleri Ya da aile içi ciddi sıkıntılar yaşayan çocuklarda sıklıkla görülmektedir. Konuşma bozuklukları bazen, bazı gelişimsel farklılıktan Ya da yetersizlikten kaynaklanabilmektedi.Örneğin Dudak damak yarıklığı, Dil altı bağının normalden uzun olması,diş problemleri,çene kaslarının işlevini yeterince yerine getirememesi, Bununla birlikte zihinsel yetersizlikler, görme ve işitme bzouklukları sinir sitemi zedelenmelerinde, beyin tümorlerinde de konuşma bozuklukları görülebilmektedir.
Bütün bu fizyolojik durumlar elendiğide, yani konuşma organlarının hepsi sağlıklı olduğu halde çocuklarda konuşma bozuklukları görülebilmektedir. Bu durumda çocuğun yaşam koşullarının konuşmasına etki etki ettiği düşünülür. Evde konuşulan dilin biteliksel olarak bozuk olması, evde yabanci dil Ya da çift dil konuşulması, çocuğun çevresinde model alacak kişilerin azlığı, çocuğun dil kullanımını yanlış öğrenmesi ve bunu alışkkanlık haline getirmesi, çocuğun çevresiyle yaşadığı uyum problemleri, içe kapanıklık, ekonomik problemler, aile içinde sevgi ilgi gösterilmemesi çocuğun ailesinden alması gereken sevgi duygusunun tatmın edilmemesi, kazalar yaşanılan tramvatik olaylar, çocuğun konuşmasına izin verilmemesi, sözel uyaran bakımından yetersiz eksik olan bir çevrede büyüyen çocuklarda dil gelişimini etkileyebilcek faktörlerdir.
Dil ve konuşma bozukluğu birbirinden farklı olarak tanımlanmakta ve farklı terapi modelleri ille düzeltilmeye çalışılmaktadır. Dil Bozukluğu, Çocuğun dil öğelerini anlamakta zorluk çekmesi ve düşüncelerini ifade etmekte yeterli kelimeleri bulamaması ile karakterize bir durum iken konuşma bozukluğu, çocuğun sesleri doğru çıkaramaması ile ilgili bir durumdur.
Dil ve Konuşma Terapisi nedir neler yapılır ?
Dil ve konuşma problemi olduğu tanımlanan kişilere konuşma terapisi uygulanmaktadır.Konuşma terapisi çeşitli konuşma problemlerini düzetebilmektedir.
a.Sesleri doğru çıkarmada ve kelimeleri doğru kullanmada sorun yaşama
b.Sesleri tekrar etme kelimeleri tamamlamada sorun yaşama konuşmanın akıcılığı ile sorun yaşama(kekemelik)
c.Sesi bozukluklarında yani cümleye başlarken çok yüksek ses tonu ile cümleyi bitirirken ses tonun azalması gibi sesi ayarlayamam ses sanki agızda geveleniyormuş gibi Ya da burundan konuşma gibi sesin farklı çıkmasıda ses bozukluklarına örnektir.
Söyleneni anlayamam Ya da düşüncelerini ifade edebilmel için uygun kelimelerinin bulunamaması anlamlı cümleler kurulaması çocuklarda veya yetişkinlerde en sık rastlanışan dil ve konuşma bozuklukları arasındadır. Dil ve konuşma terapisi ile önemli ölüçüde sonuç alınmakatadır.
Dil ve konuşma terapisi, Gelişim bozuklukları alanında uzman olan kişilerde tarafından yapılmalıdır. Her çocuk için dil ve konuşma terapisi çocuğun durumuna bağlıdır. Çocuğun performansı ve kişisel özellikleri genellikle dil terapisinin gidiş hatı açısından belirleyicidir. Yani dil terapisinin ne kadar süreceği tamamen çocuğun kendisine terapisti ile kurduğu ilişkiye ve ailenin tutumuna bağlıdır. Yine konuşma problemlemleri bakımındada farklılıkllar yaşanabilmektededir. Dile terapisi birkaç haftadan birkaç yıla kadar sürebilmektedir.
Ailelere öneriler
Öncelikle ailelerin çocukla nasıl bir iletişim kuracakları oldukça önemlidir. Çocuğunuza nasıl davranmanız gerektiği konusunda donanımlı olmanız dil terrapsinin gidişi açısından destekleyeci olmaktadır.Örneğin Çocuklar konuştuklarından yetişkinlerin vereceği tepkiler oldukça büyük önem taşır çocuk konuştukça kensine yanıt veren bir yetişkin olduğunda çocuğun kendine olan güveni artar ve çocuk konuşma açısından cesaretlenir. Doğru iletişim becerileri teknikleri ile hem aileniz içinde hemde çocuğunuzla olan ilişkilerde sağlıklı iletişim kurmalısınız. Çocuklar hem yetişkinlerin birbirleri arasındaki tepkilere hemde ona karşı gösterdiğiniz tepkilere karşı oldukça duyarladırlar. Çocuklara karşı sağlıklı bir dinleme ve doğru iletişim becerilerini edinmeniz, özellikle 13 yaş arasındaki çocuğunuzun sadece dil ve konuşma gelişimlerini değil, her yönden gelişimlerini destekleyecektir.
Dil ve konuşma gelişimi için yapabilcekleriniz
Çocuğunuz ilk sesleri çıkarmaya başladığında, bu sesleri tekrar etmesini sağlamak
çocuğunuzla sık sık konuşmak
yaşına uygun şarkılar, masalar anlatmasını sağlamak
konuşma dilinizde basit ve kısa cümlelerini kullanmak
birlikte hikayeler okumakve anlatmak
resimli hikaye masal kitaplarına bakmak ve ona sorular sormak (sence bu resimdeki kız ne düşünüyor)
Çocuğunuzun konuşmasını sonuna kadar sabırla dinlemek ve konuşması hakında ağır eleştirilerde bulunmamaya özen göstermeli..
örneğin; Çocuğunuz dolap kelimesini yanlış kullanıyor
Çocuk: 'anne doyapta çikotam yok' diyor Ya da
anne: hmmm dolaptaki çikolatanı yemek istiyorsun' gibi bir cümle kurarak çocuğun kullandığı yanlış kelimeleri doğru şekilde başka bir cümle içinde kullanır.
Çocuk hem doğru sesi birkez daha duyar hemde bu söylemden rencide olmaz ancak anne 'Doyap değil dolap bir türlü doğru söyelemiyorsun gene yanlış yaptın ' gibi bir uyarma yapsaydı Çocuğu hem utandıracak hemde kendine güvenini zedeleyecekti.
Çocuğunuzla kurduğunuz ilişki ve verdiğiniz tepkiler onun konuşmasını ve sosyal gelişimini birebir etkileyeceğinden dolayı Konuşma bozukluğu olan çocuklara verdiğiniz sözel olamayan tepkilerinizde önemlidir. Örneğin su ya bu diyen bir çocuğa gülmek sizin eğlendiğinizi gösterir ve çocuk sizi güldürmek için kelimeyi yanlış kullanmaya devam edecektir.
