Bugün artık pek çok genç kadın hasta başarılı bir kanser tedavisi sonrası bebek sahibi olabiliyor. Kanser tedavisindeki ilerlemeler hastaların yaşam şansını, yardımcı üreme tekniklerindeki ilerlemeler ise hastanın gebe kalma şansının arttırıyor.
Hastalar bir kez kanseri atlattıktan sonra artık yaşam kalitesine odaklanıyor ve çocuk sahibi olmayı istiyor.
Kanser tedavisi görmüş hastalarda sağlıklı gebelik elde etmek için öncelikle dikkat etmek gerekenler nelerdir?
Aslında sağlıklı gebelik süreci kanser tedavisinden önce başlıyor. Bazı kemoterapi ilaçları yumurtalıklara zarar veriyor ve yumurtalık hücre sayısını azaltıyor. Bu gibi durumlar genç hastalarda gebe kalma ihtimali zorlaştırıyor ve menopoz yaşını erkene çekiyor. Daha yaşlı hastalarda ise kemoterapi sonrası menopoz görülebiliyor. Karın ve pelvis boşluğuna uygulanan radyoterapinin de benzer etkileri olabiliyor. Özellikle lösemi ve lenfoma gibi sebeplerle tüm vücut ışınlaması alan hastalar risk altında. Bu hastalar genç dahi olsa kullanılan radyoterapi dozu yüksek olduğu için tedavi sonrası menopoz riskleri yüksek.
Kemoterapi ve radyoterapi alması planlanan tüm hastalarımıza mutlaka tedavi öncesi bir muayene öneriyoruz. Evli olan hastalarda tedavi öncesi hızlandırılmış bir seans tüp bebek yapılarak embriyo dondurulabilir. Bu sayede hem kemoterapinin gecikmesine mani olunur hem de yumurtalıkların kalıcı olarak zarar görme ihtimaline karşı tedbir alınır. Evli olmayan hastalarda ise yumurtalar toplanıp dondurulabilir.
Bu aşamalardan sonra hasta kemoterapi veya radyoterapisini alır. Pek çok hastada kanser tedavisi sonrası 2-3 yıl gebelik için beklemek gerekir. Bu süreç kanser nükslerinin en çok görüldüğü zamandır. Ancak hasta kendisi için en uygun zamanı onkoloji ve kadın hastalıkları doktoru ile görüşerek öğrenmelidir. Gebelik öncesi gerekli kontroller yapılmalı, folik asit desteği başlanmalıdır.
Pek çok hastada rutin kanser kontrolleri gebelikte yapılabilmektedir. Kontroller esnasında bebeğin radyasyon almaması için röntgen veya tomografi yerine ultrason ve MR tercih edilir. Gerekli durumlarla bebek kurşun gömlek ile korunarak röntgen ve mamografi çekilebilir. Gebelik sırasında ortaya çıkan yeni bir kitle veya gebelikten kaynaklanmayan bir şikâyet ile karşılaşılırsa mutlaka hemen değerlendirme yapılmalıdır.
Çoğu kanser türü vücuttan temizlendikten sonra bebek için bir risk teşkil etmez. Ancak hasta kanser aktif iken gebelik sağlıklı gitmez. Bu dönemde gebelik önerilmez.
Kanser tedaviniz başarılı geçti ise doktorunuzla görüşerek gebelik planlayabilirsiniz. İyi bir tedavi ve takip ile gebelik mümkün olabilir. Sağlıklı kalın sağlıcakla kalın.
Not: Bu yazıda önerilenler tavsiye niteliğindedir. En sağlıklı bilgiyi kendi doktorunuzdan alabilirsiniz.
