Gebelik takibi yani Prenatal bakımın ilk aşaması gebeliğin tespitine ilişkin testlerdir. Adet geçikmesi olduğunda idrar veya kanla yapılan tahliller yardımıyla mutlaka gebelik olup olmadığı tespit edilmelidir. Gebelik testleri pozitifse mutlaka gebeliğin normal olup olmadığı belirlenmelidir. Dış gebelik, boş gebelik, mol (üzüm) gebeliği ekarte edilmelidir, çünkü bu gibi durumlar erken tanı almazsa anne hayatını tehdit eden problemler oluşturabilir. Normal gebeliğin tesbitinin ardından son adet tarihine göre gebeliğin haftası belirlenir.
Hagi sıklıkla takibe gidilmelidir?
• Prenatal kontroller 28.gebelik haftasına kadar 4 haftada bir,
• 28-36.haftaları arası 2 haftada bir,
• 36.haftadan doğuma kadar ise haftada bir yapılmalıdır.
Bu kontroller esnasında tansiyon ölçümü, kilo takibi, ultrasonografi, hemoglobin ve idrar analizleri yapılabilir, ve bu sonuçlar önceki bulgularla kıyaslanmalıdır.
1.ayda ultrasonografik olarak gebeliğin tespitinden sonra rutin kan testleri yapılır. Gebe kadınlar bu dönemde beslenme düzenlerine önem göstermeli alkol, sigara, kahve gibi maddelerden uzak durmalı, doktor izni olmadan ilaç kullanmamalıdır.
2.-3. ayda rutin kan ve idrar tetkikleri yapılır, tasniyon ölçülür. Ultasonografi ile fetal kalp atımı tespit edilir ve fetal büyüme değerlendirilir.
11-14.haftalar arasında ikili tarama testi yapılır.
16–20.haftalar arası üçlü tarama testi yapılır. Test sonucuna göre amniosentez uygulanabilir.
4. -5. ayda rutin kan ve idrar tetkikleri yapılır. Tansiyon ve vücüt ağırlığı ölçülür. Doğumsal anomaliler yönünden ayrıntılı ultrason incelemesi yapılır.
Kan uyuşmazlığı varsa indirekt coombs bakılmalıdır. Test sonucu negatifse aylık tetkik yeterli olmaktadır.
Bu dönemde karın büyümeye başlar , fetal hareketler 5.ayın sonuna doğru hissedilmeye başlanır.
6-7. ayda rutin kan ve idrar tetkikleri yapılır. Tansiyon 20.haftadan sonra dikkatle izlemelidir. Gebeliğe bağlı gelişen yüksek tansiyon (preeklampsi) sıklıkla bu dönemde ortaya çıkmaktadır.
24-28.haftalar arasında açlık kan sekeri ölçülmeli ve şekerli su testi (50 gr yükleme testi) ile diabet taraması yapılmalıdır.
Kan uyuşmazlığı varsa buna yönelik koruyucu tetkik ve tedavi uygulanır.
Bebek hareketleri düzenli olarak hissedilmeye başlanır.
8.ayda rutin kan ve idrar tetkikleri yapılır. Ultasonografi ile fetal büyüme değerlendirilir, bebeğin etrafındaki su miktarı dikkatli incelenir. Tansiyon ve vücut ağırlığı ölçülmelidir. Bacaklarda ve yüzde ödem varsa tansiyon ölçümü sıklaştırılmalı, idrarda protein atılımlının olup olmadığı araştırılmalıdır.
9.ayda kan ve idrar tetkikleri yapılır. Tansiyon ve kilo ölçümü yapılır. Ultrasonografide bebeğin duruş şekline bakılır ve suyu değerlendirilir.
NST (non stres test) ve CST (kontraksiyon stres test) ile bebek kalp atımları kaydedilerek fetal iyilik hali değerlendirilir. Risk altında ise gebelik sonlandırılmaya çalışılır.
42 haftaya kadar fetal iyilik hali değerlendirilir NST ve CST ile takibe devam edilir.
