Gestasyonel diabet, gebelik sırasında ortaya çıkar. Diğer diabet şekillerinde olduğu bu da vücudunuzun şeker depolarını kullanımını etkiler. Gestsayonel diabet annede kan şekerini yükselterek anne ve bebeğinde istenmeyen birtakım etkilere neden olur.
Herhangi bir gebelik problemi endişe verici olabilir. Ancak bu durumla ilgili güzel haber sağlıklı ve dengeli bir beslenme, düzenli egzersiz ve gerektiğinde ilaç kullanarak kontrol altına alabilirsiniz.
Gestasyonel diabette (Gebelikte Şeker Hastalığı) genellikle doğum sonrası metabolizma normale öner. Fakat bir defa görülmesi demek, aynı zamanda ilerki hayatta artan diabet riskiniz olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla her ne kadar metabolizmanız normale dönse de beslenmenize dikkat etmek durumundasınız.
Gebelikte Şeker Hastalığı Semptomları:
Çoğu kadında belirti vermez. Nadiren aşırı susuzluk hissi ve artan idrara çıkma miktarı olabilir.
Eğer mümkünse gebe kalmadan önce, gebelik yönünden değerlendiriliyorken kan şekerinize bakılması önemli bir avantaj sağlar. Gebe kaldıktan sonra kan şekerinin değerlendiirlmesi rutin gebelik kontrollerinizin bir parçası olacaktır. Eğer gestasyonel diabetiniz çıkarsa daha sık doktor kontrolüne gitmeniz gerekecektir. Bütün bunlar büyük olasılıkla gebeliğin son üç ayında ortaya çıkacaktır, ki bu dönem kontrollerinizin de sıklaşacağı dönemdir.
Eğer şeker düzeyiniz yüksek bulunursa, doktorunuz endokrinolog ya da diyetisyenden konsültasyon isteyebilir. Bir takım halinde çalışan ekip ile kan şekeri düzeylerine bakmayı ve ne yapmanız gerektiğini öğrenirsiniz.
Başta da belirttiğimiz gibi doğumdan hemen sonra kan şekeri değerleri normal sınırlara döner. Ancak yine de doğumdan onraki süreçte ve altı hafta içerisinde kan şekerinizin yeniden değerlendirilmesi gerekir. Bir kez normal sınırlara ulaşıldıktan sonra da düzenli olarak kan şekerinize baktırmanız gerekmektedir. Çünkü diyabet riskiniz artmış demektir.
Araştırmalar, henüz gestasyonel DM nedenini net olarak açıklayabilmiş değiller, ancak bilinen durum, gebelikte vücudun şeker kullanımı ile ilgili birtakım değişiklikler olmaktadır. Tüm bu değişiklikler kanınızda dolaşan şeker oranını, dolayısıyla bebeğe sağlanan besin miktarını arttırmaya yöneliktir. Yani, gebelikte zaten şeker düzeylerinin yemeklerden sonra az da olsa daha yüksek olması beklenir.
Gestasyonel diabette anne kan şekeri düzeyleri bebeğin büyümesini ve iyilik halini kötü yönde etkileyecek düzeylere ulaşır. Gebelikte Şeker Hastalığı genellikle gebeliğin son yarısında ortaya çıkar. Bazı hastalarda 20.haftada dahi görülse de yirmili haftaların ikinci yarısında beklenen bir durumdur.
Gebelikte Şeker Hastalığı Risk Faktöleri:
• Anne yaşının 25’in üzerinde olması.
• Daha önceden şeker regülasyonunda bozukluk varsa, ya da bir önceki gebeliğinizde gestasyonel diabet gelişmiş olması.
• Ailede diabet hastalığının olması.
• Anne kilosunun fazla olması.
Komplikasyonlar:
Gestasyonel diabeti olan pekçok kadın, kan şeker düzeyleri kontrol edildiği sürece, sağlıklı bebekler doğurabilirler. Ancak kontrolsüz diabeti olan hastalarda hem kendileri hem de bebekleri açısından risk ve hatta sezaryen operasyonu olasılığı artmıştır.
Eğer sizde gestasyonel diabet varsa, bebeğinizde şu durumların görülme olasılığı artar:
Bebeğin aşırı kilolu olması (makrozomi).
Erken doğum tehdidi ve solunum sıkıntısı.
Kan şekerinin düşük olması (hipoglisemi).
Sarılık
İleriki yaşamlarında tip 2 diabet.
Gestasyonel diabetin annede arttırdığı riskler:
• Yüksek kan basıncı, preeklampsi ve eklampsi (gebelik zehirlenmesi).
• İlerde diabet olma olasılığı. Dolayısıyla böyle bir tanınız varsa, beslenmenize ve hayat stilinize ekstra önem vermeniz sizin gelecekteki sağlık durumunuzu belirlemede daha da etkin olacaktır.
Yapmanız gerekenler:
Doktorunuzun size anlattığı uyarılara uyunuz. Kendiniz ve bebeğinizin sağlığı için sağlıklı beslenin, spor yapın, gestasyonel diabet hakkında olabildiğince bilgi edinin.
Tanı nasıl konulur? Hangi testler yapılır?
Bazı otörler, 25 yaşından daha genç hastalarda diabet taramasının gerekli olmadığını savunur. Ancak kliniğimizde benimsenen ilke her gebede gestasyonel diabet taramasının yapılmasıdır.
Rutin tarama testi 24-28. Gebelik haftalarında yapılmaktadır.
50 gr şeker içeren bir sıvıyı içmeniz gerekmektedir. 1 saat sonra kan düzeyinize bakılacak ve 130-140 mg/dL’nin altında olması beklenecektir. Eğer bu değerleri aşıyorsa kontrol testi yapılır ve bu defa 100 gr şeker içeren sıvıyı içtikten sonra üç saat boyunca saatlik kan şekeri takibi yapılır. Bu testlerin sonuçlarına göre doktorunuz gestasyonel diabet olup olmadığınızı söyleyecektir.
Eğer gestasyonel diabetiniz varsa doktorunuz özellikle de son aylarda sizi sık kontrollere çağıracaktır. Şeker düzeyinizin diyetle regüle olup olmayacağı, ya da insülin ihtiyacı bir endokrinoloğa danışılarak kararlaştırılacaktır.
Bebeğinizin iyilik halini test etmek için NST (nonstres test), biyofizik profiline bakılır ve objektif kriterler ışığında bebek değerlendirilir. Sizin yapabileceğiniz en basit test ise fetal hareketleri saymaktır. Belli bir zaman aralığında fetal hareket sayısının azalıp azalmadığını kontrol etmek evde yapabileceğiniz en basit test olup doktorunuz açısından da yol gösterici olacaktır.
Doğum eylemi gerçekleştikten sonra kan şekeri değerlerinin normale dönmesi beklenir. Ancak diabet şüphesi açısından, doktorunuz gerekli gördüğü takdirde, sizden yaklaşık 6 hafta sonra yeniden şeker yükleme testi isteyebilir.
Gebelikte Şeker Hastalığı Gestasyonel Diabet Tedavi:
Tedavinin hedefi kan şekeri düzeylerini belli bir seviyede tutarak bebeğinizin sağlığını korumak ve doğum sırasında ortaya çıkabilecek birtakım komplikasyonları engellemektir. Bu amaçla yapılması gerekenler:
Kan şekerinize günde 3 ila 7 defa bakmanız gerkebilir (açlık, tokluk ve gece). Evde, edinebileceğiniz basit cihazlarla parmak ucunuzdan aldığınız bir damla kan ile bakabilirsiniz. Kan şekerinizin normal düzeyeylerde olması bebeğinzin doğum sonrası kan şekeri değerleri açısından da önemlidir. Eğer anne kanında yüksek düeyde şeker varsa, bebe insülin denen hormonu fazlaca salgılayacktır. Ancak doğduktan sonra bu yüksek düzeydeki şekerden mahrum kalacak olan bebekte kan şekeri değerleri kolayca düşecektir.
Doğru miktarda doğrı besinlerle beslenmeyi prensip haline getirmeniz gerekecektir. Doktorunuz gebelik sırasında kilo vermenizi tavsiye etmeyecektir, ancak size uygun bir hedef belirleyecektir.
Sağlıklı beslenme meyve, sebze ve tahıllı gıdalardan oluşur. Bunlar, besin değeri yüksek ancak yağ ve kalori oranı düşük yiyeceklerdir. Gestasyonel diabet tanısı konulan gebelerimize diyetisyen ile görüşerek uygun beslenme şeklinin seçilmesi de genelde önerilmektedir.
Egzersizin, hem gebelik öncesi, hem de gebelik sonrasında her kadının sağlık durumunda önemli yeri vardır. Egzersiz, enerji amacıyla şeker tüketimini arttırarak kan şeker düzeylerini düşürür. Düzenli egzersiz ile gebeliğe bağlı sırt ağrısı, kas krampları, şişlik, konstipasyon, uyku problemleri gibi şikayetler de iyileşme gösterebilir. Artı, doğum sırasında gerekecek güç için aneyi hazırlar. Ancak yapacağınız egzersizi muhakkak doktorunuza danışıp onayını alınız. Yürüyüş, bisiklet sürmek, yüzmek, gebelik sırasında yapılabilecek düzgün seçimlerdir. Hergün yapılan ev işleri hareket etmenizi sağlayacaktır.
Eğer diyet ve egzersiz ile kan şekeri normal sınırlara çekilemiyorsa ilaç kullanımı, yani insülin enjeksiyonları gerekebilir.
Bebeğin yakın takibi önemlidir. Bebeğin iyilik halinin, gelişmesinin değerlendirilmesi, doğum esnasında çıkabilecek problemleri öngörebilmek adına doktorunuz sık kontroller önerecektir.
Bebeğinizi emzirin. Bu, sizin doğum sonrası kilo vermenizi kolaylaştıracaktır. Emzirmeniz bebeğinizi obezite ve tip 2 diabetten koruyucu da olabilir.
