Toplumun % 15-20 i çocuk sahibi olamamakta ve infertilite kliniklerine başvurmaktadır. Bu çiftlerin % 30 unda sadece erkeğe bağlı nedenler saptanırken ilave % 20 de bayan ile beraber bir erkeğe bağlı problem bulunmaktadır. Dolayısı ile çocuk sahibi olamayan çiftlerin % 50 sinde mutlaka erkeğe bağlı bir neden olduğunu varsayarak erkek partner iyi değerlendirilmelidir. Klinik uygulamada ise bu maalesef böyle değildir. Erkek faktörü yeterince irdelenmediğinden dolayı başarısız tedaviler, uygulamalar sonucu geciken gebelikler zaman ve maddi kayıplar ile karşımıza çıkmaktadır.
Genel klinik uygulamada erkek partner sadece semen analizi ile değerlendirilmekte iken üreme sağlığı merkezimizde erkek partner semen analizi öncesi detaylı bir tıbbi hikaye ve özgeçmiş ardından ürolog değerlendirmesi ve özel durumlarda hormon analizi, kan biyokimyası, sonografik muayene, testis kan akımı değerlendirilmesi, genetik tarama, sperm DNA hasar analizi ile daha detaylı ve doğru bir değerlendirme yapılabilir.
1992 de mikroenjeksiyon yönteminin uygulamaya girmesi ile sperm faktörünün ne kadar önemli olduğu anlaşılmış olup IMSI (çok büyük büyütme ile sperm inceleme) yöntemi ile eskiden imkansıza yakın görülen gebeliklerin elde edilmesi bu konuda biz hekimleri fazlası ile sonuç odaklı hale getirmiş çok detaylı araştırma yapıp sebebe odaklanmak yerine tedavi sonundaki gebelik hedef haline gelmiş gibi görünmektedir. Ancak yine de ICSI ve IMSI ye rağmen tedavi başarısızlıkları daha buz dağının görünmeyenlerinde hastalarımız için büyük umutların yattığını düşündürtmektedir.
İnfertiliteye sebep olan faktörün doğru tespiti hekimin çiftler için en iyi tedavinin ne olduğuna karar vermesi ve kar /zarar oranı en yüksek seçeneği çift lehine kullanmasını sağlayacaktır.
Erkek değerlendirmede öykü çok önemlidir, cinsel işlev sorgulanmalı, ilişki sıklığı, ilişki günlerinin yumurtlama dönemine denk getirilip getirilmediği, kullanılan lubrikan (kayganlaştırıcı) varlığı sorgulanmalı daha önce ki beraberlikler ve gebelik hikayesi sorgulanmalı ,. Ancak erkeğin daha önceki ilişkiden çocuğunun olması her ne kadar üreme potansiyelini ortaya koysa da bu her zaman bir garanti teşkil etmeyecektir.
İnmemiş testis yenidoğan erkek çocuklarının %5 ine kadar görülebilmektedir ve erken yaşta müdahale edilse dahi infertilite nedeni olabilmektedir. Yine çocuk yaştaki kasık fıtıklarının tamirin de testis kan akımını olumsuz etkileyip ileri yaşta infertilite nedeni olabilir.
Halk arasında bilindiği gibi kabakulak hikayesi %30 oranınd testis volümünü azaltarak semen parametrelerinde bozukluk meydana getirir. Yine çocukluk çağı uzamış ateş vakalarında da sperm kalitesini etkilendiği bilinmektedir.
Alkol, sigara ve uyuşturucu madde ve spor amaçlı anabolizan steroid kullanımı testiküler bozukluklara yol açabileceği konusunda hastalar bilgilendirilmelidir.
Genetik değerlendirme sperm kalitesi ve gebelik ihtimalini en güzel şekilde ortaya koyan bir değerlendirmedir. Genetik kökenli hastalıklar ; kimi zaman düşük gebelik oranları yada genetik hatalıklı yada taşıyıcı bebek doğumu ile sonuçlanacağı gibi PGD (genetik tahlilli tüp bebek) ile tamamlanması gereken bir süreci de şart kılabilir.
