İdrardan kan gelmesine hematüri denir. Hematürinin iki tipi vardır; idrar rengini kırmızıya değiştiren kanamalara makropskopik hematüri, idrarda renk değişikliği olmadan sadece idrar tahlili ile tespit edilen kanamalara ise mikroskopik hematüri denilmektedir. İdrarda kanaması olan hastaların idrarı kola veya çay renginde de olabilir. Hematürinin en önemli nedenleri mesane kanseri, böbrek kanseri, böbrek-üreter-mesane taşları, üriner sistem tüberkülozu, üriner sistem enfeksiyonları, böbreğin nefrolojik hastalıkları ve prostat hastalıklarıdır.
Hematüri erişkinlerde olduğunda mesane ve böbrek kanseri kanserleri akla getirilmelidir. Özellikle ağrısız, pıhtılı makroskopik hematüri aksi kanıtlanıncaya kadar mesane kanseri olabileceği bilinmelidir. Hematüri genellikle aralıklı olmaktadır. Sürekli her idrarda olmayabilir, hatta sadece bir kez olabilir. Bu nedenle ihmal edilmemeli bir kez olsa bile derhal doktora başvurulmalıdır.
Hematüri ile başvuran hastalara eşlik eden semptomlar da önemlidir. Ağrı, pıhtılı kanama, idrar yanması, prostat şikayetlerinin varlığı ayırıcı tanıya götürebilen eşlik eden önemli semptomlardır. Ayrıca kanamanın idrarın hangi kısmında (başlangıç veya son kısmı gibi) olduğu da doktorun bilmesi gereken önemli bir ayrıntıdır.
İdrarda kanamanın en sık nedenlerini oluşturan hastalıklar nelerdir?
Mesane kanserinde hematüri en önemli semptomdur. Mikroskopik veya makroskopik olabilir Erişkinlerde ağrısız hematüride ilk akla gelmesi gereken mesane kanseridir. Kanama pıhtılı olabilir. Enfeksiyon ilave olduğunda veya ilerlemiş durumlarda idrar yaparken yanma eşlik edebilir.
Böbrek kanserlerinde genellikle mikroskobik hematüri görülür. Ancak tümör kitlesi böbreğin idrar kanalına açılmışsa makroskopik hematüride görülebilir. Yan ağrısı ve böğürde ele gelen kitlede nadiren eşlik eden septomlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Böbrek-üreter-mesane taş hastalığında hematüri genellikle mikroskobiktir. Taşlar üriner sistemde tıkanma yapmışsa kolik tarzı yan ağrısı görülür.
Enfeksiyonlarda kanama genellikle mikroskopiktir ancak idrar sonunda makroskopik hematüride görülebilir. İdrar yaparken yanma belirgindir.
Benin Prostat hipertrofisi ve Prostat Kanserinde kanama genellikle ileri evrede görülmektedir.
Hangi radyolojik testler kullanılmalıdır?
Ultrasonografi ilk başvurulan radyolojik testtir. Ancak ultrason sonucu normal olan hastalar tomografi veya MRI yapılması gerekmektedir. Özellikle ağrısız makroskopik hematürisi olan veya tekrarlayan (üç testin ikisinde) mikroskobik hematürisi olan 40 yaş üstü, sigara kullanan kişilerde mesane kanseri açısından tüm radyolojik testler normal olsa bile sistoskopi yapılmalıdır.
