Gebelik, canlılara sunulan büyük bir armağan olup nesillerin devamlılığı için de vazgeçilmez bir unsurdur. İnsanoğlu için bebek sahibi olmak, aile olma yolunda atılan önemli bir adımdır. Bilgilerin ve tecrübelerin gelecek nesillere aktarımı adına da çok özel ve anlamlı bir süreçtir. Bu sürecin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için ilk basamak gebelik öncesi hazırlık aşamasıdır. Sağlıklı, rahat ve güzel bir hamilelik dönemi yaşamak için düzenli ve iyi bir plan yapılması oldukça önemlidir. Gebelik planlarken korunmayı bırakmadan en az 3 ay önce bir kadın doğum uzmanından randevu alarak, gerekli muayene ve ön hazırlıkların yapılması gerekir.
Gebelik öncesi danışmanlık ile özellikle gebelik esnasında ve sonrasında anne ve bebeği olumsuz etkileyebilecek sistemik, metabolik ya da enfektif hastalıklara karşı tedbir almak kolaylaşacaktır. Böylece hem birçok gebelik komplikasyonu hem de bir takım konjenital anomalilerden kaçınmak mümkündür. Bu yolculukta rehberlik görevini üstlenen hekimin; öncelikle annenin yaşı, alışkanlıkları, geçirdiği sistemik hastalıklar ve operasyonlar gibi konularda detaylı bir sorgulama yapması gerekir.
Epilepsi, diyabet, hipertansiyon ya da guatr gibi olası riskler saptanarak dahili kontroller derinleştirilmelidir. Yine gebelik sürecini ve bebeğin sağlık durumunu riske edebilecek sigara ya da alkol gibi alışkanlıklar saptanarak gerekli önlemler planlanmalı, anne adayı doktoru tarafından hem tıbbi hem de psikolojik olarak desteklenmeli ve cesaretlendirilmelidir. Önceki gebeliklere ait bilgiler detaylı sorgulanmalı, tekrarlama olasılığı mevcut riskler belirlenerek gerekli tedbirler alınmalıdır. Aile öyküsünde özellikle kalıtsal hastalıklar ve anomalili doğumlarla ilgili detaylı bilgi edinilmelidir.
Gebelik öncesi danışmada bir başka önemli faktör de annenin geçirdiği ve hatta geçirmediği viral ya da bakteriyel enfeksiyonların belirlenmesidir. Zira hepatit ya da HPV geçirildikten sonra oluşan taşıyıcılık, gebelik oluşmasına engel teşkil etmez. Sadece gebelikte daha dikkatli bir izlem gerektirirken; yine bu enfeksiyonların ya da toksoplasma ve rubella gibi başka enfeksiyonların aktif geçiriliyor olması gebeliği birkaç ay ertelemeye neden olur. Yine gebelik öncesi annenin; hepatit B, rubella, varicella ve tetanoz gibi enfeksiyonlara karşı aşılanması ve belirlenen süre geçtikten sonra gebe kalması anne ve bebek açısından oluşabilecek birçok riski önleyecektir.
Bu süreçte anne adayının gebelik öncesi kullandığı ilaçlar ayrıca bir önem taşır. Bunlardan reocutan gibi bazı ilaçların gebelikten en az 3 ay önce kesilmesi önerilirken, warfarin türü kan sulandırıcı ilaçların da düşük molekül ağırlıklı heparin gibi gebeliği komplike etmeyen ilaçlarla değiştirilmesi uygun olacaktır. Kullanılan antidepresan ya da antiepileptik ilaçların kesilmesi ya da gebelik kategorisi B olan ilaçlara geçilmesi önerilir. Diyabetik hastalar ise gebe kaldıktan sonra oral ilaçlarını kesip periodik insülin uygulamalarına başlamalıdır. Gebeliğe hazırlık sürecinde anne adayının beslenmesinin düzenlenmesi ve uygun bir egzersiz programının belirlemesi gibi önlemler annenin gebeliğe optimal kilo ile başlaması açısından önem taşır. Gebelik oluştuktan sonra hem gebelik hormonlarının verdiği duygu durum değişiklikleri hem de fizyolojik değişiklikler nedeniyle yeni alışkanlıklar edinmek çok daha zorlaşmaktadır. Bu dönemde anne adayı ile el ele verip bedenini yeni misafirine hazırlamak hem bize hem de başta eşi olmak üzere annenin çevresindeki herkese düşen önemli bir görevdir. Bu konuda doktorunuzdan her türlü desteği istemekten çekinmeyiniz. Son olarak ne kadar iyi beslensek de yeterli miktarda almayı başaramadığımız bir vitamin olan 400 mikrogramlık folik asiti her gebe tüketmelidir. Daha önce nöral tüp defektli doğum öyküsü olan ya da bazı genetik mutasyonlara sahip annelerde günlük doz, 1200 mg olarak belirlenmelidir. Yine vejeteryan annelerin beslenmesi de özel olarak düzenlenmeli, vegan olanlara mutlaka demir ve B12 takviyesi önerilmelidir.
