Kendi horlamanıza uyandığınız ve uykunuza kaldığınız yerden devam edemediğiniz durumlar oldu mu? Peki ya eşinizin sizi horlamanız nedeniyle uyandırdığı zamanlar? Sabahları uyandığınızda ağzınızda aşırı kuruluk fark ediyor musunuz? Şiddetli baş ağrıları tüm gününüzün ziyan olmasına mı neden oluyor? Gün boyu halsizlik sorunu mu yaşıyorsunuz? Tüm gece uyuduğunuz halde, sabah yataktan çıkamıyor musunuz?
Bu sorunlar giderek hayat kalitenizi azaltıyorsa, siz de horlama problemi yaşıyor olabilirsiniz. Horlama problemi sadece erkeklerde ya da fazla kilolu kişilerde görülen bir sorun değildir. Bu nedenle horlama belirtileri yaşamanız halinde dikkate almanız ve bir an önce bu sorunu tedavi ettirmeniz gerekir.
Horlama Nedir?
Horlama sorununu; uyku esnasında hava yollarımızın kısmen tıkanması ya da daralmasına bağlı olarak; soluduğumuz havanın, solunum yolundan geçerken çevre dokuları titreştirmesi sonucunda ses çıkması olarak tanımlayabiliriz.
Buradan yola çıkarak, horlamanın tek başına bir hastalık olmadığını, sadece hava yollarının tıkanması sonucu ortaya çıkan rahatsız edici bir ses olduğunu düşünebiliriz. Ancak “nasılsa sadece çıkan ses, bir sorun olmaz” diye horlamayı görmezden gelmemelisiniz. Horlama sadece belli şartlar altında oluşan bir durumdur. Kimi zaman bu şartlar sağlığınız için engel teşkil edebilir. Neticede anatomik olarak değişen şartlar söz konusu olduğu için horlama görülür ve hastalarımızın horlamaya neden değil sonuç olarak bakmaları gerekmektedir.
Horlamanın Nedenleri
“Neden horlarız?” sorusuna birçok yanıt verebilir. Bazı nedenleri geçicidir, bazı nedenleri ise kronikleşmiştir. Ağız anatomisindeki sorunlar, alerjiler, fazla kilo, alkol ve sigara tüketimi gibi nedenler horlamamızın arkasındaki etkenlerdir.
Uyumaya başladığımızda bir süre sonra derin uykuya geçeriz, tüm vücudumuz rahatlar. Üst solunum yollarımızda, dilimizde ve boğazımızda bulunan kaslar da gevşemeye başlar. Kaslar gevşeme başladıktan sonra hava yolu daralıyorsa, aldığımız nefes bu kanaldaki dokuları titreştirir. Sonuç olarak çoğu zaman biz farkına varmasak da düzenli, ısrarlı ve çok da hoş olmayan horlamalar oluşur.
Hava yolumuz ne kadar daralırsa, aldığımız nefes hava kanalından o kadar zor ilerler. Karşılaştığı zorluklar fazlalaştıkça hava yolundaki dokulara o kadar çok sürtünür ve neticesinde horlamamızın şiddetini arttırır.
Buraya kadar tamam, peki ya hava yolunu açık tutması gereken kaslar neden gereğinden fazla gevşiyor?
Alkol, Sigara Tüketimi; Alkol ve sigara kullanımının sağlık için zararlarını biliriz, ama rahatlatıcı etkisi olduğunu savunanlar için bu zararların çok da önemi olmaz. Alkol ve sigaranın horlamaya neden olmasının arkasındaki sebep de tam olarak “gevşetici ve rahatlatıcı” etkiye sahip olmalarıdır. Normalde horlama sorunu olmayan kişiler dahi yatmaya yakın zamanda alkol tüketirlerse, boğaz kasları normalden fazla gevşer ve vücut dirençleri azalır. Böylelikle horlamaları kaçınılmaz hale gelir. Aynı şekilde sigara ve sakinleştirici kullanımı da horlamayı tetiklemektedir.
Uyuma Şekli; Horlayan kişilere dokunduğunuzda genellikle horlamaları kesilir, neden diye hiç düşündünüz mü? Bunun temel sebebi sizin dokunmanızla yatış pozisyonlarını istemsiz bir şekilde değiştirmeleridir.
Genellikle sırt üstü uyuyan kişilerin solunum yolları yer çekiminin etkisine dayanamaz ve kaslarda gevşediği için hava yolu daralır. Uyku pozisyonuna bağlı horlamanız varsa, uyku pozisyonunuzu değiştirerek bu sorunu çözebilirsiniz.
Alkol, sigara kullanımı ve uyku pozisyonu horlamanın anatomik olmayan nedenleri arasında sayabiliriz. Bu sorunların üstesinden gelmek kolaydır. Ancak horlamanın anatomik nedenleri söz konusu ise kişinin tıbbi destek alması gerekebilir.
Ağız Anatomisi; hava kanalını kısıtlayan ve hava akışını engelleyen temel sebeplerden birinin ağız anatomisindeki sorunlar olduğunu söyleyebiliriz. Düşük ve kalın yumuşak damak yapısının olması, küçük dilin gereğinden fazla büyümesi, lenf bezlerinin ya da bademciklerin şişmesi gibi sorunlar hava yolunu darlaştırarak horlamaya neden olabilirler.. Bu sorunlar haricinde fazla kilolu kişilerin hava kanallarının daralmasını, dil kaslarının gevşemesini, ağız boşluğunun daralmasını da bu başlık altında değerlendirebiliriz. Bu tarz anatomik sorunlar horlama sorunlarını arttırır ve tedavi edilmesi gerekebilir
Burun Sorunları; alkol ve sigara kullanmıyorsunuz, uyku pozisyonunuzu düzelttiniz ancak nefes almak sizin için hala bir sorunsa ve horlama probleminiz devam ediyorsa; burnunuzun içerisinde nefes almanızı etkileyen sorunlar olabilir! Burun tıkanıklığınızı engelleyemiyorsanız ve ağzınız açık nefes almak zorunda kalıyorsanız yeterli hava akışını sağlayamıyorsunuz demektir. Bu durumda horlamanızın altındaki temel nedenin burun içi anatominizden kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Obezite; vücutta aşırı yağ birikmesi sonucu vücudun genel sağlığını olumsuz bir şekilde etkileyen obezite, kronik ve ölümcül bir hastalıktır. Gereğinden fazla kilosu olan kişilerin tüm iç organlarında yağlanma olduğu gibi, hava yolu çevresinde bulunan dokuları da kalınlaşır. Böylece hava yolları daralır ve horlamaları giderek şiddetlenebilir. Obezite kaynaklı horlamaları ciddiye almak gerekir. Çünkü altında sinsi ve ölümcül bir hastalık olma ihtimali yüksektir!
Uyku Apnesi; Sessiz bir şekilde uyuyorsunuz, bir anda yüksek sesle horlamaya başladınız. Sonra horlamanız kesildi ve yine sessizleştiniz. Bir süre sonra sessizliği bir kere daha bozdunuz ve bir anda şiddetli bir ses çıktığınız fark ettiniz. Dikkat etmelisiniz! Bir anda horlamaya başlamanızın sebebi uykunuz esnasında nefessiz kalmanız ve sonrasında hava akışınızın başlaması olabilir.
Uyku apnesi hastalığı olan kişilerin hava yolları kısmen ya da tamamen tıkanır. Bu süreçte hasta nefessiz kalır; beyni dâhil olmak üzere tüm vücudundaki oksijen miktarı azalır. Hava yolunun tıkanmasına bağlı olarak nefessiz kalınması olarak tanımlanan uyku apnesi horlamaya neden olabilir. Horlamanın altındaki neden uyku apnesiyse kişilerin acilen tedavi olması gerekir. Eğer bu sorun tedavi edilmese; kalp krizi, felç, diyabet, yüksek tansiyon ve ani ölümler görülebilir.
Horlama ve Uyku Apnesi Aynı Şey mi?
Horlama; hava yolunun daralmasına bağlı olarak nefes aldığımızda boğaz kaslarımızın titreşmesi sonucu oluşan sestir. Rahatsız edici olduğunu kabul ediyoruz ve tabi ki tedavi edilmesi gerekir. Ancak horlama sorunu tek başına öldürmez! Diğer taraftan uyku apnesi, hava yolumuzun kısmen ya da tamamen tıkanması sonucu nefesimizin durmasıdır. Nefes alamadığımız zaman organlarımıza ve beynimize oksijen gitmez ve evet bu sorun tek başına bizi öldürebilir!
Bu tanımlamalardan yola çıkarak sorumuza dönersek, cevabımız kesinlikle “HAYIR” olacaktır. Uyku apnesi ve horlama aynı şey değildir. Uyku apnesi bir uyku bozukluğudur, uyku apnesi olan hastalar horlar ancak her horlayan kişide uyku apnesi hastalığı görülür genellemesi yapılamaz. Horlamayı; yaşam tarzı ya da anatomik sorunlar neticesinde gözlenebilen bir belirti olarak sınıflandırabiliriz, fakat uyku apnesi tek başına bir rahatsızlıktır. Acil tedavi edilmesi gerekir ve genellikle cerrahi müdahaleye gereksinim duyulur.
Horlama Nelere Sebep Olur?
Horlama sorununun doğrudan ciddi hastalıklarla ya da ölümle bağdaştırılabilecek bir sonucu olmadığını söyleyebiliriz. Fakat bu sorun hayat kalitesini ciddi oranda düşürür. Üstelik sadece hastanın kendisininkini değil, eşinin de uyku kalitesini yerle bir edebilir.
Bademciklerin şişmesi, küçük dilin büyümesi, boğazda yağlanma ve ilerleyen yaşla birlikte boğaz kaslarında meydana gelen gevşeme gibi nedenlerle, hava yolunun daralması sonucu solunum esnasında boğaz dokularında titreşim oluşması ile açığa çıkan horlamanın zararlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Sürekli öfke ve sinir hali,
Konsantre olmakta zorlanma,
Gün içerisinde uyku hali,
Uyku kalitesinin düşük olması nedeniyle sabahları şiddetli baş ağrıları,
Yüksek tansiyon riskinin azalması,
Okul ya da iş hayatında verimliliğin düşmesi,
Eşler arasındaki ilişkilerin zarar görmesi,
İş kazalarının ve trafik kazalarının oluşma riskinin artması.
Horlama Tedavisi
Sosyal ve özel hayatınız horlamaya bağlı olarak zarar görüyorsa, hayat kaliteniz giderek düşüyorsa ve iş ya da sosyal hayatınızdaki verimliliğiniz azaldıysa horlama tedavisine başvurmalısınız.
Horlama tedavisine başlayacağımız zaman öncelikle detaylı incelemeler yapıp horlama sorununun ardındaki asıl problemi belirliyoruz. Horlamanın birçok nedeni olabilir ve tüm nedenlerini ortadan kaldırmak için uygulanması gereken tedavi yöntemleri de farklılaşabilir. Bu nedenle horlama tedavi sürecimizi özenle kurguluyor ve hastalarımızın sağlık geçmişi de dâhil olmak üzere tüm unsurları değerlendiriyoruz. Tespitlerimiz doğrultusunda hastalarımıza en uygun tedavi yöntemini uygulamaya başlıyoruz.
Hayat Tarzının Değiştirilmesi
Horlamanın temel nedeninin hastalarımızın hayat tarzı olduğunu tespit ettiğimiz durumlarda öncelikle kendilerinin fazla kilosu varsa, kilo vermeleriniz; alkol ve sigara kullanıyorlarsa bu alışkanlıklarını terk etmelerini gerekliliğini belirtiyoruz. Tüm bu isteklerimizin arkasında amaçladığımız spesifik nedenler bulunuyor.
Fazla kilo verilmesi, boğaz ve çevresindeki yağlanma problemini azaltıyor, hacimli dokular nedeniyle hava yolunun daralma problemi minimize edilebiliyor. Bu gereksinim doğrultusunda hastalarımızı uymaları gereken kurallar hakkında bilgilendiriyoruz ve gerekli durumlarda hastalarımızın farklı uzmanlardan destek almalarını sağlıyoruz.
Hastalarımız alkol ya da sigara kullanıyorlarsa, bu alışkanlıklarından vazgeçmelerini söylüyoruz. Bunun temel nedeni; hava yolu çevresindeki kasların fazladan gevşemesini sağlayan bu maddelerin kullanımının bırakılarak horlama sorununu ortadan kaldırılmasını amaçlamamızdır.
Horlama Önleyici Araçlar
Horlamanın daralan hava yolundan geçen hava akımının oluşturduğu titreşimler sonucu ortaya çıkan ses olduğu gerçeğinden yola çıkarak; hava yolunu genişleten araçların horlama tedavisi için kullanılabileceği sonucuna varılabiliriz.
Horlamanızın temel nedeni burun içerisindeki sorunlardan kaynaklıysa, burun şeritleri ya da burun genişleticileri kullanmanız gerekebilir.. Burun kaynaklı horlama sorunlarınızı fonksiyonel burun ameliyatları ile de çözümlenebiliriz. Ancak fonksiyonel burun ameliyatlarının asıl işlevinin horlama problemini ortadan kaldırmak değil, rahat nefes alınabilmesini sağlamak olduğu unutmamalısınız. Burun içindeki tüm sorunların horlamaya neden olmayabileceğini hatırlatmak istiyoruz.
Horlamanızın temel nedeni ağız anatomisi ise ve ağız anatomisinin ciddi sonuçları yoksa ağız içi aparatlar kullanılarak nefes yolunuzu açık tutulabilirsiniz.
Horlamanızın temel nedeni dilinizin titreşimi ise alt çenenizi ilerleten ağız içi cihazların kullanılması gerekebilir. Dilin hava yolunu tıkamasını engelleyen bu aparatlar sayesinde solunum yolunuz genişletilir ve hava yolunuzun genişletilmesi sonucu titreşim oluşması engellenir.
Horlama Ameliyatı
Hayat tarzınızı değiştirdiğiniz, solunum yolunuzu genişleten araçları kullandığınız ancak horlama sorununuza çözüm bulamadınız. Bu durumda ameliyat seçeneklerini değerlendirmeye başlayabiliriz. Nasıl bir ameliyat yapılacağı, horlamanızın altındaki nedene göre değişebilir. Horlama ameliyatları ile sağlığınızı iyileştirmeniz, uyku kalitenizi arttırmanız ve kronik yorgunluğunuzu sonlandırmanız mümkündür.
Horlamanızın altındaki temel neden uyku apnesi ise, ameliyat seçenek olmaktan çok zorunluluk haline gelebilir. Bu ameliyatlar her ne kadar “horlama ameliyatları” olarak bilinse de temel işlevleri uyku apnesi hastalığını tedavi etmektir. Uyku apnesi ve horlama arasında kurulabilecek neden-sonuç ilişkisi kapsamında bu ameliyat yöntemlerini değerlendirebiliriz.
