Hafta hafta gebelik: 1-5. haftalar

1-5.Haftalar

Bütün anne ve babalar gebelik boyunca bebeklerinin boyunu ve ağırlığını bilmek isterler. Ancak pekçok kaynakta bulacağınız değerlerin arasında veya bu değerlerle doktorunuzun size vereceği değerler arasında belirgin farklar olabilir.Buna neden olan faktörlerin başında bazı kaynaklarda gebeliğin başlangıcının son adet kanamasının ilk günü,bazı kaynaklarda da döllenme olarak kabul edilmesi gelir.Bunun dışında ilerleyen gebelik haftalarında normal kabul edilen ölçüm sınırlarının oldukça genişlemesi de önemli rol oynar.

Doktorunuz bebeğin gelişmesini değerlendirirken baş çapı,baş çevresi,karın çevresi , uyluk kemiği uzunluğunu ölçtükten sonra ultrasonografi cihazında kullanılan bir formül yarımıyla hesaplanan ağırlığı size söyleyebilir.ancak çoğu kez değerlendirmede bu ağırlık hekimler açısından çok ta fazla önemli değildir.Bebeğinizin tahmini ağırlığının normal kabul edilen sınırlar içinde olması ve ilerleyen haftalar boyunca izlenen büyüme eğrisinin normal olması izlem için çok daha önemlidir.Yine de (açık söylemek gerekirse biraz da isteksizce) merakınızı gidermek için tüm gebelik haftaları için normal kabul edilen bebek ağırlığı ve boylarını gösteren bir tablo hazırladık.

*** Lütfen aşağıda bulacağınızölçümleri veya başka kaynaklardaki değerleri kendi bebeğinizin ölçümleriyle karşılaştırarak bebeğinizin ''iyi büyümediği'' ya da ''anormal derecede iri olduğu'' konusunda sıkıntıya girmeyin.Eğer doktorunuz bebeğinizin gelişiminin normal olduğunu belirtmişse bu değerleri hiç dikkate almayın

1. Hafta

Bu haftada henüz hamile değilsiniz.Adet kanamasının ilk günüyle başlatılan bu hafta gebeliğinizin normal süresi kabul edilen 40 haftanın ilki.Çocukluğumuzdan beri alışageldiğimiz 9 ay 10 günlük süreye karşın gebelik takibinde tüm dünyada aylar yerine haftalar kullanılır.Bu nedenle kendinizi şimdiden haftalara alıştırmalısınız.Bu oldukça anlamsız gelse de henüz gebelik başlamadan , yani döllenme gerçekleşmeden gebeliğinizi başlaımş sayıyoruz.

Yumurtlama düzenli adet kanamaları olan bir kadında yaklaşık olarak 2. haftanın sonunda gerçekleşir ama bebeğinizin ilk hücresi olan ''zigot'' un büyük parçası , yani yumurta hücresinin olgunlaşma süreci bu haftada başlıyor.Adet kanamasının ilk gününden itibaren 2 haftalık bir süreçte yumurtalıklarda folikül adını verdiğimiz yapıların içinde olgunlaşacak yumurta hücresi 2. haftanın sonunda folikül duvarının çatlamasıyla serbest hale geçecek ve fallop tüpü içinde döllenmeyi bekleyecek.

Henüz bebeğiniz oluşmamışken bile onun için yapmanız gerekenler var.Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmeniz ve bunlara devam etmeniz son derece önemli.

Alkol ve sigara alışkanlığınız varsa mutlaka bırakın.Gebelikte sigara ve alkolün zararsız olduğu bir miktar saptanmış değildir. Aldığınız ilaçlar varsa ve gebelik planlıyorsanız mutlaka doktrounuzdan bu konuda bilgi isteyin.

Düzenli beslenmeye gayret edin .Folik asit içeren ilaçlar almanızda yarar vardır .(Gebelikte günlük folik asit gereksinimi askari 0,4 mg dır.)

2.Hafta

Her ay ortalama 10 yumurta hücresi aldıkları hormonal uyarıyla olgunlaşma sürecine girer.Eş zamanlı olarak rahimde dedööelecek yumurta hücresinin yerleşmesi için hazırlık başlar.İkinci hafta bu sürecin en alevli dönemidir.Bu haftada adeta kısa mesafeli bir yarış içinde olan 10 yumurta hücresinden bir tanesi (muhtemelen en sağlıklı olanı) dominant folikül içinde olgunlaşır,diğer yumurta hücreleri ile gelişimlerini tam olarak tamamlayamadan atrezi adını verdiğimiz bir süreçte kaybolurlar.

Bazı kadınlarda iki yumurtanın olgunlaşması da mümkündür.bu durumda çift yumurta ikizleri (dizigotik) adını verdiğimiz ikizler oluşur.Aynı şekilde çocuk sahibi olabilmek için yumurtlamayı uyaran ilaçlar kullanan kadınlarda da iki ya da üç yumurta hücresi olgunlaşabilir ve çoğul gebelik olasılığı artar.

Gebelik planlayan çiftlerde yumurtlama gününün takvim yötemiyle hesaplanması sıkça karşılaştığımız bir durum.Tıbbi olarak doğru da olsa bu hesap anne adayında strese neden olabilmekte ve hamile kalmayı zorlaştırabilmektedir.Aslında doğal olarak yumurtlamaya yakın günlerde kadın vücudundaki erkeklik hormonu (testosteron) miktarı (şaşırtıcı gelse de kadınlarda da bir miktar erkeklik hormonu vardır) belirgin şekilde artar ve libidonun artmasına neden olur.Yani takvim üzerinde gün saymak yerine kendi vücudunun sesini dinlemek gebe kalmak konusunda daha fazla yardımcı olabilir.

Yumurta hücresi folikül duvarının çatlamasıyla serbestleşir.Bu dönemde genelde tek taraflı kasık ağrısı hissedilebilir.Nadiren oldukça şiddetli olan bu ağrı bazı kadınların her ay yumurtlamalarını hissetmelerini sağlayabilir.Serbest kalıp Fallop tüpü içine alınan yumurta hücresinin döllenmek için ortalama 24 saat süresi vardır.Bu süre içinde döllenme gerçekleşirse gebelik gerçek anlamda başlamış olur.Döllenmeyen yumurta hücresi genellikle sanıldığı gibi adet kanamasıyla atılmaz karın boşluğu içinde parçalanarak yok olur.Adet kanamasıyla atılan doku döllenmiş yumurtanın yerleşmesi için hazırlanan rahim iç zarı(endometrium)dur.

İkinci haftanın sonunda döllenmenin gerçekleşmesiyle henüz bilmiyorsunuz ama hamileliğiniz başladı bile…Bebeğinizin cinsiyeti ,bütün genetik özellikleri belirlenmiş durumda.döllenmiş yumurta hücresi bir taraftan bölünmeye devam ederken bir taraftan da rahime doğru olan yolculuğuna devam ediyor .

Bu arada hormonların etkisiyle rahim iç zarı da gebelik ürününün yerleşmesi için hazırlanıyor. Bu aşamada endometrium(rahim iç zarı) progesteron hormonu etkisiyle sekresyon dönemine girer. Böylece döllenmiş yumurta hücresi rahime ulaştığında onun yerleşmesi için en uygun ortamı oluşturur.

3.Hafta

Bu dönemde iyi beslenmeniz önemli sıkı diyetler riskli olabilir.Günde 60 gr kadar protein tüketmelisiniz.Hamile bir kadının Ca gereksinimi de ortalama günde 1200mg kadardır.Bunu karşılamak için İki büyük bardak süte eşdeğer süt ürünü tüketmeniz uygun olacaktır.Aynı zamanda taze sebzeleri de tüketmelisiniz.Demir gereksinimi en azından 30 mg kabul edilir.Demirden zengin gıdalar et ve yeşil sebzelerdir.

4.Hafta

Beklediğiniz adet kanaması gecikiyor.Belki de gebeliğin ilk bulgularını hissetmeye başladınız. Kokulara karşı hassasiyet artışı, sabah bulantıları ,daha fazla uyku ihtiyacı ortaya çıkabilir.Bazı kadınlar daha adet gecikmesi olmadan bu tür değişiklikleri hisseder. Günümüzde kullanılan idrarda gebelik testlerinin hemen tamamı bu dönemde pozitif sonuç verir .Kanda HCG ölçümü ise çok kesin olarak gebe olduğunuzu ortaya koyar.İdrarda yapılan gebelik testleri farklı hassasiyetlere sahiptir ancak bugün piyasada bulunan ev gebelik testlerinin çoğu ultrasonografide gebelik kesesinin görülebilmesinden önce pozitif sonuç verir.

Bebeğiniz inanılmaz hızla büyümeye devam ediyor.Bölünmeyle hücre sayısı arttıkça bu hücreler üç ayrı tabakaya ayrılır. En içte bulunan endoderm tabakasından akciğerler,karaciğer ve sindirim sistemi gelişir.Orta tabaka mezoderm olarak adlandırılır.Bu tabakadan kalp,böbrekler,kaslar, kemikler ve cinsel organlar gelişir. En dışta yeralan ektoderm tabakasından da sinir sistemi ve cilt oluşacaktır.

5.Hafta

Eğer adet kanamalarınızı takip ediyorsanız gebeliğinizi öğrenmiş olmanız gerekir.Sabah bulantıları, yorgunluk, göğüslerde hassasiyet, kokulara karşı artmış duyarlılık gibi şikayetler bu hafta için normal kabul edilmeli. Bu şikayetler karşısında kendinizi bırakmayın.Çok kötü olduğunuzu düşünerek moralinizi bozmayın.Bunların hemen her hamilenin yaşadığı normal şikayetler olduğunu ve geçeceğini düşünürseniz katlanmanız daha kolay olacaktır.Mümkün olduğunca bol sıvı almaya çalışın.Özellikle suyu bol için.Öğünlerinizi ufaltın ve sıklaştırın.Yağlı ağır yemekler yerine kuru ve hafif gıdaları tercih edin. Bebeğinizi besleyemediğinizi düşünmeyin. İdeal koşullarda beslenemeseniz bile bebeğinizin gereksinimlerini karşılayabilirsiniz.Yine de beslenmenizin aşırı derecede aksadığını düşünüyorsanız doktorunuzla konuşun.

Bebeğiniz artık şekil almaya başladı.Beyin ve omuriliği oluşturan nöral tüp bu dönemde gelişmekte.Özellikle bebeğin baş kısmındaki nöral tüp yassılaşarak beyin taslağını oluşturmaya başladı.Bu haftalar bebeğin gelişiminde en kritik haftalardandır.Vajinal ultrasonografilerin büyük bölümünde gebelik kesesinin içinde yolk sac yanında izlenebilir.Boyu 1.5-2 mm kadardır.

Bu haftadan itibaren babalar için de bazı bilgiler vermeye başlayacağız.Eşiniz çok büyük değişiklikler yaşarken görünürde sizin için eşinizin eskisine göre çok daha duygusal olması tek değişiklik olabilir ve bu değişiklik te çok büyük olasılıkla hoşunuza gitmeyecektir. Olayın tamamıyla dışında olduğunuzu hissedebilirsiniz.Eğer böyle duygular içindeyseniz eşinizle durumu payşalmaktan çekinmeyin.