Tiroid bezi boğaz tabanında yer alır. Biri solda diğeri sağda olmak üzere iki lobdan oluşur. Tiroid bezleri vücudun normal şekilde fonksiyonlarına devam etmesine yardımcı olur.
Tiroid Nodülü
Tiroid nodülleri, genellikle tiroid bezinde ortaya çıkan yumrulardır. Tiroid nodüllerinin çoğu hiçbir belirtiye neden olmaz.Tiroid nodülü fark edildiğinde, iyi huylu mu kötü huylu mu olduğu belirlenmelidir. Tiroid nodüllerinin %95'i selimdir ve sadece %5'i habistir.
İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB), soliter tiroid nodülünün değerlendirilmesinde ilk testtir. İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) bir nodülün kanser olup olmadığını belirlemek için güvenli, etkili ve kolay bir yoldur. İğne, nodülün içine birkaç kez sokulur ve hücreler şırınga içerisine aspire edilir. Hücreler patolojist tarafından boyanır, mikroskop lamına yerleştirilir ve incelenir. Nodül daha sonra, non-diagnostik, selim, şüpheli veya habis (kanser) olarak sınıflandırılır.
Selim nodüller izlenebilir ve ameliyat edilmeden farklı tıbbi uygulamalarla tedavi edilebilir.
Habis tümörlerde, tiroid bezinin bir kısmının ya da tamamının ameliyatla alınması gereklidir.
Non-diagnostik terimi, aspiratta yetersiz sayıda tiroid hücresi bulunmasını ve herhangi bir tanının mümkün olmadığını ifade etmektedir. Non-diagnostik bir İİAB tekrar edilmelidir; tekrar sonunda tanı konma oranı %50'dir. İlk İİAB’de nondiagnostik olarak gözlenen vakaların en az %50’sinde yeniden yapılan aspirasyon yeterli doku alımına olanak sağlar. Yani tekrarlanan aspirasyonlar doğru tanı oranlarını arttıracaktır. Tüm İİAB'lerin %10'u şüpheli sınıfındadır. Bu İİAB'lerden elde edilen tiroid hücreleri kesin olarak ne selim ne de habistir.
Şüpheli aspirasyon elde edilen tiroid nodüllerinin tedavisinde cerrahi önerilmektedir. Eğer ince iğne aspirasyon biyopsisi ile bir tanı konulamıyorsa, doktor nodülü ameliyat ile alabilir. Daha sonra patolog dokuyu kanser hücreleri bakımından kontrol eder.
Guatr
Guatr, aşırı tiroid hormonu üretimi veya habislik ile ilişkili olmayan tiroid büyümesi anlamına gelir. Tiroidin genişlemesinde bir dizi faktör yer alır: iyot bakımından eksik bir diyet ya da tiroid bezinin normal hormon sentezindeki bir soruna cevap olarak tiroid stimüle edici hormon (TSH) artışı.
Cerrahi Guatr Tedavisi
Küçük ve orta boyutlu guatrların çoğu, hap formunda tiroid hormonu verilmesiyle tedavi edilebilir. Tiroid hormon tedavisine yanıt vermeyen hastalar, eğer tiroid büyümeye devam ediyorsa genellikle ameliyat için sevk edilirler.
Hasta, öksürük, ses değişikliği, boğulma ve yutkunmada zorluk çekme gibi semptomlar yaşıyor olabilir, bu durumda semptomları iyileştirmek adına guatrın cerrahi olarak alınmasında daha yaygın olarak izlenen bir tedavi yöntemi ise tiroid bezinin tamamen alınmasıdır.
Büyümüş bir tiroidte habislik şüphesi varsa, tiroidin alınması, uygulanan bir tedavi yöntemidir
Tiroid kanseri
Tiroid kanseri, 25-65 yaş arası insanlarda daha sık görülür.
Bebeklik (infant) ve çocukluk döneminde radyasyona maruz kalmış veya baş ve boyun bölgesinde radyasyon tedavisi almış kişilerde, tiroid kanseri gelişme şansı daha fazladır.
Daha önce guatr geçirmiş kişiler veya ailesinde tiroid hastalığı öyküsü olanlarda tiroid kanserine yakalanma riski daha yüksektir.
Tiroid kanseri erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülmektedir. Tiroid kanserinin dört ana türü vardır: papiller, foliküler, medüller ve anaplastik.
Tiroid kanserinin evrelenedirilmesi
TNM (tümör, nod, metastaz) yöntemi, tüm dünyada, en yaygın olarak kullanılan evreleme yöntemi olup papiller ve foliküler tiroid kanserlerinin her ikisi içinde uygulanır. TNM:
T: Tümör boyutu (cm)
T1 tümör 1 cm'den küçükse
T2 tümör 1-4 cm arası ise
T3 tümör 4 cm'de büyükse
T4 tümör tiroid bezinin dışına taşıyorsa
N: Nod metastazı – lenf nodu metastazı varlığında ya da yokluğunda (kanserin boyun lenf nodlarına yayılmış olması anlamında)
N0 hiçbir lenf nodu etkilenmediyse
N1 kanser lenf nodlarına sıçradıysa
M: Uzak metastazlar (kanserin boyundan vücudun diğer bölgelerine örneğin akciğer veya kemiklere yayılması)
M0 kanser boyun bölgesinin dışına yayılmadıysa
M1 uzak metastazlar varsa
Bu üç kategoriye dayandırılarak, kanser 1., 2., 3. veya 4. evre olarak adlandırılır. Evre 1, en az gelişmiş ve prognozu en iyi olan kanser formu iken Evre 4 en gelişmiş kategoridir.
Tiroid Hastalıkları için Cerrahi Operasyonlar
Cerrahi, tiroid kanserinde en sık uygulanan tedavidir. Cerrah, tiroidin tamamını alabilir. Cerrahinin tipi, tiroid kanserinin evresine, tipine, nodülün boyutuna ve hastanın yaşına göre değişir.
Tiroid lobektomisi: Tiroidin yarısı alınır. Bu operasyon genellikle endişe verici tiroid nodülleri ya da İİAB sonucu non-diagnostik olarak tanısı koyulan nodüller için gerçekleştirilir.
Subtotal Tiroidektomi: Neredeyse tüm tiroid alınır. Tiroidin kalan kısmı fonksiyon sağlaması adına bırakılır. Bu operasyon genellikle guatr için gerçekleştirilir.
Total Tiroidektomi: Tüm tiroid bezi alınır. Bu ameliyat genellikle, türüne bakılmaksızın tüm tiroid kanserleri için gerçekleştirilir.
