Gebelik; hemoroid oluşumunu ya da varolan hemoroidlerin yarattığı şikayetlerin artmasını sağlayan bir durumdur. Ancak alınacak bazı önlemlerle gebeliğinizi bu açıdan hiçbir sorun yaşamadan atlatmanız mümkün olabilir.
Hemoroid ; (basur , mayasıl) anüs bölgesindeki toplar damarların torbalaşması sarkması sonucu ortaya çıkan varis benzeri bir hastalıktır. Hemoroid hastalığı toplumda çok sık rastlanan bir hastalıktır. Hemoroidi kolaylaştıran nedenler arasında kabızlık başta gelir. Çünkü makat bölgesinde ıkınmaya bağlı ortaya çıkan basınç artışı buradaki damarlarda hemoroidleşmeye neden olur.
Gebelikte, özellikle bebeğin büyümesi ile rahmin karın içinde kapladığı hacim artışı bacaklardan gelen toplar damarların kan dolaşımını yavaşlamasına ve kanın göllenmesine neden olur. 3. aydan sonra bu etki giderek artmaktadır. Bu etkiyle yüzeyel damarlar şişerek varis ve hemoroid ortaya çıkar. Yine bu dönemde artan progesteron hormonu damar etrafındaki düz kasları gevşeterek damarların kolayca şişmesine sebep olur.
Hamilelikte yine büyüyen rahmin karın içinde barsaklara bası etkisi, artan östrojen hormonu nedeniyle barsak hareketlerinin yavaşlaması , kusma yoluyla kaybedilen sıvının artışı bulantı yüzünden bu sıvının yeterince yerine konamaması tüm bu faktörler biraraya geldiğinde hamilelik döneminde kabızlık yaygın bir sorundur. Dışkı sert ve kalın çıkarıldığında hem makatta çatlaklara hem de hemoroidlerin şişmesine neden olur.
Hemoroidin ilk belirtisi genellikle dışkılama esnasında görülen taze kandır. Kan taze kırmızı renkte damla damla olabilir. Bazen durur. Bazen de her dışkılamada olmak üzere süreklilik arzeder. Kanama dışında makat bölgesinde dolgunluk hissi, tuvaletten sonra temizlik esnasında ele gelen şişlik(ler), bunlara hemoroid memeleri diyoruz, dışkılamayla başlayan uzun süre devam eden ağrı diğer belirtileridir. Hemoroidlerin içinde kan akımı ileri derecede yavaşladığında bazen de damar içinde bir pıhtı oluşup damarın tümüyle tıkınmasına neden olabilir. Buna da tromboze hemoroid denir. Gebelikte hemoroidlerden kan kaybı Fe eksikliği anemisine yol açabilir.
GEBELİKTE HEMOROİD TEDAVİSİ
Gebelikte hemoroid tedavisi anne adayı için zor bir süreçtir. Çünkü hastaya her ilaç verilememektedir. Bu dönemde cerrahi tedavi ise çok zorunlu ve acil bir durum olmadıkça tercih edilmez.
Hamilelikte hemoroid tedavisi için önerdiğimiz yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:
• Ilık su oturma banyoları; Anne adayının duş alınan sıcaklıkta bir suyu plastik bir kuvete doldurup günde 23 defa 5 dakika süreyle bu su içerisinde oturması rahatlatacaktır. Suyun çok sıcak olması, içinde uzun süre oturulması gebeliğin son aylarında erken doğumu tetikleyebilir.
• Hamilelik dönemine uygun olarak hekim tarafından belirlenecek pomad ve fitillerle lokal uygulama sayesinde şişlik, ağrı kaşıntı gb hemoroide ait semptomlarda belirgin düzelme sağlanabilir.
• Dışkıyı yumuşatan ilaçlar; kabızlığın önlenmesi , tuvalette uzun süre oturmadan, çok ıkınmadan, kaygan yumuşak bir dışkılama tedavinin ana unsurlarından birisidir. Unutulmamalı ki; ishal de kabızlık kadar hastanın durumunu kötüleştirir. Burada amaç yumuşak, kaygan ama şekilli bir dışkılama sağlamaktır asla ishal yapmak değildir.
• Ağrı kesiciler; hastaların önemli kısmında ciddi ölçüde ağrı vardır. Gebelikte parasetamol türevi ağrı kesiciler kullanılabilir.
Gebeliğin bitiminden sonra hastaların önemli bir gurubunda hemoroid yakınmaları gerileyecektir. Bu nedenle gebeklikte hemoroid tedavisinde cerrahi tedaviyi nadiren tercih etmekteyiz. Bunun istisnaları ise kronikleşmiş makat çatlakları (anal fissür), ve tromboze hemoroidler dir. Bu iki klinik durumda da çok şiddetli dayanılmaz ağrılar sözkonusu olup yukarıda anlatttığım tedavilerden olumlu bir sonuç alınamadığında cerrahi müdahale gerekebilir.
Gebelikte hemoroidden korunmak için neler yapmalıyız?;
Kabızlığın önlenmesi en önemli korunma yoludur. Lifli – posalı gıdalara ağırlık verilerek, günlük su tüketimini artırarak, sebze meyve tüketimini artırarak günlük, rahat, ıkınma olmadan dışkılama sağlanmalıdır. Bu yollarla bunu gerçekleştiremiyorsak hekimimizin tavsiyesi ile uygun bir dışkı yumuşatıcı hamilelik süresince kullanılabilir.
Tuvalette uzun süre oturmamalı, beklememeliyiz. Özellikle tuvalete girerken yanımıza gazete, dergi, telefon, tablet gibi zaman geçirici nesneler almak tuvalette uzun süre oturmayı beraberinde getirir. Bu da ıkınma ve bu bölge damarlarında şişmelere hemoroidlere yol açar.
Acı, ekşi, baharat, turşu gibi dışkılama esnasında dışkıda daha fazla irritan madde atılmasına yol açan beslenme biçimlerinden uzak durmalıyız.
Beyaz unla yapılmış ekmekler, makarna, pirinç ve tüm hamur işleri barsakları tembelleştirir.Bunları aşırı tüketmemeliyiz.
Kabızlıkla kendi yöntemlerinizle başa çıkamıyorsak, anüs bölgesinde zaman zaman ve hafif şiddette de olsa yakınmalar olmaya başlamışsa hiç vakit kaybetmeden bir genel cerraha başvurmalıyız.
Son olarak hastalarımızdan gelen en sık sorulardan biriyle cevaplayarak konuyu tamamlayalım.
Hemoroid normal doğuma engel midir?
Hamilelikte hemoroid normal doğuma engel teşkil etmemektedir. Nadiren de olsa prolabe tromboze hemoroidi olan veya hemoroidle beraber dışgenital bölgede dev varisler ortaya çıkmış hastalarda sezeryan tecih edilebilir.
