Diyabet gebelikte en sık görülen tıbbi komplikasyondur. Kandaki şekeri düzenleyen insülin hormonunun eksikliği ya da hassasiyetindeki bozukluğu sonucu bebek ve annenin organlarının kronik olarak yüksek şeker düzeylerine maruz kalması ile ortaya çıkar.

Gebelik öncesi tespit edildiğinde pregestasyonel diyabet, ilk kez gebelik sırasında teşhis edildiğinde ise gestasyonel diyabet (GDM) adını alır. Gebeliklerin yaklaşık %4’ünde GDM saptanırken pregestasyonel diabet yaklaşık 1000 gebelikte 1-3 civarındadır. Şeker hastalığı ile komplike olmuş gebelikler hem anne adayı hem de bebek için dikkatli takip edilmesi gereken riskli gebeliklerdir. Yeterli şeker kontrolü sağlanamazsa bebekte doğumsal defektlerden anne karnında ölüme kadar varan önemli sorunlar oluşabileceği gibi annede hipoglisemiden diyabetik ketoasidoza kadar değişen ciddi sorunlara yol açabilir.

Belirtileri: Her diyabetik gebede bu belirtilerin olmaması ya da şeker hastalığıyla ilişkisiz olarak olabilmesine rağmen

*Aşırı susama ve aşırı acıkma

*Sık idrara çıkma *Halsizlik

*Bulantı *İdrar yolu, vajen ve ciltte sık enfeksiyon gelişimi

*Görme bozuklukları

*İdrar tahlilinde şeker tespiti... Şeker hastalığını düşündürebilir.

Bazı durumlar da gestasyonel diyabet geliştirme şansı artmıştır. Bilinen risk faktörleri: -Belirgin olarak fazla kilolu olmak (BMI> 27) -Birinci derecede akrabada diyabet öyküsü bulunması -Daha önce iri bebek doğurma öyküsü -İdrarda glikoz tespiti Risk grubu içerisinde olan gebelere ilk vizitte, risk grubu olmayanlar ve risk grubu olup ilk taraması negatif çıkanlara 24-28. Gebelik haftalarında glikoz taraması yapılmalıdır.

Tarama testinin bu haftalarda yapılmasının sebebi gebeliğin plasental hormonları etkisiyle bu haftalardan itibaren insülin direnci oluşturarak gestasyonel diyabete eğilim yarattığı bilinmesidir. Gebelerde genellikle 50 gr. glukoz yükleme testi yapılır. Sonuç belirlenen eşik değerin üzerinde ise (genelde 140 g/dl olarak kabl edilir) 100 gr. oral glikoz tolerans testi yapılarak tanı koyulur. 50 gr. glikoz taraması yapılacakken günüz herhangi bir saati seçilebilecek ve açlık durumu önemsizken 100 gr OGTT de en az 8-12 saatlik açlık ve sabah yapılması gerekmektedir.

Tedavide; Diyet, egzersiz ve bunlarla yeterli glukoz kontrolu sağlanmazsa insülin (son yıllarda bazı ağızdan alınan diyabet ilaçları) kullanılmaktadır. Egzersizin ve uygun diyetin önemi çok büyüktür. Önemli olan yemek sonrası 1. saatteki şeker seviyesinin belirlenen değerin altında olmasının sağlanmasıdır. Bu sağlanamazsa iri bebek ya da diğer fetal olumsuz sonuçların ortaya çıkma şansı artar. İri bebek sezaryen doğum sayısını arttırabileceği gibi normal doğum yapılırsa zor ve travmalı doğumlar, omuz takılması gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Erken doğum ihtimali de bir miktar artmış ve bebeği anne karnında ve yenidoğan döneminde ölüm oranlarında da çok az yükselme olduğu saptanmıştır Gebelik sırasında şeker hastalığı tanısı almış hastaların doğum sonrası 6. haftada kontrol edilmeleri gerekmektedir. Nadir de olsa GDM doğum sonrası kalıcı olan özelliğe sahiptir.