EMDR Nedir?
EMDR, yani Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme son derece etkili ve hızlı sonuç veren bir psikoterapi yöntemidir.
Basitçe anlatacak olursak; kişinin REM uykusunda, diğer zamanlarla karşılaştırıldığında artan bir göz hareketi aktivasyonu olur. EMDR psikoterapisi sırasında da, göz hareketleri tıpkı REM uykusundakine benzer bir tepki verir. EMDR uygulamasındaki iki yönlü uyarımın yani gözlerin sağa ve sola hareket ettirilmesinin nedeni REM uykusundaki gibi, travmatik anıların kortikal entegrasyonunu kolaylaştırmaktır. Gözlerin yanı sıra dokunsal ya da işitsel uyarımlar da bu etkiyi yaratabilir.
Herkesin hayatında büyük küçük travmatik yaşantılar vardır. Klinik deneyimlerimize göre bir çok psikolojik sorunun nedeni de travmatik birikimlerdir.
EMDR çalışması sırasında beynimizde ne olur?
Araştırmalara göre, kişi travmatik anısını zihninde canlandığında, beynin sağ yarım küresinde, özellikle duygusal canlanma ile ilişkili alanlarda (limbik sistemin özellikle amigdala ile ilişkili kısmında) aktivite düzeyi artar. EMDR sırasındaki iki yönlü uyarım, travmatik yaşantının sekteye uğrattığı adaptif bilgi işleme sürecini harekete geçirir ve hızlandırır. Böylelikle travmatik deneyimlerle ilişkili olduğu bilinen limbik sistem ve amigdalaya etki eder.
Çalışma sırasında, danışandan sıkıntı veren sahne, düşünce, duygu ve beden duyumsamasına odaklanması istenir. Çalışmada geçmişte harekete geçmekte yetersiz kalmış olan adaptif bilgi işleme süreci harekete geçer ve geçmişte yaşanan olumsuz olay ya da durumun yol açtığı duygusal sıkıntının kaldığı yerden işlenmesi sağlanır.
Amaç sadece danışanın duyduğu sıkıntıyı azaltmak değildir; kişinin olumsuz olay ya da durumla ilgili negatif inancının yeni bir pozitif inançla yer değiştirmesi de sağlanır.
Özetle, EMDR psikoterapisiyle kişide yerleşmiş olan kuvvetli olumsuz inanç ve duyguların hızla azalıp yok olması ve daha da önemlisi bunların olumluları ile yer değiştirilmesi sağlanır. Yani EMDR psikoterapisi için rahatlıkla Duygusal Temizlik diyebiliriz.
EMDR, hangi sorunların çözümünde etkilidir? sorusuna gelince; taciz, savaş, doğal afetler, çocukluk döneminde yaşanan ciddi olumsuz olaylar (bunlara taciz, küçük yaşta yaşanan ameliyat deneyimleri, fiziksel ve psikolojik şiddet de dahil) gibi büyük travmalar olarak isimlendirdiğimiz sarsıcı yaşam deneyimlerinin neden olduğu psikolojik sıkıntıların giderilmesinde son derece başarılı sonuçlara ulaşmamızı sağlayan bir yöntem olduğunu söyleyebiliriz.
Genel olarak travma sonrası stres bozuklukları, panik bozukluk, fobi, performans kaygısı, yas (yakınların kaybı, ayrılık) madde bağımlılığı, kronik ağrı gibi diğer psikolojik sorunların tedavisinde de önemli bir başarı sağlıyor.
Yrd.Doç.Dr. Klinik Psikolog Ercüment DOĞAN
