Birinci trimester tarama testi, "ikili tarama testi" veya halk arasında zeka testi olarak bilinen test için en uygun süreç gebeliğin 11-14 . haftaları ya da ultrasonografik olarak ölçülen baş-popo mesafesinin (CRL) 45-84 mm arasında olduğu dönemdir. Bu test ile bebeğin kromozomal hastalıklardan Down sendromu (trizomi 21) ve Edwards sendromu (trizomi 18) sahip olup olmadığı ile ilgili risk belirlenir. Bu sendroma sahip bebeklerin zeka geriliği ve bazı organ anomalileri olduğu için halk arasında zeka testi olarak bilinir, aslında zeka seviyesini ölçen bir test değildir. İkili tarama testinde anne yaşı, kilosu, sigara içip içmediği, şeker hastalığı varlığı, daha önceki bebeklerinin durumu, tüp bebek olup olmadığı bilgisinin yanında ultrasonografik olarak belirlenmiş baş-popo mesafesi (CRL), gebelik yaşı ve biokimyasal olarak kanda bakılan serbest B-HCG ile PAPP-A değerlerinin kombine edilmesi formüle edilerek belirlenen risk taramasıdır. Sonuç düşük riskli veya yüksek riskli olarak belirlenir. Bizim için sınır değer 1/270'dir. Üzerindeki değerler (mesela 1/150, 1/50...) yüksek riskli kabul edilir.
İkili tarama testi ile Down sendromlu bebeklerin %85'i tespit edilebilmektedir. İkili tarama testi ile Down sendromu ve benzer sendroma sahip bebeklerin tanısı konulamaz sadece riskin yüksek ya da düşük olması ile ilgili bilgi edinilir. Tanı koymak için CVS (chorion villus sampling) veya amniosentez (karnından su aldırma işlemi) yapılması gerekir. İkili tarama testine burun kemiği ölçümü (nasal bone) eklenirse testin Down sendromu ve benzer kromozomal hastalıkları tespit etme ihtimali %98'e yükselmektedir. Burun kemiği ultrasonografik olarak varlığı veya yokluğu açısından değerlendirilir. Down sendromlu bebeklerin yaklaşık %70'inde nasal(burun) kemik görülmemektedir. İkili tarama sonucu düşük riskli olan hastaların sonuçları normal olarak değerlendirilir. Belirtilmesi gereken önemli bir nokta da bu testin sadece kromozomal hastalıklardan Trizomi 21 ve Trizomi 18 hakkında bilgi verir. Diğer anomaliler mesela kalp hastalıkları, böbrek ya da mide barsak sistemini ilgilendiren hastalıklar açısından bilgi vermez.
TEST SONUÇLARINI NE ZAMAN ÇIKAR? Test sonuçları labaratuardan labaratuara göre farklılık göstermekle birlikte iki üç gün içinde çıkmaktadır. Devlet hastanelerinde hastane yoğunluğu nedeniyle bir hafta on beş günde ancak sonuçlanmaktadır.
TEST ÜCRETİ NE KADARDIR? Fiyatlar yine labaratuar fiyatlarına göre değişmekte olup 150-250 TL arasında değişir.
SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ; Gebelikte ikili test ve diğer tarama testleri günümüzde rutinde her hastaya önerilmektedir. Bu testi yaptırıp yaptırmamak tamamen ailenin kararıdır. İkili test ve diğer testlerde olduğu gibi amaç kromozomal anormalliklerden trizomi 21,18,13 hastalıkları açısından yüksek riskli hastaları belirlemek ve yine isterlerse tamamen kendi kararları doğrultunda hastalık yada anomali tespit edilen gebeliklerini sonlandırmaktır. Hastalıklı gebeliklerde yasal olarak 24. gebelik haftasına kadar düşük yaptırılarak gebelik sonlandırılabilmektedir. Önemli olan hastanın Down sendromlu da olsa gebeliğin devamı hakkındaki kararıdır.
Modern bilgilerin ışığında İkili tarama testi Down sendromunu belirlemede en değerli testtir. Eğer bu testi yaptıramadıysanız veya süreyi kaçırdıysanız üçlü veya dörtlü tarama testini yaptırabilirsiniz.
