İşeme bozukluğu nedir?

İdrar kesesi ve beyin arasında işeme ile ilgili koordinasyonu kuran sinir yapılarında ve fonksiyonlarında bir hastalık veya travma nedeniyle bozukluk oluşması neticesinde normal idrar yapma faaliyetinin kaybolmasına işeme bozukluğu denir.

İşeme bozuklukları nelerdir?

Omurgamızda, bel ve kalça seviyesindeki omurlara denk gelen omurilik kısmında işeme refleksini düzenleyen merkez bulunmaktadır. İşeme bozukluğunun nasıl ortaya çıkacağı, problemin sinir sisteminin hangi bölgesinde olduğuna göre değişiklik göstermektedir;

Spastik (gergin) tip sinirsel bozukluk: Omurilikteki işeme merkezinin yukarısında gerçekleşen problemlerde ortaya çıkmaktadır. Omurilikteki refleks merkezi ve mesaneye giden sinirler sağlam olduğundan işeme refleksi çalışmakta ancak beyin bu sistem üzerindeki yönetici vasfını kaybetmiştir. Bu nedenle artık işeme için uygun ortam oluşmadığında beyin idrarın tutulmasını söyleyememektedir ve sonuç olarak mesane kendi kendine devamlı kasılarak idrar boşaltmaktadır. Hasta devamlı idrar kaçırmakta, devamlı idrar varlığı hissetmekte, gece ve gündüz devamlı idrar yapma ihtiyacı duymakta, idrara aniden sıkışmakta ve yanma hissetmektedir.

Flask (gevşek) tip sinirsel bozukluk: Omurilikteki idrar refleks merkezi veya mesaneye giden sinirlerdeki bozukluklar nedeniyle oluşan hastalık tipidir. İşeme fonksiyonu tamamen bozulmuştur. Mesane kasılamamaktadır ve kişi idrarını yapamamaktadır. Mesane idrar hissi oluşturamaz ve dolmaya başlar. Belirli bir doluluk seviyesinden sonra taşma tarzında hasta idrar kaçırmaya başlar.

İşeme bozukluklarının tanısı nasıl koyulur?

Bu konuda en önemli verileri hastanın hikayesinden almak mümkündür. Hastanın çocukluğunda geçirmiş olabileceği sinirsel hastalıklar (çocuk felci, menenjit, ensefalit vb.), doğuştan olabilecek bel problemleri (spina bifida, meningomiyelosel vb.), hastanın mesane sinirsel fonksiyonunu etkileyebilecek rahatsızlıkları olup olmadığı (şeker hastalığı, felç, vb.) ve sinir sistemine hasar vermiş olabilecek bir kaza geçirip geçirmediği mutlaka sorgulanmaktadır. Daha sonra hastaya kapsamlı bir muayene yapılmaktadır. Hastanın özellikle bel bölgesi ve omurgası incelenmekte ve vücudunda herhangi bir sinirsel sorun olup olmadığı değerlendirilmektedir. Gerekirse işeme fonksiyonlarının değerlendirilmesi amacıyla öncesinde opak madde ile mesane doldurulup işeme anının görüntülendiği işeme sistoüretrografisi; damardan opak maddenin verilerek böbrek ve mesane fonksiyonlarının incelendiği intravenöz pyelogram, tomografi ve manyetik rezonans gibi görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır. Sistoskopi denilen yöntemle ışıklı kameralarla mesane içi gözlemlenebilir. Sinirsel işeme bozukluklarında en sık kullanılan tanı yöntemlerinden biri de ürodinamidir.